Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp - Ảnh: VGP/Lê Sơn
Bảo đảm tăng cường tính dân chủ, pháp quyền, chủ động, tranh luận trong các phiên họp
Theo Tờ trình về dự thảo Nghị quyết, Nội quy kỳ họp Quốc hội hiện hành được ban hành kèm theo Nghị quyết số 102/2015/QH13 của Quốc hội ngày 24/11/2015. Nội quy này đã cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để Quốc hội triển khai thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo đúng quy trình, thủ tục.
Tuy nhiên, sau hơn 6 năm thi hành, Nội quy năm 2015 đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, cần được sửa đổi, bổ sung.
Trình bày báo cáo tóm tắt thẩm tra sơ bộ về dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật tán thành sự cần thiết sửa đổi Nội quy kỳ họp Quốc hội với các mục đích, quan điểm xây dựng dự thảo Nghị quyết được nêu trong tờ trình.
Theo đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung và nhấn mạnh việc ban hành Nội quy kỳ họp (sửa đổi) lần này phải đáp ứng được các mục tiêu, quan điểm về bảo đảm tăng cường tính dân chủ, pháp quyền, chủ động, tranh luận trong các phiên họp, cuộc họp; phát huy trí tuệ, tinh thần đổi mới sáng tạo của đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan; bảo đảm khoa học, chặt chẽ, sát thực tiễn, khả thi, chuyên nghiệp cao và công khai, minh bạch trong các hoạt động của Quốc hội tại kỳ họp.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Hoàng Thanh Tùng, việc trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua dự thảo Nghị quyết đáp ứng yêu cầu, sớm hơn so với tiến độ quy định tại Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Kế hoạch số 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Thảo luận tại Phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự nỗ lực trong quá trình chuẩn bị dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng cho rằng, dự thảo Nghị quyết cần tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, chắc chắn, lập luận thuyết phục và đi vào những vấn đề lớn mang tính căn cơ.
Theo Chủ tịch Quốc hội, dự thảo Nghị quyết nêu vấn đề tăng cường tính dân chủ, mở rộng dân chủ trong hoạt động của Quốc hội tại kỳ họp, thì thực tế kỳ họp Quốc hội từ trước đến nay vấn đề này đã được thực hiện như thế nào? Định hướng của việc mở rộng dân chủ tại kỳ họp Quốc hội tới đây ra sao? Hay việc tăng tính pháp quyền cũng như vậy.
"Đại biểu Quốc hội trong các kỳ họp Quốc hội phải tuân thủ quy định pháp luật về thẩm quyền, trách nhiệm của mình chứ không chỉ là câu chuyện hành chính, vắng mặt thì thông báo cho ai", Chủ tịch Quốc hội nêu vấn đề.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, Ban soạn thảo, Văn phòng Quốc hội tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ ba - Ảnh: VGP/Lê Sơn
Phát huy nội dung tốt, sửa đổi các vấn đề còn bất cập
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, Ban soạn thảo, Văn phòng Quốc hội tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ ba. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết đã được chuẩn bị công phu, tài liệu đầy đủ theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu chắc chắn hơn để Nghị quyết đáp ứng yêu cầu, nếu đủ điều kiện sẽ trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 4.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội khẳng định, trên cơ sở nội quy của Quốc hội khóa XIV, những nội dung tốt cần tiếp tục phát huy, đồng thời sửa những nội dung còn nhiều bất cập qua thực tiễn đã chứng minh.
Về những vấn đề nhận được nhiều ý kiến thảo luận khác nhau như thời gian phát biểu của đại biểu Quốc hội tại phiên họp toàn thể, tăng cường vai trò của chủ tọa, người điều hành phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất quy định hiện hành về thời gian phát biểu tối đa của đại biểu Quốc hội là không quá 7 phút và quy định một số tiêu chí cần làm rõ trong trường hợp cần thiết chủ tọa phiên họp có thể linh hoạt điều chỉnh thời gian phát biểu của đại biểu Quốc hội nhằm bảo đảm chất lượng, hiệu quả thảo luận.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tán thành quy định trách nhiệm trình và tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về nhân sự là của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Trên cơ sở các ý kiến thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn giao Tổng Thư ký Quốc hội tiếp thu, nghiên cứu và hoàn chỉnh hồ sơ dự thảo Nghị quyết, tiếp tục xin ý kiến để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4; giao Ủy ban Pháp luật chủ trì, phối hợp với Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội thẩm tra chính thức dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét.
Lê Sơn