Cổng thông tin điện tử

PV Văn Kiên (báo Tiền phong): Vừa qua, trong dự thảo Luật Giao thông đường bộ có đề xuất thu phí hệ thống đường cao tốc do Nhà nước đầu tư bằng ngân sách. Xin đại diện Bộ GTVT giải thích rõ hơn lý do về đề xuất việc thu này và mức thu dự kiến ra sao? Nguồn thu sẽ được sử dụng vào mục đích gì?

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy thông tin về đề xuất thu phí hệ thống đường cao tốc do Nhà nước đầu tư bằng ngân sách - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy: Trên thế giới nói chung, và ở các quốc gia đang phát triển nói riêng thì khả năng nguồn lực của quốc gia nào cũng thế, việc đầu tư hạ tầng gần như là không đáp ứng nổi. Chúng ta đã huy động rất nhiều giải pháp cũng như phương pháp, từ PPP đến nguồn lực của các doanh nghiệp để đầu tư, trong đó có giải pháp là Nhà nước đầu tư rồi thu phí để hoàn vốn.

Sơ bộ đến năm 2025, nếu chúng ta đầu tư được hệ thống kết cấu hạ tầng hơn 900 nghìn tỷ đồng thì chúng ta cũng chỉ cân đối được 234 nghìn tỷ đồng. Khi quyết định chủ trương đầu tư các dự án đường cao tốc như cao tốc Bắc-Nam phía đông và một số dự án đường cao tốc khác, đây đều là những dự án quan trọng quốc gia. Tại các nghị quyết của Quốc hội đã giao cho Chính phủ nghiên cứu các giải pháp để đầu tư xong rồi thu phí để hoàn vốn.

Thực hiện nghị quyết của Quốc hội, Bộ Giao thông vận tải đã xây dựng các đề án và trong dự thảo Luật Giao thông đường bộ lần này cũng đưa vào. Đó là Nhà nước đầu tư các tuyến đường cao tốc mới, song song với việc đầu tư xây dựng các quốc lộ. Ở đây, người dân có quyền lựa chọn đi quốc lộ hoặc đi cao tốc.

Với câu hỏi thu phí như thế nào, hiện nay chúng tôi đã tính toán các lợi ích mang lại khi các phương tiện đi trên cao tốc, một là nhanh hơn, hai là tiết kiệm nhiên liệu hơn. Từ các chi phí tiết kiệm nhiên liệu, chi phí vận hành khai thác, Nhà nước sẽ thu phí với các lợi ích mang lại đó, đồng thời cũng sẽ bảo đảm sự chi trả của người dân. Mục đích của nguồn thu này là bổ sung lại nộp vào ngân sách, để phục vụ đầu tư kết cấu hạ tầng và các nhiệm vụ chi khác của Trung ương.

Với câu hỏi thu phí xong sử dụng như thế nào, thì sau khi trừ đi chi phí thu phí, chi phí vận hành, nộp lại ngân sách, từ đó sẽ cân đối lại các mục tiêu của nhiệm vụ chi của ngân sách Trung ương. Đối với các tuyến cao tốc mà Nhà nước đầu tư cơ bản, hiện nay đang đầu tư đều theo chủ trương và nghị quyết của Quốc hội phê duyệt.

PV Thanh Dịu (Báo Bảo vệ pháp luật): Vừa qua, một số khu vực ở Tây Nguyên xảy ra tình trạng sạt lở đất, gây ra hậu quả nghiêm trọng, thiệt hại về người rất lớn. Xin hỏi đại diện các bộ liên quan: Chúng ta đã có những đánh giá như thế nào về tình hình này và có những giải pháp gì, nhất là tới đây bước vào thời điểm mưa bão?

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành: Vết nứt, cây cối trên sườn đồi, sườn núi nghiêng theo một hướng, hay những tiếng nổ trong lòng đất... là các dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sạt lở đất - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành: Thời gian qua, tình hình sạt lở đất đá ở Tây Nguyên đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng và tài sản của Nhà nước và nhân dân. Điển hình là những vụ sạt lở đất tại Đà Lạt, tại Đèo Bảo Lộc hay vấn đề an toàn hồ đập tại một số điểm ở Đắk Lắk, Đắk Nông. Báo chí đã đưa rất nhiều ý kiến từ các chuyên gia, nhà khoa học về các nguyên nhân gây sạt lở đất đá, đặc biệt Đài Truyền hình Việt Nam và một số báo cũng đã tuyên truyền nâng cao nhận thức về vấn đề này.

Như chúng ta đã biết, những sườn núi, sườn đồi tự nhiên thì sự phong hoá đất đá xảy ra từ từ và đất đá cũng trượt lở một cách từ từ để tạo nên các sườn dốc tự nhiên và ổn định. Khi chúng ta cần không gian để phát triển, có các hoạt động thay đổi bề mặt, ví dụ như chuyển đất rừng thành đất để trồng cây hay san gạt đất để làm nhà, làm đường, xây dựng các hồ chứa nước, đập, thuỷ điện. Khi đó, các cấu trúc bề mặt đất đã thay đổi và khi có lượng mưa lớn thì nguy cơ sạt lở sẽ lớn hơn.

Cách để chúng ta phát hiện và cảnh cáo được những điểm sạt lở này là có những dấu hiệu, ví dụ như vết nứt, cây cối trên những sườn đồi, sườn núi nghiêng theo một hướng, hay có những tiếng nổ trong lòng đất thể hiện vết nứt đang phát triển. Khi phát hiện những dấu hiệu này, người dân và các lực lượng ở địa phương cần theo dõi, nếu thấy nguy cơ lớn thì phải di dời.

Hiện nay, về nhận thức cũng như các hành động cụ thể, đặc biệt là các cơ quan chỉ đạo phòng chống thiên tai cứu nạn tại các địa phương, đều đã có những tài liệu, bản đồ về các điểm nguy cơ sạt lở cao tại địa phương mình. Lực lượng thanh niên xung kích phòng chống thiên tai cũng được đào tạo để có thể rà soát trước những trận mưa lớn, những điểm, những dấu hiệu như tôi đã nói ở trên để có thể cảnh báo cho người dân di dời nếu cần thiết.

Về cảnh báo, dự báo lượng mưa hiện nay, Tổng cục Khí tượng thuỷ văn đã tổ chức thực hiện với độ chi tiết đến từng các ô 1x1 km với những trang thiết bị quan sát tự động và cảnh báo kịp thời.

Thời gian tới, Luật Phòng thủ dân sự đã được Quốc hội thông qua, khi triển khai Luật này chúng ta sẽ có lực lượng phòng thủ dân sự tại địa phương. Đây là lực lượng sẽ được tổ chức đào tạo bài bản, chuyên nghiệp hơn để có thể cùng với nhân dân và các cơ quan trên địa bàn theo dõi, giám sát các dấu hiệu để có thể cảnh báo sớm, tránh những thiệt hại về người và tài sản.

Bây giờ mới bắt đầu vào mùa mưa lũ, nhưng mấy ngày vừa qua mưa rất lớn tại khu vực miền núi phía Bắc, Đồng bằng Bắc Bộ và các tỉnh Sơn La, Lai Châu đã bắt đầu có những điểm sạt lở. Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 725 chỉ đạo rất sát sao các tỉnh khu vực Tây Nguyên tiếp tục theo dõi, giám sát, khắc phục những thiệt hại cũng như chỉ đạo các tỉnh và địa phương khác có những hành động quyết liệt hơn trong việc theo dõi, giám sát để cảnh báo nhân dân những hiện tượng nguy hiểm.

Chúng tôi rất mong rằng các cơ quan truyền thông báo chí tiếp tục đồng hành, đưa tin kịp thời, tuyên truyền những kiến thức về theo dõi, giám sát sạt lở đất đến tận từng người dân để giảm thiểu hơn nữa thiệt hại có thể xảy ra.

PV Trần Quốc (báo điện tử Công luận): Hiện nay công việc xét tuyển đại học đang diễn ra, Bộ GD&ĐT có thể chia sẻ những điểm mới, khó khăn cũng như thuận lợi đối với việc xét tuyển đại học năm 2023.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn làm rõ những vấn đề liên quan đến tuyển sinh đại học và học phí năm học 2023-2024 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn: Có thể nói, năm nay, việc tổ chức đăng ký xét tuyển vào đại học có một số điểm mới trên cơ sở những thuận lợi, khó khăn đã rút kinh nghiệm từ năm 2022.

Thuận lợi thứ nhất là năm 2022 Bộ GD&ĐT đã tiến hành một số đổi mới, quy chế mới, trong đó có việc tập trung các phương thức xét tuyển trên cùng hệ thống cho thí sinh thực hiện tất cả các quy trình trong tuyển sinh, từ việc đăng ký nguyện vọng tới nộp lệ phí, xác nhận nhập học, tất cả được thực hiện trực tuyến.

Mặc dù có một số khó khăn trong quá trình thực hiện nhưng cơ bản là đạt được thành công, được các thí sinh, các trường đại học và cả xã hội đánh giá cao.

Trên cơ sở những thuận lợi và thành công của năm 2022, năm nay Bộ GD&ĐT không điều chỉnh quy chế tuyển sinh mà chỉ sửa đổi một số phần kỹ thuật để hỗ trợ tốt hơn cho thí sinh.

Một số điểm mới quan trọng là, trước hết, thực hiện chủ trương chuyển đổi số, năm 2023 là năm Bộ GD&ĐT tích hợp vào hệ thống hỗ trợ tuyển sinh các nguồn dữ liệu phục vụ xét tuyển từ kết quả thi THPT đến kết quả học tập THPT, học bạ, dữ liệu thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy của các trường đại học, 2 Đại học Quốc gia, Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Sư phạm, các trường năng khiếu... tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh xét tuyển vào các trường đại học.

Điểm mới thứ hai là việc xác nhận kết quả thi, điều kiện ưu tiên, đối tượng ưu tiên năm nay cũng dựa trên dữ liệu kết nối với Dữ liệu quốc gia về dân cư của Bộ Công an. Thí sinh năm nay không phải đi xin các xác nhận của các địa phương mà các em có thể xem trực tiếp trên đó và các địa phương cũng sẽ duyệt các khu vực ưu tiên, đối tượng ưu tiên trên đó.

Điểm mới thứ ba và quan trọng nhất là năm nay, thí sinh không phải lựa chọn phương thức xét tuyển. Điểm này năm ngoái có một số khó khăn là các em nhầm lẫn khi chọn 1 ngành mà trường đưa ra nhiều phương thức xét tuyển khác nhau hay nhiều tổ hợp xét tuyển. Năm nay Bộ đã nghe ý kiến và để các em chỉ chọn ngành, chọn trường.

Điểm mới thứ tư là năm nay Bộ cũng phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các kênh thanh toán, các ngân hàng để rà soát hệ thống, chuẩn bị kênh thanh toán lệ phí trực tuyến. Cho đến nay các kênh thanh toán này hoạt động thông suốt, không gặp vấn đề gì cả. Đến 15h chiều hôm nay là 91% hoàn thành lệ phí. Mọi thứ đều thông suốt, không bị gặp lỗi như năm 2022.

Đó là các điểm mới cơ bản, còn khó khăn thì hầu như không có. Chủ yếu là công việc nhiều vì chúng ta dành phần thuận lợi cho thí sinh, dành phần khó khăn về phía các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là việc chuyển vào phần mềm trên Hệ thống chuyển đổi số sẽ mất nhiều công sức để nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm. Mặc dù cố gắng nỗ lực rất nhiều, nhưng năm nào cũng thế, điểm mới là so sánh năm nay với năm ngoái, còn với thí sinh thì tất cả đều mới cả. Vì 1 triệu thí sinh năm nay đều là mới và vẫn còn một số em sai sót không hoàn thiện được quá trình đăng ký. Việc đăng ký nguyện vọng là rất quan trọng và buộc các em phải thực hiện rất cẩn thận vì gắn với quyền lợi của các em. Cũng còn một số em chưa hoàn thiện quá trình đăng ký thì chúng tôi đang và sẽ tiếp tục hỗ trợ.

Cho đến nay mọi thứ diễn ra thuận lợi. Bước tiếp theo, sau vài ngày nữa, Bộ sẽ cập nhật dữ liệu để các trường cùng với Bộ tổ chức xét tuyển, công bố kết quả, chậm nhất là 22/8.

Theo kết luận của Chính phủ thì Bộ GD&ĐT phải điều chỉnh Nghị định 81 về học phí theo hướng không tăng học phí năm học mới 2023-2024. Hiện nay các trường đại học, đặc biệt là các trường đại học tự chủ đang than khó về việc này. Vậy quan điểm của Bộ GD&ĐT như thế nào trước vấn đề này?

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn: Liên quan đến học phí, vì mục tiêu của Chính phủ là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân nên không tăng học phí để giảm gánh nặng cho người dân có con em đi học.

Thực hiện tinh thần chỉ đạo này, Bộ GD&ĐT sẽ hoàn thiện lại dự thảo Nghị định, xin ý kiến các bộ ngành… trình Chính phủ. Đây cũng sẽ là thách thức lớn cho ngành giáo dục để thực hiện tốt nhiệm vụ.

Nhìn tổng thể về tài chính giáo dục nói chung, tài chính đại học nói riêng, học phí chỉ là một nguồn (với GDĐH là nguồn chính hiện nay), và chính sách học phí cũng chỉ là một trong nhiều chính sách liên quan.

Nhìn xa hơn, dù học phí được giữ nguyên hay có điều chỉnh, thì tổng nguồn lực dành cho giáo dục (bao gồm cả tài chính, đội ngũ, cơ sở vật chất..) nếu như không tăng được thì cũng cần được giữ vững, ở đây có vai trò điều tiết của Nhà nước.

Đối với giáo dục phổ thông có tính chất phúc lợi, an sinh xã hội (chủ yếu do Nhà nước bảo đảm kinh phí) nên đề nghị các địa phương quan tâm để bảo đảm ngân sách, giữ ổn định đời sống để giáo viên yên tâm công tác và các điều kiện bảo đảm chất lượng thực hiện đổi mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, khắc phục việc giáo viên bỏ việc.

Đối với giáo dục đại học, có sứ mạng thực hiện một trong 3 đột phá chiến lược, nhân lực phát triển bền vững, lĩnh vực chịu tác động rất lớn của dịch bệnh và không tăng học phí 3 năm qua.

Có thể nói đó là 1 chiếc kiềng 3 chân: Cơ chế tài chính cho các cơ sở giáo dục đại học (Nghị định 60), Chính sách học phí (Nghị định 81), Chính sách hỗ trợ tài chính cho sinh viên.

Nghị định 60 quy định về lộ trình tính giá dịch vụ (học phí) và giảm chi trực tiếp NSNN.

Còn Nghị định 81 thực hiện theo nguyên tắc bảo đảm giữ không giảm nguồn lực đầu vào.

Chính phủ đã có những giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, do vậy Bộ sẽ phối hợp với các bộ, ngành đề xuất giải pháp hỗ trợ để các trường (nhất là các trường tự bảo đảm chi thường xuyên) bù phần thâm hụt, khắc phục khó khăn để duy trì các điều kiện bảo đảm chất lượng đào tạo, thực hiện tốt sứ mạng…

PV Cẩm Lệ (Đài PTTH Hà Nội): Được biết, Bộ Công Thương đã có đề xuất điều chỉnh giá điện 3 tháng 1 lần. Xin hỏi tính khả thi có cao không và liệu điều này có gây xáo trộn, hoang mang cho người dân hay không?

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải trả lời báo chí về đề xuất điều chỉnh giá điện 3 tháng 1 lần - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Về thẩm quyền điều chỉnh giá: Việc quy định EVN có thẩm quyền điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân ở mức dưới 5% (cụ thể từ 3% đến dưới 5%) đã có từ Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Quy định này nhằm đảm bảo mức độ tự quyết của doanh nghiệp trong khung giá đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Về chu kỳ điều chỉnh giá điện, do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị thế giới, giá nhiên liệu thế giới tăng cao từ cuối quý 1 năm 2022, chi phí nhiên liệu mà Việt Nam phải nhập khẩu để sản xuất điện cũng tăng theo giá thế giới, làm chi phí mua điện của EVN tăng cao, ảnh hưởng đến cân đối tài chính và dòng tiền của EVN. EVN đã đề xuất điều chỉnh tăng giá điện các năm 2022 và 2023 để đảm bảo có dòng tiền thanh toán việc mua điện từ các nhà máy điện, hỗ trợ cải thiện tình hình tài chính cho EVN. Với biến động thông số đầu vào (chủ yếu là giá nhiên liệu), kết quả tính toán cho thấy giá điện cần điều chỉnh tăng ở mức cao để đảm bảo cân đối tài chính và dòng tiền cho EVN. Trong quá trình xem xét đề xuất điều chỉnh giá điện của EVN các năm 2022 và 2023, Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến cần phải nghiên cứu điều chỉnh giá điện theo lộ trình từng bước cho phù hợp, tránh giật cục (trên cơ sở nghiên cứu sửa đổi Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg), tránh gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế vĩ mô, sản xuất của doanh nghiệp và đời sống của người dân. Thực hiện chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở đề xuất của EVN, Bộ Công Thương đã nghiên cứu và dự thảo quy định rút ngắn chu kỳ điều chỉnh giá điện xuống còn 3 tháng/lần, việc này cũng phù hợp quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là EVN phải báo cáo tính toán giá điện cập nhật hằng quý.

Tuy nhiên, do giá điện là mặt hàng quan trọng, nhạy cảm, tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân và các chi tiêu kinh tế vĩ mô nên việc thực hiện điều chỉnh giá điện với mức độ, thời điểm điều chỉnh cần thiết phải báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để đảm bảo việc điều hành kinh tế vĩ mô, ổn định chính trị, kinh tế và xã hội.

Việc yêu cầu nghiên cứu xây dựng biểu giá điện 2 thành phần để giảm bù chéo đã được đưa ra từ Quyết định 28/2014/QĐ-TTg. Thế nhưng đến nay Bộ Công Thương vẫn đưa ra trong dự thảo mới. Vậy Bộ có lộ trình thế nào để thực hiện giá điện 2 thành phần, giảm bù chéo trong giá điện?

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Bộ Công Thương đề xuất thực hiện cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện theo 2 giai đoạn - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Trên cơ sở phân tích các đề xuất tại đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện và trên cơ sở phân tích đặc điểm tình hình kinh tế xã hội tại thời điểm hiện nay, Bộ Công Thương đề xuất thực hiện cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện theo 2 giai đoạn, cụ thể:

Giai đoạn 1: Sửa đổi giá bán điện cho nhóm khách hàng sử dụng điện ngoài mục đích sinh hoạt ở mức tối thiểu, đảm bảo tránh gây biến động quá lớn trong việc thực hiện cơ cấu biểu giá bán lẻ điện nhưng vẫn giải quyết được những vấn đề cấp thiết mà dư luận và người dân đặt ra trong thời gian qua, cụ thể như sau:

-  Bổ sung nhóm khách hàng "cơ sở lưu trú du lịch" để áp dụng giá bán lẻ điện bằng với giá bán lẻ điện cho sản xuất trên cơ sở tách ra từ nhóm khách hàng kinh doanh nhằm thực hiện chỉ đạo tại Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16 tháng 01 năm 2017 của Bộ Chính trị.

- Gộp giá bán điện theo các cấp điện áp để phù hợp với thực tế phát triển lưới điện tại các Tổng công ty Điện lực, cụ thể: Giá bán lẻ điện theo các cấp điện áp gồm cao áp: Cấp điện áp trên 35 kV, trung áp từ 01 kV đến 35 kV, hạ áp dưới 01 kV áp dụng cho các nhóm khách hàng sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp, cơ sở lưu trú du lịch

- Bổ sung cơ cấu giá bán lẻ điện cho nhóm khách hàng sử dụng điện cho sản xuất tại cấp điện áp 220 kV trở lên để phù hợp với thực tế phát triển khách hàng và đảm bảo giá điện phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh điện với việc hiệu chỉnh kết quả tính toán giá bán điện cho cấp 220 kV trên cơ sở chênh lệch giá điện của cấp 110 kV và giá thành bình quân đến cấp 220 kV.

- Giữ nguyên cơ cấu giá bán lẻ điện cho đối tượng khách hàng Hành chính sự nghiệp để tránh tác động quá lớn đến nhóm khách hàng chịu nhiều ảnh hưởng của dịch Covid 19.

- Giữ nguyên giá điện hiện hành đối với các hộ kinh doanh khác nhằm đảm bảo giảm thiểu biến động lớn tới giá bán lẻ điện bình quân và hạn chế tối thiểu việc tăng giá điện cho nhóm khách hàng sản xuất.

- Bổ sung cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho nhóm khách hàng trạm/trụ sạc xe điện theo nguyên tắc giá điện phản ánh đúng, đủ chi phí sản xuất, kinh doanh cho ngành điện.

Như chúng ta biết, hiện nay, việc sử dụng xe chạy điện đang được khuyến khích. Trong khi đó, xe chạy điện phải có trạm sạc điện, vì vậy, chúng ta phải đưa quy định cơ cấu giá bán lẻ điện cho nhóm khách hàng này.

Giai đoạn 2, trong các năm tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với EVN theo dõi, cập nhật số liệu, đánh giá ảnh hưởng của phương án đề xuất tại Đề án (theo nguyên tắc giá phản ánh đủ chi phí) tới tình hình sản xuất và đời sống của nhân dân, xây dựng lộ trình áp dụng theo từng giai đoạn phù hợp với sự phục hồi của nền kinh tế để báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định, trong đó có xem xét việc áp dụng thử nghiệm đề xuất giá bán điện 2 thành phần theo công suất và điện năng để áp dụng cho các khách hàng sử dụng điện cho sản xuất tại cấp 110 kV trở lên để có đánh giá kỹ lưỡng trước khi áp dụng chính thức.

Đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp chưa được hoàn thuế GTGT, có doanh nghiệp phản ánh nhiều quy định hoàn thuế chưa hợp lý, ví dụ như quy định xác minh nguồn gốc hàng hóa, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn nguồn tiền. Vậy xin hỏi trách nhiệm chậm hoàn thuế thuộc cơ quan nào? Tổng số tiền hoàn thuế chưa được hoàn là bao nhiêu? Nên chăng chúng ta cần có quy định rõ ràng về thời gian hoàn thuế cho doanh nghiệp?

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi: Một khi việc hoàn thuế chậm thì cơ quan nhà nước phải xem xét, rà soát, cải tiến để không còn việc chậm hoàn thuế nữa - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi: Về quy định hoàn thuế giá trị gia tăng, hiện nay đã có quy định trong Luật Quản lý thuế, chia rõ ra 2 trường hợp: Hoàn trước-kiểm sau và kiểm trước-hoàn sau.

Trong cả hai trường hợp này đều có quy định về thời hạn hoàn thành, tính từ khi doanh nghiệp trình đầy đủ các hồ sơ theo quy định của pháp luật. Đối với trường hợp hoàn trước-kiểm tra sau thì quy định là 6 ngày. Còn đối với kiểm tra trước-hoàn sau, quy định là 40 ngày.

Tình hình cụ thể hiện nay, trong năm 2022, cơ quan thuế trên cả nước đã hoàn thuế trên 150.000 tỷ đồng với 20.774 quyết định hoàn thuế. Riêng 7 tháng đầu năm 2023, cơ quan thuế cả nước đã hoàn cho các doanh nghiệp là 70.356 tỷ đồng với 9.800 quyết định hoàn thuế. Trong các trường hợp hoàn thuế vừa nêu, theo phân loại, gần 80% thuộc nhóm 1 là hoàn trước-kiểm sau; còn lại hơn 20% thuộc nhóm kiểm trước-hoàn sau.

Với câu hỏi nếu chậm hoàn thuế thì trách nhiệm thuộc về ai, muốn xác định trách nhiệm khi chậm hoàn thuế thuộc về cơ quan thuế hay thuộc về doanh nghiệp, người dân, chúng ta cần phải xem xét đến từng trường hợp cụ thể, hồ sơ cụ thể và từ đó xác định nguyên nhân do đâu. Tuy nhiên, đứng về phía cơ quan nhà nước, cơ quan thuế, tôi cho rằng, một khi việc hoàn thuế chậm thì cơ quan nhà nước phải xem xét, rà soát, cải tiến để không còn việc chậm hoàn thuế nữa. Trước hết, chúng ta cần phải rà soát các quy định của pháp luật, quy trình và cách thức triển khai công tác hoàn thuế, xét điều gì chúng ta có thể cải tiến được, thay đổi được, rút ngắn quy trình này lại, vừa bảo đảm yêu cầu nhanh, chính xác, phòng ngừa rủi ro, chống gian lận, lậu thuế trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng.

Về các giải pháp cụ thể, ngành thuế đang triển khai tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, kể cả ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong việc xây dựng dữ liệu về doanh nghiệp, từ đó phân tích các dữ liệu để sàng lọc và chủ động xử lý những doanh nghiệp có rủi ro trước, giảm đi những doanh nghiệp phải kiểm trước rồi hoàn sau. Vừa qua, có công ty chỉ kinh doanh yến sào nhưng trong một thời gian rất ngắn xuất hóa đơn với doanh thu trên 30.000 tỷ đồng. Khi đã có số liệu rồi thì chúng tôi phân tích kiểm tra trước. Rõ ràng hợp pháp và hợp lý thì doanh nghiệp này được hoàn thuế rất nhanh.

Giải pháp thứ hai theo tôi là nâng cao năng lực cho cán bộ của cơ quan quản lý thuế, cơ quan thuế, đồng thời cũng nâng cao năng lực của doanh nghiệp trong hiểu biết các quy định về pháp luật của ngành thuế. Chủ động, tự giác thực hiện các quy định của ngành thuế trong tài chính, trong thuế, đặc biệt là trong hoàn thuế giá trị gia tăng.

Giải pháp thứ ba là nâng cao kỷ cương, kỷ luật công vụ đối với cán bộ thuế. Chúng tôi đã chỉ đạo nghiêm việc phải thực hiện đúng các quy trình, quy định của pháp luật, không được gây khó khăn cho doanh nghiệp khi hoàn thuế. Đồng thời cũng sẽ xử lý nghiêm nếu như các doanh nghiệp có vi phạm, gian lận trong quá trình hoàn thuế giá trị gia tăng.

PV Trần Quốc (báo Công luận): Vừa qua thông tin liên quan đến ông Nguyễn Cao Trí là thành viên hội đồng trường Đại học Văn Lang, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư du lịch Sài Gòn Đại Linh, xuất hiện liên tục trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội. Ông này bị Sở Tư pháp Lâm Đồng ngăn chặn các giao dịch liên quan đến nhà đất, trong khi đó có nhiều đồn đoán ông Trí liên quan đến vụ án xảy ra tại chính Công ty Sài Gòn Đại Linh và chủ đầu tư dự án đô thị thương mại dịch vụ nghỉ dưỡng sinh thái Đại Linh. Xin đại diện Bộ Công an cho biết thông tin về ông Nguyễn Cao Trí.

Trung tướng Tô Ân Xô, Người phát ngôn Bộ Công an thông tin về đối tượng Nguyễn Cao Trí chiếm đoạt tài sản - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Trung tướng Tô Ân Xô, Người phát ngôn Bộ Công an: Ngày 15/01/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã khởi tố, bắt tạm giam bị can Nguyễn Cao Trí (sinh năm 1970) về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo Khoản 4 Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015.

Theo báo cáo của Cơ quan cảnh sát điều tra, trong quá trình mở rộng điều tra vụ án tại Công ty cổ phần An Đông hay còn gọi là vụ án Vạn Thịnh Phát, Cơ quan điều tra phát hiện Trương Mỹ Lan có quan hệ làm ăn, đầu tư với Nguyễn Cao Trí. Trương Mỹ Lan đã chuyển cho Tri số tiền hơn 40 triệu USD để mua bán dự án, kinh doanh. Khi Lan bị bắt, Trí đã nảy sinh ý định chiếm đoạt số tiền Lan đã chuyển cho Trí. Nguyễn Cao Trí đã chỉ đạo một số nhân viên tiêu hủy giấy tờ, chứng cứ việc Lan chuyển tiền cho Trí với mục đích chiếm đoạt toàn bộ số tiền kể trên.

Tại Cơ quan điều tra, Trí đã nhận tội và sẽ phải nộp lại số tiền đã chiếm đoạt. Cơ quan điều tra đã kê biên, phong tỏa tài sản của Trí để đảm bảo thu hồi tài sản trong vụ án.

Qua vụ án này, Bộ Công an cảnh báo: Pháp luật sẽ xử lý nghiêm khắc những ai dùng thủ đoạn để chiếm đoạt tiền, tài sản mà họ đã được đối tác chuyển giao nhưng khi đối tác vướng vòng lao lý thì tìm cách chiếm đoạt.