Đó là thông tin được ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)  chia sẻ tại Tọa đàm với chủ đề: "Xây dựng môi trường phát triển cho ngành hàng không", diễn ra ngày 16/5 tại Hà Nội, do Báo Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức.

Triển vọng phát triển ngành hàng không Việt Nam

Theo dự báo của Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA), Việt Nam sẽ trở thành thị trường hàng không phát triển nhanh thứ 5 thế giới, đạt 150 triệu lượt hành khách vận chuyển vào năm 2035. Còn ở trong nước, tỉ lệ người dân đi máy bay của Việt Nam đang tăng nhanh. Với dân số gần 100 triệu người, hàng không nội địa Việt Nam được IATA dự báo sẽ tăng trung bình 15%/năm trong thời gian tới.

Tọa đàm "Xây dựng môi trường phát triển cho ngành hàng không". (Ảnh: K.D)

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, trong tương lai gần, Việt Nam sẽ cần khoảng 10 hãng hàng không mới. Với nhu cầu lớn như vậy, trong khi các hãng bay do nhà nước quản lý không được lập mới thì sự ra đời của các hãng bay tư nhân là điều tất yếu để đáp ứng nhu cầu của thị trường và tạo ra nhiều sự lựa chọn hơn cho người dân trong việc lựa chọn các phương tiện đi lại.

Ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI đánh giá: “Thị trường hàng không trong nước đã có sự sang trang, thế độc quyền bị phá vỡ. Từ một loại phương tiện giao thông chỉ dành cho giới doanh nhân hay những người dân có thu nhập cao, hiện nay, hàng không đã trở nên thông dụng, cơ hội đi máy bay mở cửa với tất cả người dân”.

Mặt khác, hiện nay Việt Nam đang chuyển dần nền kinh tế sản xuất công nghiệp sang sản xuất hàng hóa công nghệ cao, đó là những sản phẩm có nhu cầu vận chuyển hàng không rất lớn.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, những năm gần đây, tăng trưởng hàng không khá nóng nhưng phải đối mặt với nhiều thách thức như quá tải về hạ tầng sân bay bến đỗ, an ninh trên các chuyến bay trong đó sự gia nhập của các hãng hàng không quy mô mới có thể tạo ra sự cạnh tranh “phi quy luật” từ đó đặt ra nhiều thách thức.

“Việt Nam là thành viên của cộng đồng kinh tế chung ASEAN, các quốc gia trong khu vực sẽ trở thành thị trường chung, hàng hóa vận chuyển tự do và hội nhập toàn cầu. Đây là cơ hội cho một bầu trời mở. Nhưng thử thách của Việt Nam là thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ vận tải hàng không và cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được nhu cầu” - Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Các chuyên gia hàng không cũng nhận định, tính cạnh tranh của thị trường càng cao thì chất lượng dịch vụ sẽ càng tốt hơn, vì dần loại bỏ được sự áp đặt từ phía nhà vận chuyển. Thời gian vừa qua, nhiều hãng hàng không đã tăng tiện ích cho hành khách, thậm chí, thị trường đang trong giai đoạn phát triển nóng. Nhưng sự phát triển của ngành hàng không ở Việt Nam chưa tương ứng.

Do đó, theo ông Vũ Tiến Lộc, chúng ta còn nhiều không gian cho việc huy động sức dân. Nâng cao chất lượng và năng lực cạnh tranh nội địa là vấn đề được đặt ra khi mà các hãng hàng không quốc tế cũng sẽ cạnh tranh gay gắt. “Dư địa của ngành hàng không Việt Nam còn rất lớn, cần nhìn nhận rõ vị trí, vai trò trong nền kinh tế để thúc đẩy ngành không phát triển mạnh mẽ, bền vững, đóng góp ngày càng lớn cho kinh tế của đất nước và trở thành động lực thúc đẩy các ngành khác phát triển”, ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Ngành hàng không góp phần vào tăng trưởng kinh tế. (Ảnh minh họa: K.D)

Xây dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh của ngành hàng không

Ông Lưu Bình Nhưỡng - Đại biểu Quốc hội, Phó Ban Dân nguyện của Quốc hội cho biết, trong tầm nhìn phát triển giai đoạn 2020 định hướng 2030 của ngành hàng không có định hướng, thị trường hàng không Việt Nam sẽ đứng thứ 4 trong 4 quốc gia hàng đầu ASEAN về sản lượng. Để thị trường hàng không phát triển thì trước tiên phải mở cửa tư duy. Cùng với đó là chính sách, tạo áp lực cạnh tranh để nâng cao năng lực của các doanh nghiệp trong thị trường hàng không.

Ông Lưu Bình Nhưỡng khẳng định, nhu cầu phát triển của ngành hàng không trong thời gian tới là tất yếu, mặc dù còn nhiều thách thức. Vì vậy, để duy trì được sự phát triển bền vững của ngành, ông Nhưỡng cho rằng, cần một thể chế đầy đủ, đồng bộ, minh bạch, tạo sự thông thoáng, sân chơi “hay” và trong đó luật chơi phải tiếp cận quốc tế, phù hợp với quy hoạch chung như: quy hoạch vùng trời, đường bay…

Cùng với đó, theo ông Lưu Bình Nhưỡng, cần có sự đối xử bình đẳng từ nhà nước, doanh nghiệp và người dân, tránh tình trạng doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân, tâm lý “con đẻ con nuôi”; phải phân biệt giữa kinh doanh và phục vụ. Cụ thể, nên tách bạch hoạt động kinh doanh và phục vụ của Việt Nam Airlines.

Cùng quan điểm về vấn đề này, ông Vũ Tiến Lộc cũng cho rằng, nút thắt ngành hàng không là thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực. Về hạ tầng, sự thu hút doanh nghiệp tư nhân đang thể hiện hiệu quả không riêng trong ngành hàng không mà trong nhiều lĩnh vực khác. Ngoài ra, cần tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và minh bạch.

“Chúng tôi vẫn cho rằng, sự hợp tác giữa các hãng hàng không sẽ góp phần xây dựng một mô hình như trên - một cộng đồng hợp tác và cạnh tranh với mỗi lợi thế riêng của từng hãng hàng không. Đặc biệt, sự phát triển của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 dự báo sự phát triển của ngành hàng không sẽ còn mạnh mẽ hơn cả sự phát triển của Uber, Grab ở mô hình vận tải đường bộ” – Chủ tịch VCCI  nhấn mạnh./.

Kim Dung