Nhận thức được tầm quan trọng của công tác xây dựng nông thôn mới là nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, phát triển bền vững; một xã hội nông thôn dân chủ, văn minh, tiến bộ. Trên cơ sở Quyết định số 1600/QĐ-TTg, ngày 16/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020
Và Thông báo Kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 173/TB-VPCP, ngày 10/5/2018 của Văn phòng Chính phủ về triển khai xây dựng mô hình khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu; ngày 02 tháng 7 năm 2019, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Quyết định số1647/QĐ-UBND về ban hành Bộ tiêu chí thôn, bản nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2019-2020 . Trong những năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ huyện đến xã, thôn và sự tham gia tích cực của mỗi một người dân, Chương trình xây dựng nông thôn mới ở Quảng Trị đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo tiền đề cho việc xây dựng nông thôn mới trong những năm tiếp theo. Để giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí đạt được, việc xây dựng Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu là một nội dung rất quan trọng cần được tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện.Trên cơ sở đề xuất của Văn phòng Điều phối nông thôn mới của tỉnh, Ban Chỉ đạo nông thôn mới tỉnh đã chỉ đạo thực hiện xây dựng Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu ở một số địa phương như: phong trào nông dân tham gia xây dựng khu vườn kiểu mẫu tại Xã Vĩnh Thuỷ của huyện Vĩnh Linh, thôn Như Lệ và Tân Mỹ xã Hải Lệ; mô hình khu dân cư kiểu mẫu ở thôn Tân Xuân 1 và Tân Xuân 2 xã Cam Thành, huyện Cam Lộ. Việc xây dựng Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Vườn mẫu đã có sức lan toả và tạo ra diện mạo mới cho cộng đồng dân cư khu vực nông thôn, có chiều sâu rõ nét, tính bền vững cao; khắc phục được những bất cập trong khu dân cư, cũng như những bất cập mới nảy sinh trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Xây dựng Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Vườn mẫu, đã nâng cao nhận thức của người dân, văn hóa ứng xử cũng như ý thức chấp hành pháp luật, các quy ước, hương ước, an ninh trật tự được đảm bảo hơn; tạo cảnh quan xanh sạch đẹp, chỉnh trang nông thôn, xây dựng các tuyến đường hoa, vườn mẫu, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cây trồng con nuôi; thực hiện có hiệu quả nếp sống mới trong việc cưới, việc tang và lễ hội, xây dựng phong trào khuyến học; mô hình không có người vi phạm pháp luật; thu gom xử lý rác thải, tạo cảnh quan, môi trường nông thôn ngày càng xanh sạch đẹp, tạo điểm nhấn ấn tượng, góp phần đổi thay diện mạo khu dân cư nông thôn mới, dần hình thành những vùng quê “Thực sự đáng sống hơn”.
Có thể thấy, việc triển khai xây dựng Khu dân cư, Nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu tại nhiều địa phương bước đầu đã ghi nhận được nhiều kết quả khả quan. Tuy nhiên, trên thực tế việc xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu tại một số địa phương cũng phải đối mặt không ít khó khăn như: Nguồn kinh phí hỗ trợ thực hiện xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu còn hạn chế, chủ yếu dựa vào sự hỗ trợ của Trung ương, tỉnh; tiến độ xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu còn chậm; việc thực hiện mô hình vườn mẫu gặp khó khăn trong tìm kiếm thị trường tiêu thụ nông sản. Để phát huy những kết quả đã đạt được, thời gian tới, các cấp uỷ, chính quyền cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ cơ bản sau:
Một là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cho người dân trực tiếp tham gia xây dựng Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Vườn mẫu. Thường xuyên tổ chức tham quan học tập kinh nghiệm lẫn nhau tạo phong trào thi đua giữa các địa phương trong xã, giữa các xã, giữa các hộ gia đình với nhau, đồng thời học hỏi được cả kinh nghiệm, phương pháp cách làm một cách nhanh nhất. Ngoài ra, hàng năm cần tổ chức các lớp tập huấn về lập phương án, dự toán và tổ chức triển khai thực hiện Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Vườn mẫu. Đồng thời các cơ quan thông tin truyền thông cũng tăng cường các chuyên mục, các tin bài, phóng sự về các điển hình khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Vườn mẫu, về mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, mô hình sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm trên Trang thông tin điện tử, Báo Quảng Trị, các chuyên mục trên đài phát thanh và truyền hình tỉnh. Tăng cường phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân, tính tự quản, nội lực, sự sáng tạo của người dân tham gia xây dựng khu dân cư vững mạnh toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” trên địa bàn tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn mới.
Hai là, các cấp ủy, chính quyền các cấp trong toàn tỉnh cần tập trung cao sự lãnh đạo, chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị, đoàn thể nhất là ở cấp thôn trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện từng nội dung cụ thể. Đồng thời phải có Bộ tiêu chí, kèm theo hướng dẫn chi tiết dễ hiểu, dễ làm cơ sở để thực hiện và đánh giá kết quả xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu trên địa bàn tỉnh. Cán bộ các cấp luôn đồng hành với các xã trong quá trình thực hiện, từ tổ chức tập huấn, thẩm định phương án, dự toán đến chỉ đạo hiện trường. Các địa phương thành lập Ban Chỉ đạo hoặc Tổ công tác chỉ đạo, trực tiếp hướng dẫn, đôn đốc từ khâu khảo sát, đánh giá thực trạng; phân công, phân nhiệm cụ thể cho từng tổ chức, đoàn thể theo từng nội dung, tiêu chí. Thường xuyên kiểm tra, giải quyết kịp thời các vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện.
Ba là, tỉnh và các địa phương cần có chính sách hỗ trợ, cơ chế thưởng theo kết quả đầu ra tạo động lực lớn cho các địa phương thực hiện; khuyến khích, ghi nhận các sáng tạo. Thường xuyên coi trọng công tác sơ kết, tổng kết để đúc rút những bài học kinh nghiệm, xác định nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm theo từng thời kỳ. Các địa phương cũng tổ chức đánh giá theo chuyên đề, bình chọn, tuyên dương tổ chức, cá nhân điển hình.
Xuân Minh