Cổng thông tin điện tử

1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết thống nhất trong Đảng

Có thể nói tư tưởng đoàn kết trong đảng của Hồ Chí Minh xuất hiện khá sớm, ngay từ những năm 1929-1930, với Hội nghị thành lập Đảng, tên gọi mới của Đảng và Cương lĩnh chính trị đầu tiên, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tìm cho Đảng tiếng nói chung cho cả ba tổ chức cộng sản. Đó là sự thống nhất về chính trị, tư tưởng, tổ chức trên cơ sở một đường lối, chính cương, sách lược đúng, thống nhất trên cơ sở điều lệ đúng, vừa bảo đảm được dân chủ nhưng vừa tuân thủ tập trung. Từ khi ra đời, dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam đã trải qua nhiều thời kỳ cách mạng trong đó đều thể hiện sự đoàn kết đúng như lời nhận định của Người: “Đảng ta tuy đông người nhưng khi tiến đánh chỉ như một người”.

Trong lễ ra mắt của Đảng Lao động Việt Nam ngày 3-3-1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng tuyên bố trước quốc dân đồng bào: Mục đích của Đảng Lao động Việt Nam có thể gồm tám chữ là: “Đoàn kết toàn dân, phụng sự Tổ quốc”. Đây không chỉ là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của Đảng, mà cũng là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cả dân tộc, vì nó là đòi hỏi khách quan của quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh tự giải phóng. Trong Lời kêu gọi ở Lễ mừng Quốc khánh 2-9-1955, Người nhấn mạnh: “Đoàn kết là một lực lượng vô địch. Lực lượng đoàn kết đã giúp Cách mạng Tháng Tám thành công. Lực lượng đoàn kết đã giúp kháng chiến thắng lợi. Lực lượng đoàn kết sẽ động viên nhân dân từ Bắc đến Nam đấu tranh thực hiện hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ trong cả nước”1 .

Những năm 1958- 1959 thuật ngữ “đoàn kết thống nhất trong Đảng” được Chủ tịch Hồ Chí Minh sử dụng khá phổ biến, với các luận điểm: “Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta”; “Đoàn kết là thắng lợi”; “Đoàn kết là then chốt của thành công”2.

Từ năm 1965 khi chính thức bắt tay vào viết bản Di chúc, Người đã đề cập rất nhiều đến vấn đề đoàn kết thống nhất trong đảng. Người khẳng định: Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và dân tộc ta.

Sở dĩ Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò của đoàn kết trong Đảng từ rất sớm là vì Người nhận thấy một trong những giá trị truyền thống vô cùng quý báu của dân tộc chúng ta qua hàng nghìn năm lịch sử là truyền thống đoàn kết xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và trong bất kỳ thời đại nào chỉ có đoàn kết thống nhất mới tạo được thành công. Tuy nhiên, người khẳng định, để cách mạng đi đến thắng lợi cuối cùng, chỉ có đoàn kết thôi chưa đủ mà phải có cả sự thống nhất cao trong từng cá nhân, tổ chức đảng. Người chỉ rõ sự đoàn kết ấy phải là đoàn kết nhất trí, đoàn kết thống nhất, đó không phải là đoàn kết giả tạo, hình thức, nó phải thể hiện cả ở tư tưởng, cả trong hành động. Tư tưởng và hành động phải thống nhất. Không thể bề ngoài là đoàn kết nhưng những khi cần ra một quyết định, ban hành một quyết sách thì không có được sự thống nhất hay khi cần thì liên minh nhau lại nhân danh đoàn kết, khi không cần thì tìm cách cản trở công việc của nhau. Trong tư tưởng của Người, đoàn kết phải là đoàn kết thống nhất, trước sau như một, tức là phải dựa trên nền tảng đường lối, quan điểm của Đảng và vì lợi ích của tập thể.

Như vậy, đoàn kết thống nhất trong Đảng là cội nguồn tạo nên sức mạnh lãnh đạo cách mạng của Đảng, là nhân tố để phát huy cao độ trí tuệ và khả năng sáng tạo của những chiến sĩ tiên phong. Đoàn kết thống nhất trong Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh là tiền đề tạo nên sức mạnh để đưa con thuyền cách mạng Việt Nam đến thắng lợi cuối cùng.

2. Đoàn kết, thống nhất trong Đảng trong tình hình hiện nay

Ngày nay trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế với những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, vấn đề đoàn kết thống nhất trong Đảng trở nên cực kỳ quan trọng.

Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII khẳng định: Nhìn một cách tổng thể, trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và lãnh đạo cách mạng, hơn 86 năm qua Đảng ta luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, bản chất cách mạng và khoa học; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn và ngày càng lớn mạnh.Trong thời kỳ đổi mới, Đảng đã lãnh đạo đất nước vượt qua khó khăn, thách thức và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử , thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; giữ vững ổn định chính trị; phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước…Quá trình tự phê bình và phê bình đã góp phần đấu tranh với những suy nghĩ và hành vi sai trái nhằm cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực…Công tác đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đạt được một số kết quả…

Tuy nhiên, công tác xây dựng Đảng còn không ít hạn chế, khuyết điểm…Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có người đứng đầu chưa thể hiện tính tiên phong, gương mẫu; còn biểu hiện quan liêu, cửa quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở.Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước. Tình hình mâu thuẫn, mất đoàn kết nội bộ không chỉ ở cấp cơ sở mà ở cả một số cơ quan Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty1.

Từ sự phân tích những kết quả đạt được và những hạn chế, khuyết điểm nêu trên trong công tác xây dựng Đảng, Hội nghị Trung ương 4 khóa XII đã ban hành nghị quyết về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, đồng thời nhấn mạnh 9 biểu hiện suy thoái về  đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên hiện nay, một trong những biểu hiện đó là việc vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, gây mất đoàn kết nội bộ; đoàn kết xuôi chiều, dân chủ hình thức; cục bộ, bè phái, kèn cựa địa vị, tranh chức, tranh quyền; độc đoán, gia trưởng, thiếu dân chủ trong chỉ đạo, điều hành. 

Trong bối cảnh đó, để việc đoàn kết, thống nhất trong Đảng được phát huy hiệu quả trong thời đại ngày nay, cần thực hiện một số giải pháp sau:

Một là: Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, chế độ tự phê bình và phê bình, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ.

Dân chủ rộng rãi sẽ tạo điều kiện khắc phục những bất đồng về tư tưởng. Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, nhiều vấn đề mới trong và ngoài nước được đặt ra, đòi hỏi Đảng phải thực sự phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng, mỗi cán bộ, đảng viên phải trình bày hết quan điểm của mình về những vấn đề chung để tạo sự thống nhất trong Đảng.

Ngoài ra việc tự phê bình và phê bình là một cách tốt để giải quyết mâu thuẩn, loại ra khỏi tổ chức Đảng những người mất đoàn kết, tạo sự thống nhất trong Đảng. Trong bản di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng căn dặn: “Thường xuyên và nghiêm chỉnh phê bình và tự phê bình là cách tốt nhất để cũng cố và phát triển sự đoàn kết thống nhất trong Đảng”

Hai là: Lựa chọn người đứng đầu có đầy đủ phẩm chất và năng lực.

Thực tế cho thấy, từ trước đến nay, Đảng ta rất đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu đối với việc giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong tổ chức đảng và trong các cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, thực tế ở nhiều nơi, chính người đứng đầu, chịu trách nhiệm trước cấp ủy cấp trên và cấp ủy cấp mình lại chưa thật sự gương mẫu về vấn đề thực hiện đoàn kết, thống nhất trong nội bộ, chưa thật sự coi việc xây dựng khối đại đoàn kết trong nội bộ là vấn đề then chốt quyết định mọi thành công.

Chính vì vậy, việc lựa chọn người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực, có vai trò tiên phong gương mẫu là rất quan trọng. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải thực sự công bằng, công tâm trong sử lý công việc, phải thực sự là trung tâm đoàn kết của tập thể, cơ quan, đơn vị.

Ba là: Phát huy ý thức đoàn kết tự giác của mỗi cán bộ, đảng viên.

Bên cạnh vai trò của người đứng đầu, mỗi cán bộ, đảng viên cần nhận thức đầy đủ vai trò của việc đoàn kết, thống nhất trong Đảng, tránh các biểu hiện bè phái, cục bộ, địa phương gây chia rẽ, mất đoàn kết trong nội bộ cơ quan, đơn vị, có như vậy mới xây dựng được một tổ chức đảng trong cơ quan đơn vị thực sự trong sạch, vững mạnh.

Bốn là: Cần xử lý nghiêm những người có khuyết điểm.

Ngay từ Đại hội IX của Đảng, Đảng ta đã yêu cầu: “Từng đảng bộ giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong tập thể lãnh đạo, đối với những cấp ủy, tổ chức Đảng vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, cán bộ lãnh đạo độc đoán, chuyên quyền, bè phái, kéo cánh, gây mất đoàn kết nội bộ, cấp ủy cấp trên phải chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ đúng sai, xử lý nghiêm những người có khuyết điểm”

Thực hiện quan điểm trên, những năm gần đây Đảng ta đã thực hiện nghiêm việc thi hành kỹ luật đối với những người vi phạm. Hội nghị Trung ương 6, khóa XII, với sự nhất trí cao của các đại biểu, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định kỹ luật đồng chí Nguyễn Xuân Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng. Gần đây nhất, việc xử lý một số vụ án, kỹ luật một số cán bộ, kễ cả cán bộ cấp cao của Đảng là những hành động, việc làm nghiêm khắc của Đảng nhằm đem lại sự trong sạch trong đảng, đông thời hợp với lòng dân và được nhân dân tin tưởng, ủng hộ.

Cho đến nay, Đảng ta trải qua gần 88 năm xây dựng và phát triển với những thành tựu đạt được trong xây dựng đất nước, có thể khẳng định Đảng đã đã lãnh đạo đất nước bằng một phương thức hoàn toàn đúng đắn. Trong tình hình quốc tế có những biến động phức tạp, kẽ thù luôn tìm cách bôi nhọ, nói xấu Đảng ta, chúng dùng nhiều âm mưu, thủ đoạn lợi dụng, nói xấu, mua chuộc gây chia rẽ nội bộ đoàn kết dân tộc và đoàn kết thống nhất trong Đảng thì những tư tưởng của Hồ Chí Minh về đoàn kết thống nhất trong Đảng càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết.

Châu Minh – Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy