Mùa xuân năm 40 (sau công nguyên), Hai Bà Trưng đã giương cao ngọn cờ tụ nghĩa, kêu gọi hào kiệt bốn phương cùng nhân dân đứng lên đánh đuổi giặc ngoại xâm, giành lại độc lập cho dân tộc. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã ghi dấu son chói lọi trong lịch sử dân tộc ta, thể hiện ý chí, tinh thần của người Việt Nam: Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh. Cuộc khởi nghĩa đã minh chứng cho nghĩa khí, ý chí kiên định, vững vàng của phụ nữ không chịu khuất phục trước kẻ thù. Các nhà sử học cho rằng: Cuộc khởi nghĩa hai Bà Trưng đã chứng minh vai trò, khả năng to lớn phụ nữ trong đấu tranh chống ngoại xâm. Từ dấu son đầu tiên và sáng chói đó cho đến thời đại Hồ Chí Minh: Mỗi khi nước nhà gặp nguy nan, phụ nữ đều hăng hái đứng lên, góp phần xứng đáng của mình vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. Đặc biệt, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, phong trào phụ nữ Việt Nam ngày càng phát triển, lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu của từng thời kỳ cách mạng. Phát huy truyền thống con cháu Bà Trưng, Bà Triệu, các thế hệ phụ nữ Việt Nam đã được rèn luyện, trưởng thành từ phong trào rộng lớn của phụ nữ Việt Nam qua các thời kỳ. Ở bất kỳ nơi đâu, trong bất kỳ công việc nào, người phụ nữ đều hoàn thành nhiệm vụ với một sức bền bỉ, dẻo dai, sự sáng tạo và lòng dũng cảm phi thường .[1] Chỉ tính riêng trong chiến dịch Điện Biên Phủ, phụ nữ đã đóng góp 68% số ngày công phục vụ toàn chiến dịch. Trên các ngả đường tới chiến trường Điện Biên, dưới bom đạn của kẻ thù, các chị cũng đã không quản ngại hiểm nguy, chung lưng sát cánh cùng bộ đội, chống lầy, phá bom, đắp đường, bắc cầu. Với quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, những cuộc đấu tranh chính trị trực diện của “đội quân tóc dài” khởi nguồn từ quê hương Đồng Khởi, Bến Tre diễn ra ở khắp nơi gắn với tên tuổi nữ tướng Nguyễn Thị Định. Tại các đô thị miền Nam, lực lượng đấu tranh của đội quân tóc dài bao gồm hàng vạn phụ nữ công nhân, tiểu thương, nữ tu, Phật tử, giáo chức, trí thức… luôn phối hợp với phụ nữ ở các vùng nông thôn, vùng ven, các tỉnh Tây Nguyên, xuống đường đấu tranh chống địch phản kích, chống bắn phá bừa bãi, chống giết người, cướp của, cứu tế nạn nhân. Trong phong trào Đồng Khởi năm 1960, đã có gần 1 triệu lượt phụ nữ đấu tranh trực diện kết hợp với lực lượng vũ trang, góp phần làm tan rã trên 20.000 binh lính và dân vệ, phá kìm kẹp ở 895 xã trên tổng số 1193 xã ở miền Nam. Cùng với đấu tranh chính trị, chị em đã có mặt trong các đơn vị thuộc nhiều binh chủng, trực tiếp tham gia tấn công vào các sào huyệt của địch, giáng cho kẻ thù những đòn bất ngờ. Đó là chiến công của 50 trung đội nữ du kích tập trung được thành lập trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, chiến công của tiểu đoàn tự vệ Lê Thị Riêng, chiến công của các nữ biệt động Sài Gòn, thành phố Huế. Các dũng sỹ trong phong trào “Tìm Mỹ mà đánh, tìm ngụy mà diệt”; của các chị Út Tịch, Tạ Thị Kiều, Tô Thị Huỳnh, Ngô Thị Tuyết, Lê Thị Thanh… đã góp phần làm cho kẻ thù không ít lần kinh hồn bạt vía. Theo thiếu tá Công Phương Khương, Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam cho biết trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở miền Nam, đã có hơn 200 cán bộ, chiến sỹ được tuyên dương danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; hơn 3000 bà mẹ Việt Nam Anh hùng, hàng vạn chiến sỹ thi đua, nữ dũng sỹ quyết thắng, rạng danh với tấm huân chương Thành đồng hạng nhất và danh hiệu cao quý “Anh hùng, Bất khuất, Trung hậu, Đảm đang”.
Tiếp nối truyền thống chống gịăc, sau ngày đất nước hoà bình, đặc biệt sau hơn 35 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Phụ nữ Việt Nam với quyết tâm mới và khát vọng được cống hiến đã ra góp phần vào sự phát triển của quê hương, đất nước. Các phong trào " Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc", "Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình, cần kiệm xây dựng đất nước", "Nuôi con khoẻ, dạy con ngoan" …đã khơi dậy tiềm năng to lớn sức sáng tạo và truyền thống nhân ái của dân tộc được các tầng lớp phụ nữ tham gia mang lại hiệu quả thiết thực; nguyện xứng đáng với truyền thống “Anh hùng, Bất khuất, Trung hậu, Đảm đang”. Trí Ánh
[1] Trích lời Chủ tịch Hồ Chí Minh