Nhìn toàn cảnh bức tranh kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh 6 tháng đầu năm 2017 có nhiều gam màu tươi sáng, lạc quan, đó là Tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) 6 tháng đầu năm ước đạt 8194,3 tỷ đồng, tăng 6,56%[1] so với cùng kỳ năm 2016 (kế hoạch 6,5 – 7%). Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn ước đạt 1.106,636 tỷ đồng, bằng 46% dự toán địa phương và tăng 17% so với cùng kỳ năm 2016[2]. Huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển tăng đáng kể. Vốn đầu tư phát triển trên địa bàn ước đạt 5296,7 tỷ đồng, tăng 8,68% so với cùng kỳ năm 2016 và đạt 42,3% kế hoạch. Trong đó: vốn nhà nước ước đạt 1.375,6 tỷ đồng, chiếm 25,97% và tăng 5,1%; vốn ngoài nhà nước ước đạt 3.879,6 tỷ đồng, chiếm 73,25% và tăng 9,96%; vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 41,5 tỷ đồng, chiếm 0,78% và tăng 14,07%. Tính đến ngày 31/5/2017, tổng giá trị giải ngân các nguồn vốn đầu tư phát triển do tỉnh quản lý 615,15 tỷ đồng, đạt 29% so với kế hoạch được giao[3].
Các dự án trọng điểm xác định trong năm 2017 đã và đang được triển khai thực hiện, cơ bản đảm bảo tiến độ kế hoạch. Lãnh đạo tỉnh, các sở, ngành có liên quan đã tích cực, chủ động làm việc với chính phủ, các bộ, ban, ngành Trung ương để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thủ tục đầu tư, hỗ trợ nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, nguồn vốn ODA cho các dự án tại Khu kinh tế Đông Nam (nhà máy nhiệt điện than 1320 MW, cảng Mỹ Thủy, dự án Khu công nghiệp của Công ty TNHH C&N Vina...), dự án tuyến đường tránh phía Đông, dự án cầu Thành Cổ và đường hai đầu cầu... Công tác xúc tiến đầu tư có nhiều khởi sắc, nhiều đoàn các nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước đã đến Quảng Trị tìm hiểu môi trường và cơ hội đầu tư[4].
Việc đẩy mạnh thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế được quan tâm chỉ đạo quyết liệt, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp đã từng bước chuyển đổi một số mô hình sản xuất theo hướng hiệu quả, khai thác tiềm năng, lợi thế, xác định cây trồng, con nuôi chủ lực, xây dựng mô hình điểm. Vụ Đông Xuân 2016-2017, toàn tỉnh gieo trồng được 50.313,5 ha các loại cây hàng năm[5], tăng 0,35% so với vụ Đông Xuân 2015-2016. Năng suất, sản lượng của hầu hết các loại cây trồng đều tăng so với cùng kỳ năm 2016[6]. Tổng sản lượng lương thực có hạt đạt 15,7 vạn tấn, tăng 0,31%. Diện tích cây lâu năm toàn tỉnh hiện có 34.544,3 ha, tăng 1.610,2 ha[7]. Trong 6 tháng đầu năm, không có vụ cháy rừng nào xảy ra. Tổng sản lượng thủy sản ước đạt 12.336 tấn[8], tăng 18,70% so với cùng kỳ năm trước. Đề án chuyển đổi sinh kế cho nhân dân các xã vùng biển được chú trọng thực hiện, các hoạt động sản xuất, dịch vụ và cuộc sống của người dân vùng biển cơ bản đã trở lại bình thường.
Chỉ số phát triển sản xuất công nghiệp (IPP) 6 tháng đầu năm tăng 16,93%. Một số sản phẩm công nghiệp chủ yếu tăng khá[9]. Sáu tổ máy điện gió công suất 12MW đã phát điện hòa mạng lên lưới điện Quốc gia. Gía trị sản xuất ngành xây dựng 6 tháng đầu năm tăng 6,91%.
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 6 tháng đầu năm 2017 ước đạt 11.916 tỷ đồng, đạt 47% kế hoạch (KH 2017: 25.000 tỷ đồng), tăng 10,49% so với cùng kỳ năm trước, chỉ số giá tiêu dùng tăng khoảng 6,5%. Hệ thống các ngân hàng trên địa bàn tỉnh hoạt động ổn định. Huy động vốn đạt 15.900 tỷ đồng, tăng 18,7% so với cùng kỳ năm 2016. Dư nợ đạt 23.200 tỷ đồng, tăng 6,3%.
Công tác cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và phát triển doanh nghiệp có bước tiến bộ; Trong 6 tháng đầu năm 2016, toàn tỉnh có 172 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký 1.500 tỷ đồng, tăng 21% về số doanh nghiệp đăng ký so với cùng kỳ năm 2016; số vốn đăng ký đạt 8,7 tỷ đồng/doanh nghiệp. Nhiều dự án đầu tư mới được cấp chủ trương đầu tư[10].
Lĩnh vực văn hóa – xã hội có bước phát triển. Chất lượng giáo dục, cả giáo dục đại trà và mũi nhọn được duy trì. Nhiều học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, có em đạt giải ba cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc tế; công tác chuẩn bị và tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia chu đáo, an toàn. Khoa học và công nghệ, Thông tin, truyền thông ngày càng gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Mạng lưới y tế tiếp tục được củng cố và phát triển; đội ngũ cán bộ y tế ngày càng được tăng cường về số lượng và chất lượng chuyên môn. Các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao tổ chức trong 6 tháng đầu năm khá sôi nổi, mang ý nghĩa giáo dục truyền thống sâu sắc, nhất là dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Lê Duẩn, kỷ niệm 42 năm giải phóng miền Nam và 45 năm ngày giải phóng tỉnh Quảng Trị; tổ chức thành công giải bóng chuyền trẻ toàn quốc năm 2017 tại Quảng Trị. Trong 6 tháng đầu năm, đã giải quyết việc làm mới cho 7.636 người, đạt 81% kế hoạch năm[11]. Huy động được nhiều nguồn lực xã hội hóa để xây dựng nhà tình nghĩa, tặng sổ tiết kiệm tình nghĩa cho thương binh, thân nhân liệt sỹ, người có công, đầu tư xây dựng, tôn tạo, nâng cấp các công trình nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh, Liệt sỹ[12]
Công tác xây dựng chính quyền, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp có bước chuyển biến. Cải cách hành chính, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh tiếp tục được quan tâm chỉ đạo; công tác phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin tiếp tục được đẩy mạnh, góp phần thúc đẩy cải cách và hiện đại hóa nền hành chính[13]. Chỉ số cải cách hành chính tỉnh năm 2016 đứng thứ 14/63 tỉnh, thành, tăng 26 bậc so với năm 2015 (40/63); việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, công tác tiếp công dân có bước tiến bộ.
Quốc phòng - an ninh được giữ vững; nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương được triển khai kịp thời, đúng kế hoạch; không để xảy ra điểm nóng, khiếu kiện đông người, được Bộ tư lệnh Quân khu 4 đánh giá cao. Tiếp tục tạo chuyển biến trong nhận thức về mối quan hệ giữa quốc phòng – an ninh với phát triển kinh tế - xã hội, phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng - an ninh. Tích cực chuẩn bị cho hoạt động diễn tập khu vực phòng thủ huyện Hải Lăng và Cam Lộ; chủ động ngăn chặn mọi âm mưu hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm tiếp tục được chỉ đạo quyết liệt, có hiệu quả.
Bên cạnh những kết quả đạt được, tình hình kinh tế- xã hội, quốc phòng an ninh của tỉnh vẫn còn những hạn chế, yếu kém:
- Việc thực hiện các kết luận của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ở một số cơ quan, địa phương, đơn vị còn chậm, có nội dung chưa đạt yêu cầu.
- Việc chỉ đạo xử lý các dự án tồn đọng, nợ xây dựng cơ bản; áp lực bố trí vốn đối ứng cho dự án ODA nhóm Ô đang đặt ra nhiều thách thức; quản lý tài nguyên, khoáng sản có mặt chưa tốt, nhất là việc quản lý, sử dụng đất, khai thác tài nguyên, khoáng sản cát,...
- Các cơ chế, chính sách hỗ trợ và vai trò hướng dẫn của các cơ quan quản lý nhà nước, vai trò các hợp tác xã trong định hướng cho phát triển sản xuất nông nghiệp, nhất là khâu giống, sản xuất sản phẩm sạch, sản phẩm hữu cơ; tuyên truyền, hỗ trợ việc tiêu thụ sản phẩm còn thiếu đồng bộ và quyết liệt.
- Công tác giải quyết đơn thư, khiếu nại, công tác tôn giáo có lúc thiếu kịp thời, chặt chẽ; tình hình an ninh trật tự đang tiềm ẩn nhiều yếu tố mất ổn định.
- Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức, nhất là ở các sở, ngành, huyện thị, thành phố trong thực hiện nhiệm vụ chưa thể hiện tinh thần hành động và khát vọng cống hiến; còn biểu hiện nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, cá biệt còn vi phạm đạo đức, lối sống, phạm pháp hình sự gây ảnh hưởng xấu trong cán bộ, đảng viên, Nhân dân, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Việc thực hiện kỷ cương, kỷ luật hành chính chưa nghiêm, công tác quản lý cán bộ có mặt còn buông lỏng.
Tại Hội nghị lần thứ 10, Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh khóa XVI, các đại biểu đã phát huy trí tuệ tập thể, thẳng thắn thảo luận đưa ra nhiều ý kiến phân tích đánh giá đúng tình hình và đề xuất các giải pháp thực hiện nhiệm vụ chủ yếu trong 6 tháng còn lại để hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra trong năm 2017, Tỉnh ủy cơ bản thống nhất các giải pháp chủ yếu về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh theo Báo cáo số 51/BC-BCS, ngày 26/6/2017, của Ban Cán sự Đảng UBND.
Để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm đã được xác định trong các kết luận của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Ban Chấp hành đảng bộ Tỉnh yêu cầu các cấp ủy đảng trực thuộc Tỉnh ủy, các Ban Cán sự đảng, đảng đoàn, các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh tập trung làm tốt một số nội dung chính sau:
Thứ nhất, tổ chức rà soát lại các nhiệm vụ, đầu việc trọng tâm trong Kết luận số 38-KL/TU ngày 08/12/2016 của Tỉnh ủy và Kết luận số 49-TB/TU ngày 6/3/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy liên quan đến ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị. Những nội dung công việc chưa hoàn thành cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, bổ sung kế hoạch, giải pháp, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các tổ chức, cá nhân liên quan để thực hiện, trường hợp khó khăn, vướng mắc phải báo cáo, đề xuất bằng văn bản gửi Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Thứ hai, tập trung thực hiện các giải pháp làm tốt công tác thu ngân sách nhà nước trên địa bàn, phấn đấu vượt thu ngân sách nội địa, hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách địa phương; rà soát các nguồn thu, đối tượng thu chưa thu đúng, thu đủ; tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nợ đọng thuế; phát triển, nuôi dưỡng các nguồn thu; hỗ trợ, động viên các doanh nghiệp thực hiện tốt nghĩa vụ nộp thuế với nhà nước; thực hiện nghiêm túc việc tiết kiệm chi ngân sách nhà nước.
Thứ ba, thực hiện nghiêm túc vấn đề giải ngân nguồn vốn cơ bản với xử lý vốn nợ đọng; rà soát, thực hiện việc cắt giảm vốn và không bố trí làm chủ đầu tư đối với những dự án chậm giải ngân vốn; nghiên cứu thành lập ban quản lý dự án chuyên ngành theo Nghị định 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ.
Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách địa phương; nghiên cứu đề xuất với Trung ương các cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ đầu tư, tạo nguồn lực cho tỉnh, nhất là việc bổ sung Khu kinh tế Đông Nam vào danh sách các Khu kinh tế ven biển trọng điểm tập trung đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 - 2020; làm việc với các tập đoàn kinh tế đã có biên bản ghi nhớ để xúc tiến triển khai thực hiện các cam kết. Tiếp tục rà soát, kiên quyết thu hồi các dự án quản lý, sử dụng đất kém hiệu quả, trái pháp luật.
Thứ năm, tập trung chỉ đạo sản xuất; tổ chức sản xuất nông nghiệp đúng lịch thời vụ, tiếp tục thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con nuôi tạo sản phẩm chủ lực thích ứng với biến đổi khí hậu; thử nghiệm và nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả; quan tâm chỉ đạo phòng, chống cháy rừng; phòng chống bão lụt, thiên tai. Sớm hoàn thành việc chi trả hỗ trợ cho Nhân dân bị ảnh hưởng sự cố ô nhiễm môi trường biển. Đẩy mạnh sản xuất công nghiệp – xây dựng; tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho hoạt động thương mại, dịch vụ, du lịch phát triển.
Thứ sáu, chức tốt các hoạt động kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh, Liệt sỹ, 45 năm sự kiện 81 ngày đêm Thành cổ Quảng Trị, nhất là các hoạt động trọng tâm theo kế hoạch đã đề ra. Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội; chú trọng thực hiện công tác giảm nghèo bền vững gắn với đào tạo nghề, giải quyết việc làm. Đẩy mạnh xuất khẩu lao động. Chăm lo và thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với người có công, thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sỹ.
Thứ bảy, Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị. Thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế; rà soát, sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp gắn với việc thực hiện đề án vị trí việc làm; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, xử lý nghiêm các hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực; nâng cao trách nhiệm người đứng đầu. Nghiên cứu triển khai thực hiện việc doanh nghiệp nhận xét thái độ phục vụ của cán bộ một số cơ quan nhà nước trong thực thi công vụ. Qua công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, giải quyết các vấn đề liên quan công tác tôn giáo, phát hiện và giải quyết kịp thời những vấn đề phát sinh.
Thứ tám, Tiếp tục củng cố và nâng cao tiềm lực quốc phòng - an ninh; xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện. Gắn kết chặt chẽ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng - an ninh trên từng địa bàn. Chỉ đạo hoàn thành tốt diễn tập khu vực phòng thủ các huyện Cam Lộ và Hải Lăng.
Với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở tin tưởng và huy vọng rằng các mục tiêu, chỉ tiêu trong năm 2017 sẽ đạt và vượt kế hoạch đề ra, góp phần hiện thực hóa múc tiêu đến năm 2020, tỉnh Quảng Trị đạt trình độ phát triển trung bình của cả nước.
Lê Thế Quảng
[1] Trong đó: Khu vực Nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 1.808,8 tỷ đồng, tăng 3,13%, đóng góp 0,71 điểm phần trăm; khu vực công nghiệp - xây dựng đạt 1.857,2 tỷ đồng, tăng 11,84%, đóng góp 2,56 điểm phần trăm; khu vực dịch vụ đạt 4.152,9 tỷ đồng, tăng 6,48%, đóng góp 3,29 điểm phần trăm; thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm 375,4 tỷ đồng, tăng 0,13%, đóng góp 0,01 điểm phần trăm.
[2] Trong đó: thu nội địa 976,236 tỷ đồng, bằng 46% dự toán, tăng 29% so với cùng kỳ năm 2016; thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu 130,4 tỷ đồng, bằng 48% dự toán và bằng 70% so với cùng kỳ năm 2016.
[3] Nguồn vốn cân đối NSĐP 277,809 tỷ đồng, đạt 34%KH; Nguồn vốn Trung ương hỗ trợ có mục tiêu 326,64 tỷ đồng, đạt 28%KH; Nguồn vốn Chương trình MTQG: chưa giải ngân (do đang hoàn thiện thủ tục giao vốn theo quy định mới của Chính phủ); Nguồn NSNN khác: 10,701 tỷ đồng đạt 40%.
[4] Như: Dinamo (Singapore), Đoàn kiều bào gốc Quảng Trị tại Mỹ, Tập đoàn Lenzing- Áo, Subur Tiasa Holdings Sdn Bhd (Malaysia), Sembcorp (Singapore) và Becamex (Việt Nam), đoàn JICA và Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản), tập đoàn Tín Thành,....
[5] Trong đó: cây lúa gieo cấy 25.752,6 ha, tăng 0,22% (+57 ha); cây ngô gieo trồng 3.149,4 ha, tăng 7,23% (+212,3 ha); khoai lang 1.887,8 ha, tăng 3,27% (+59,8 ha); sắn 9.650,4 ha, giảm 5,11% (-519,9 ha); lạc 3.457,7 ha, giảm 0,41% (-14,4 ha); rau các loại 3.641,6 ha, tăng 5,29% (+182,9 ha); đậu các loại 578,4 ha, giảm 1,35% (-7,9 ha)...
[6] Trong đó: năng suất lúa vụ Đông Xuân năm 2016-2017 đạt 56,6 tạ/ha, giảm 0,3 tạ/ha so với vụ Đông Xuân năm 2015-2016; cây ngô năng suất đạt 36,3 tạ/ha, tăng 1,1 tạ/ha; cây khoai lang năng suất đạt 77 tạ/ha, tăng 1 tạ/ha; cây lạc năng suất ước đạt 19,7 tạ/ha, bằng vụ Đông Xuân năm trước; rau các loại năng suất ước đạt 100 tạ/ha, tăng 2,4 tạ/ha; đậu các loại năng suất ước đạt 10,5 tạ/ha, tăng 1 tạ/ha…
[7] Cây cà phê 5.341 ha, tăng +117 ha; sản lượng cà phê thu hoạch 6 tháng đầu năm 2017 ước đạt 411,6 tấn, giảm 9,44% so với cùng kỳ năm trước; Cây cao su 19.945,6 ha, tăng 570,6 ha so với cùng thời điểm năm trước; sản lượng đạt 4.617 tấn, tăng 2,15%. Cây hồ tiêu 2.448 ha, tăng 144 ha; sản lượng thu hoạch 6 tháng đầu năm đạt 2.010 tấn, tăng 0,8%.
[8] Trong đó: cá 9.854 tấn, tăng 36,86%; tôm 1.233 tấn, giảm 33,6%; thủy sản khác 1.249 tấn, giảm 6,51%.
[9] Tinh bột sắn ước đạt 70.228 tấn, tăng 23,47%; bia lon ước đạt 10.863 nghìn lít, tăng 52,35%; bộ comple, quần áo ước đạt 1.336 nghìn cái, tăng 53,74%; dăm gỗ ước đạt 84827 tấn, tăng 29,1%; ván ép từ gỗ ước đạt 104946 m3, tăng 149,94%...
[10] Cấp chủ trương đầu tư cho 21 dự án với tổng vốn đăng ký đầu tư là 3.514 tỷ đồng; chỉ đạo các chủ dự án hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục để đàm phán ký kết Hiệp định vay, phê duyệt dự án, trình bổ sung vốn cho các dự án ODA vận động mới; có 18 dự án NGO được vận động, phê duyệt thực hiện mới với tổng vốn cam kết tài trợ là 7,528 triệu USD.
[11] Trong đó có 1582 lao động các xã vùng biển, xuất khẩu lao động 706 người, tăng 41% so cùng kỳ năm 2016.
[12] Tính đến ngày 12/6/2017 đã vận động được 714 triệu đồng quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, nhận phụng dưỡng 14 mẹ Việt Nam anh hùng, triển khai xây dựng 173 nhà tình nghĩa với kinh phí 9.880 triệu đồng.
[13] Thực hiện đồng bộ một cửa điện tử tại 20/21 Sở, Ngành, 07/9 huyện, thành phố, thị xã và 110/141 xã, phường, thị trấn.