 |
| Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tính đến 20-2-2020 bao gồm vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài giảm 23,6% so với cùng kỳ năm 2019. Ảnh vietnamnet.vn |
Số liệu vừa công bố của Tổng cục Thống kê cho thấy: “Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tính đến 20/2/2020 bao gồm vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 6,5 tỷ USD, giảm 23,6% so với cùng kỳ năm 2019”.
Hiện có thể thấy dòng vốn ngoại đầu tư vào nước ta đang bị giảm đáng kể, trong bối cảnh hiện nay nước ta vẫn phải dựa nhiều vào đầu tư nước ngoài để phát triển và tăng trưởng. Điều đó càng đặt ra bài toán thu hút vốn ngoại cho nền kinh tế hiện nay khi dịch Covid-19 đang tác động mạnh mẽ. Thực tế khi căng thẳng chiến tranh thương mại Mỹ-Trung xảy ra đã thúc đẩy các nhà đầu tư xem xét dịch chuyển dòng vốn, dự án FDI từ Trung Quốc và lãnh thổ liên quan sang các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam. Nhưng nay cộng với việc dịch Covid-19 càng hứa hẹn sẽ mang lại những cơ hội để Việt Nam đón nhận thêm các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI mới, có điều phải tận dụng được những cơ hội, biến “nguy” thành “cơ” như Thủ tướng đã từng đề cập.
Nói với chúng tôi về vấn đề làm sao thu hút kiều hối để phát triển đất nước trong bối cảnh của dịch Covid-19, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: Trong năm 2019, chúng ta nhận được 17 tỷ USD từ kiều hối. Song năm nay với tình hình kinh tế thế giới đang bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên theo dự báo lượng kiều hối có thể chậm lại hơn. Đặc biệt ở Mỹ - là quốc gia có lượng kiều hối gửi về chiếm gần một nửa thì hiện nay nền kinh tế của Mỹ cũng đang gặp khó khăn, vì thế thu hút lượng kiều hối về nước sẽ bị chậm hơn so với mọi năm. Do đó trong lúc này cần đẩy mạnh thu hút đầu tư từ nước ngoài vào nếu có những chính sách tốt.
Lý giải cho nhận định trên, ông Hiếu cho rằng, kêu gọi đầu tư từ nước ngoài là vấn đề quan trọng. Nhất là hiện nay khi dịch Covid-19 lan rộng sang nhiều quốc gia thì nguồn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam sẽ chậm lại. Đặc biệt tại Mỹ, chính sách của Tổng thống Donal Trumrp cho thấy càng ngày càng muốn kéo nhà đầu tư của Mỹ trở lại Mỹ thay vì đầu tư tại Trung Quốc. Do đó khi thấy dịch bệnh đang xảy ra lớn ở Trung Quốc, tạo ra những khủng hoảng lớn trong kinh doanh của họ nên các nhà đầu tư nước ngoài ở Trung Quốc có thể chuyển các công xưởng sản xuất của họ sang các nước khác, trong đó có Việt Nam.
“Trong tuần này trên đài CNN sẽ có chương trình “Growing Việt Nam”, dịch ra là “Lớn lên Việt Nam”. Đây là chương trình rất thuận lợi cho Việt Nam khi họ đưa ra những cơ hội đầu tư ở Việt Nam và những thuận lợi của nền kinh tế Việt Nam cho các đầu tư nước ngoài. Việc đưa tin trên CNN sẽ phát rộng rãi thông tin ra khắp thế giới. Có lẽ chúng ta nên đẩy mạnh truyền thông quốc tế về những thành tựu của Việt Nam, là điểm đến an toàn cho các nhà đầu tư, an toàn trong phòng chống dịch bệnh Covid-19, cũng như là quốc gia có người lây nhiễm thấp” - ông Hiếu nói. Đồng thời cho rằng: “Bên cạnh đó những chính sách về đầu tư trong thời điểm này cần có sự thay đổi, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài từ các thủ tục hành chính. Bởi theo ông Hiếu, hiện thủ tục hành chính của ta vẫn luôn là rào cản, hết “giấy phép này đến giấy phép kia”, giấy phép mẹ “đẻ” ra giấy phép con đang tạo ra những khó khăn cho các nhà đầu tư nước ngoài, trong khi họ cần thủ tục thông thoáng”.
Cũng theo ông Hiếu, nền kinh tế nước ta đang trải qua những thách thức lớn trong lúc dịch bệnh. Cho nên việc giữ tăng trưởng của nền kinh tế, tạo môi trường thuận lợi là điều hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Do đó trong lúc này, nếu vẫn duy trì giữ được ổn định, kiểm soát lạm phát, và kiểm soát dịch bệnh Covid-19 hiệu quả thì nó là điều hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
Trong khi đó, ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) cũng cho rằng, dịch Covid-19 đang gây nên nhiều tác động lớn tới các nhà đầu tư nước ngoài tại Trung Quốc, “bởi việc phong tỏa khiến công nhân không thể đến nhà máy làm việc sẽ khiến các hoạt động sản xuất kinh doanh của các nhà đầu tư nước này bị ảnh hưởng. Do đó nhiều nhà đầu tư nước ngoài có xu hướng di dời một số bộ phận, nhà máy ra khỏi Trung Quốc. Đây cũng là cơ hội để cho chúng ta thu hút”- ông Đồng nhìn nhận.
Tuy nhiên muốn tăng thu hút đầu tư nước ngoài trong bối cảnh hiện nay tới Việt Nam, theo ông Đồng, chúng ta cần phải tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, cắt giảm các điều kiện kinh doanh không hợp lý đang còn là rào cản, đồng thời cần tháo gỡ những điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng giao thông. Bên cạnh đó, ông Đồng cũng cho rằng, khi ngân sách dành cho đầu tư công ngày càng siết chặt thì cần phải có hợp tác công tư PPP để các nhà đầu tư tư nhân tham gia vào trong quá trình đầu tư cơ sở hạ tầng. Muốn vậy cần có cơ chế pháp lý rõ ràng hơn, tốt hơn để bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư, lúc đó mới kéo được PPP vào trong đầu tư hạ tầng. Cùng với đó là các cơ chế về giải quyết tranh chấp, bảo vệ nhà đầu tư, nếu cứ dùng các quyết định hành chính sẽ không bảo vệ được nhà đầu tư mà cần có cơ chế giải quyết tranh chấp. Vì vậy, Quốc hội nên nhanh chóng bàn luận, sớm thông Luật Đầu tư công theo hình thức đối tác công tư PPP trong thời gian tới để giải quyết bài toán quyền lợi cho nhà đầu tư. Từ đó mới thu hút nguồn tiền bền vững cho đầu tư cơ sở hạ tầng. “Khi cơ sở hạ tầng tốt thì doanh nghiệp nước ngoài mới đẩy mạnh vào đầu tư ở nước ta”- ông Đồng lưu ý./.
Hoàng Vũ