Báo PLVN ra ngày 19/1 có bài “Mất cả đất lẫn tình vì nhờ bạn thân đứng tên mua nhà?” phản ánh việc bà Nguyễn Thị Lành (trú tại khu phố 1, phường Đông Giang, TP Đông Hà, Quảng Trị) có đưa 70 triệu đồng nhờ bạn là bà Hoàng Thị Dung đứng tên mua lô đất liền kề ngay sát QL1A (rộng 85m2, giá 145 triệu đồng) của vợ chồng ông Hoàng Hữu Phương. Sau đó, cả bà Dung lẫn ông Phương sau đó đều “lật kèo” cho rằng việc bán đất cho bà Lành là vô hiệu.
Hai lần Giám đốc thẩm
Tháng 3/2005, ông Phương có đơn khởi kiện đối với bà Lành đề nghị Tòa tuyên vô hiệu hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà 2 bên đã ký. Đến nay, vụ án đã qua 8 lần xét xử sơ thẩm, phúc thẩm và giám đốc thẩm, với các phán quyết không giống nhất.
Tại phiên xét xử sơ thẩm đầu tiên, TAND thị xã Đông Hà tuyên bố Hợp đồng giữa ông Phương với bà Lành vô hiệu; buộc bà Lành trả đất cho ông Phương và ông trả bà Lành khoản tiền nộp thuế làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tiền xây quán (tổng hơn 26 triệu đồng).
Tháng 3/2006, xử phúc thẩm, TAND tỉnh Quảng Trị tuyên bố Hợp đồng giữa ông Phương với bà Lành và Hợp đồng và giữa ông Phương với bà Dung vô hiệu; buộc ông Phương phải trả và bồi thường thiệt hại cho bà Lành hơn 134 triệu đồng; bà Lành phải tháo dỡ quán trả đất cho ông Phương.
Đến tháng 3/2009, Hội đồng Giám đốc thẩm TAND Tối cao đã tuyên hủy 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm để xét xử lại.
Tháng 10/2009, TAND TP Đông Hà tiếp tục tuyên hủy Hợp đồng; buộc ông Phương trả bà Lành tiền làm GCNQSDĐ (cả gốc và lãi hơn 19,5 triệu đồng); buộc vợ chồng bà Lành trả lại đất cho vợ chồng ông Phương; vợ chồng ông Phương với bà Dung tiếp tục thực hiện hợp đồng; buộc bà Dung phải trả cho vợ chồng bà Lành số tiền đã xây dựng quán hơn 13 triệu đồng. Tại bản án phúc thẩm tháng 3/2010, TAND tỉnh Quảng Trị tuyên y án.
Đầu năm 2013, Chánh án TAND Tối cao đã kháng nghị bản án vì các phiên tòa đã không giải quyết triệt về mối quan hệ giữa bà Dung và bà Lành đối với số tiền 70 triệu đồng trả khi mua đất. Cuối tháng 4/2013, TAND Tối cao đã có quyết định hủy toàn bộ các bản án để xét xử lại.
Nhận đơn khởi kiện mới, có vi phạm thủ tục tố tụng?
Cuối năm 2013, TAND TP Đông Hà và TAND tỉnh Quảng Trị lần lượt mở phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm nhưng không căn cứ theo đơn khởi kiện ngày 1/3/2005 của ông Phương mà lại căn cứ theo đơn khởi kiện mới được ông này gửi vào ngày 20/5/2013.
Lẽ ra, nếu ông Phương muốn thay đổi nội dung khởi kiện thì (làm đơn khởi kiện mới) thì phải rút đơn khởi kiện cũ. Sau đó, tòa án phải ra quyết định đình chỉ vụ án cũ để tiến hành thụ lý vụ án mới.
Nhưng ông Phương đã làm 2 đơn khởi kiện trong cùng một mối quan hệ pháp luật mà đơn khởi kiện trước đang giải quyết, chưa kết thúc vụ án. Tòa án vẫn chấp nhận đơn khởi kiện mới là vi phạm tố tụng?
Đáng chú ý, ngoài việc tuyên vô hiệu hợp đồng và giấy biên nhận giữa vợ chồng ông Phương với vợ chồng bà Lành; buộc bà Dung trả cho bà Lành số tiền mượn mua đất 70 triệu đồng (vì cho rằng hợp đồng vay tiền này không kỳ hạn và không có lãi) và phí xây dựng quán trên lô đất là hơn 13 triệu đồng; buộc vợ chồng bà Lành giao trả lại lô đất cho bà Dung... thì TAND TP Đông Hà còn buộc vợ chồng bà Lành phải bồi thường tiền khai thác, hưởng lợi từ lô đất từ tháng 4/2004 - 9/2013 cho bà Dung với số tiền 135,6 triệu đồng.
Tại phiên tòa phúc thẩm, TAND tỉnh Quảng Trị đã bác yêu cầu của bà Dung đòi bà Lành bồi thường 135,6 triệu đồng vì xét thấy không có căn cứ.
Còn những quyết định khác đã tuyên tại phiên sơ thẩm đều được HĐXX phúc thẩm giữ nguyên. Hiện nay, bà Lành vẫn liên tục có đơn đề nghị xem xét vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm vì cho rằng Tòa cấp sơ thẩm và phúc thẩm đã có vi phạm tố tụng và xét xử không đúng bản chất.
Thực tế, vợ chồng bà Lành đã xây căn nhà kiên cố trên đất rồi cho người khác thuê để kinh doanh trong hơn một năm nhưng phía ông Phương, bà Dung cũng như chính quyền địa phương không hề phản đối hoặc can thiệp. Điều này chứng tỏ bà Lành là người mua lô đất.