Ảnh minh họa (Ảnh: M.P)
Thông báo nêu rõ, ngày 28/9/2018, tại Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá đã chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá để đánh giá về kết quả thực hiện công tác điều hành giá 9 tháng đầu năm 2018 và đề ra phương hướng điều hành giá 3 tháng còn lại của năm 2018 và định hướng điều hành giá cho cả năm 2019. Sau khi nghe báo cáo và ý kiến thảo luận của thành viên Ban Chỉ đạo và đại diện các Bộ, ngành liên quan, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá có một số ý kiến chỉ đạo.
9 tháng đầu năm, kiểm soát lạm phát theo đúng mục tiêu
Trong 9 tháng đầu năm 2018, công tác chỉ đạo điều hành giá đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo điều hành giá quan tâm, quyết liệt trong chỉ đạo điều hành, theo đúng các kịch bản điều hành giá ngay từ những tháng đầu năm nhằm quyết tâm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra. Các Bộ, ngành, địa phương đã có sự phối hợp nhuần nhuyễn, chủ động và khoa học; bám sát thực tiễn diễn biến giá cả thị trường, nâng cao năng lực công tác dự báo, xây dựng kịch bản điều hành giá phù hợp trong từng thời kỳ, giai đoạn để đề xuất lên Lãnh đạo Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo; chủ động áp dụng các giải pháp về bình ổn, kiểm soát giá cả qua đó giúp cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp và nền kinh tế góp phần thực hiện kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
Kết quả, diễn biến chỉ số giá tiêu dùng tháng 9 và 9 tháng đầu năm đã đạt được những kết quả tích cực. Mặc dù có nhiều yếu tố tạo áp lực lên mặt bằng giá nhưng CPI tháng 9 năm 2018 chỉ tăng 0,59% so với tháng 8 năm 2018, CPI bình quân 9 tháng đầu năm tăng 3,57% so với cùng kỳ năm 2017. Đây là mức tăng sát với kịch bản dự báo và cho thấy dù diễn biến các tháng cuối năm vẫn còn thách thức nhưng khả năng thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát bình quân dưới 4% trong năm 2018 theo chỉ tiêu Quốc hội giao là trong tầm kiểm soát của Chính phủ nếu không có các biến động quá bất thường từ diễn biến địa chính – chính trị và thị trường hàng hóa thế giới.
Phó Thủ tướng đánh giá cao và ghi nhận nỗ lực của Bộ Tài chính - Thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá, Bộ Kế hoạch và Đầu tư – Tổng cục Thống kê, Ngân hàng nhà nước Việt Nam và các Bộ, ngành trong việc chuẩn bị các nội dung báo cáo tổng hợp, toàn diện và kịp thời kiến nghị các giải pháp phù hợp để bình ổn giá cả thị trường, kiểm soát lạm phát. Nhờ sự nỗ lực của các Bộ, ngành nên trong 9 tháng đầu năm 2018, công tác chỉ đạo điều hành giá đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo điều hành giá quan tâm, quyết liệt trong chỉ đạo điều hành, theo đúng các kịch bản điều hành giá ngay từ những tháng đầu năm nhằm quyết tâm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra. Các Bộ, ngành, địa phương đã có sự phối hợp nhuần nhuyễn, chủ động và khoa học; bám sát thực tiễn diễn biến giá cả thị trường, nâng cao năng lực công tác dự báo, xây dựng kịch bản điều hành giá phù hợp trong từng thời kỳ, giai đoạn để đề xuất lên Lãnh đạo Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo; chủ động áp dụng các giải pháp về bình ổn, kiểm soát giá cả qua đó giúp cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp và nền kinh tế góp phần thực hiện kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
Thông báo cũng chỉ rõ, đánh giá về các yếu tố ảnh hưởng đến mặt bằng giá thị trường 3 tháng cuối năm 2018 cho thấy mặt bằng giá thị trường chịu tác động đan xen của các yếu tố làm tăng áp lực và các yếu tố tạo thuận lợi cho công tác điều hành giá. Trong đó, các yếu tố thuận lợi giúp kiềm chế tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng như: cung cầu hàng hóa, nhất là ngành sản xuất nông nghiệp được cân đối, nguồn cung dồi dào, ổn định; giá thuốc chữa bệnh, vật tư y tế tiếp tục có triển vọng giảm; giá cước viễn thông tiếp tục ổn định và có xu hướng giảm; lạm phát cơ bản ở mức thấp, áp lực tỷ giá đã có dấu hiệu hạ nhiệt, cung tiền, tín dụng được điều hành thận trọng; áp lực về điều hành các mặt hàng nhà nước còn định giá từ nay đến cuối năm không lớn.
Bên cạnh đó, những yếu tố tạo áp lực tăng giá chủ yếu đến từ yếu tố thị trường như xu hướng tăng giá hàng hóa thế giới, trong đó có biến động tăng của giá một số nhiên liệu như xăng dầu, LPG do diễn biến phức tạp của tình hình địa – chính trị thế giới; thiên tai, bão lũ còn nhiều diễn biến phức tạp khó lường. Những yếu tố trên đặt ra cho công tác quản lý, điều hành giá cần tiếp tục cố gắng nỗ lực, đặc biệt không để xảy ra lạm phát kỳ vọng không chỉ của năm 2018 và cả trong năm 2019.
Cần sát sao hơn nữa tới từng mặt hàng, dịch vụ
Để thực hiện được mục tiêu trên, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp điều hành giá đã đề ra từ đầu năm tại các Thông báo số 259/TB-BCĐĐHG ngày 30 tháng 3 năm 2018, Thông báo số 403/TB-BCĐĐHG ngày 22 tháng 6 năm 2018 và Thông báo số 489/TB-BCĐĐHG ngày 27 tháng 7 năm 2018 về điều hành chính sách tiền tệ, tài khóa; trong đó, đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ sau:
Các Bộ, ngành, địa phương chủ động theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường đối với các mặt hàng có xu hướng tăng cao trong thời gian gần đây như xăng dầu, LPG, thịt lợn, cần chủ động rà soát, cân đối cung cầu, sử dụng hợp lý quỹ bình ổn giá để bình ổn thị trường đặc biệt là trong các thời điểm lễ, Tết. Tiếp tục rà soát để đẩy nhanh thực hiện giảm giá các mặt hàng có khả năng giảm giá (thuốc chữa bệnh cho người, vật tư y tế, dịch vụ sử dụng đường bộ BOT...).
Cụ thể, về chính sách tiền tệ: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt theo tín hiệu thị trường, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát. Tiếp tục thực hiện các biện pháp ổn định tỷ giá và mặt bằng lãi suất; phấn đấu kiểm soát lạm phát cơ bản ở mức khoảng 1,5% - 1,6%. Tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính để điều hòa lượng tiền gửi của Kho bạc nhà nước nhằm giảm áp lực về lượng tiền lưu thông và áp lực lên lạm phát.
Tổ chức thực hiện có hiệu quả các giải pháp, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc điều hành giá một số mặt hàng.
Một là, đối với mặt hàng nông sản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường để có biện pháp cân đối cung cầu nhằm ổn định thị trường đối với các mặt hàng lương thực, thực phẩm; Chủ động phối hợp với Bộ Công Thương để có các giải pháp bình ổn giá thịt lợn thành phẩm, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng, theo dõi sát diễn biến dịch bệnh và chủ động có các biện pháp phòng bệnh, tránh lây lan tại các tỉnh giáp ranh; tiếp tục nghiên cứu tìm đầu ra xuất khẩu cho nhiều mặt hàng nông sản để đảm bảo tính bền vững của sản xuất. Chủ động phối hợp với Bộ Công Thương chuẩn bị nguồn hàng đầy đủ để kịp thời ứng phó với các diễn biến bất thường trong mùa mưa bão cũng như chuẩn bị cho các dịp lễ, Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán.
Đối với Xăng dầu: Trước diễn biến của giá xăng dầu thế giới có xu hướng tăng cao, trên cơ sở kết quả đạt được trong công tác điều hành giá xăng dầu trong thời gian qua, Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, điều hành giá xăng dầu trong nước theo đúng quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 03 tháng 9 năm 2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu, sử dụng hợp lý quỹ bình ổn giá với liều lượng thích hợp. Trường hợp có biến động lớn về giá xăng dầu cần phải tính đến việc tạm không trích quỹ trong một thời gian để góp phần bình ổn giá xăng dầu trong nước. Tiếp tục nghiên cứu các giải pháp để thúc đẩy tăng tỷ trọng sử dụng nhiên liệu sinh học trong tổng lượng tiêu thụ xăng dầu nhằm giảm mặt bằng giá xăng dầu cũng như góp phần bảo vệ môi trường.
Đối với giá điện: Bộ Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan để rà soát các chi phí giá thành của ngành điện trong các năm 2017, 2018 và dự kiến 2019 để đề xuất kịch bản điều hành giá phù hợp cho năm 2019. Trường hợp cần thiết phải tăng giá điện cần cân nhắc điều chỉnh ở mức phù hợp, gắn với đó là việc đẩy mạnh công khai, minh bạch thông tin về giá. Bộ Công Thương chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam tăng cường các giải pháp nhằm giảm chi phí giá thành, tổn thất điện năng, tăng sử dụng các nguồn phát điện có chi phí thấp như thủy điện.
Đối với dịch vụ y tế: Bộ Y tế khẩn trương đánh giá, rà soát sửa đổi các quy định pháp lý để điều chỉnh mức lương cơ sở trong tính giá dịch vụ khám chữa bệnh thực hiện ngay trong năm 2018; chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Tổng cục Thống kê, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đánh giá tác động, đề xuất kịch bản điều hành đối với việc kết cấu thêm chi phí quản lý trong giá dịch vụ khám chữa bệnh trong năm 2019.
Đối với thuốc chữa bệnh cho người: Bộ Y tế thống nhất với Bảo hiểm xã hội Việt Nam trong việc chuẩn bị thủ tục pháp lý đối với việc tổ chức triển khai đấu thầu tập trung quốc gia năm 2019. Khẩn trương triển khai thực hiện đấu thầu tập trung đối với vật tư y tế.
Đối với dịch vụ giáo dục: Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tiếp tục phối hợp với các địa phương chủ động nắm bắt thông tin, đánh giá những tác động của việc tăng học phí trong năm học 2018 – 2019; đăng ký và dự kiến mức tăng học phí và việc thực hiện lộ trình giá thị trường trong năm 2019.
Đối với giá vật liệu xây dựng: Bộ Xây dựng theo dõi sát diễn biến giá vật liệu xây dựng, đặc biệt chú trọng theo dõi sát các chính sách và tình hình thương mại quốc tế có khả năng ảnh hưởng đến đầu vào sản xuất.
Đối với dịch vụ vận tải: Bộ Giao thông vận tải tăng cường quản lý giá cước vận tải hành khách, giám sát công tác kê khai và điều chỉnh giá của các doanh nghiệp vận tải, đảm bảo nhu cầu đi lại cho người dân trong các dịp lễ, Tết.
Đối với dịch vụ hàng hải: Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu xây dựng lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ bốc dỡ container phù hợp với mặt bằng giá các nước trong khu vực và điều kiện thực tế tại Việt Nam. Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê), Bộ Tài chính trong việc đánh giá tác động của lộ trình điều chỉnh để không gây tác động đến chỉ số CPI và các mặt kinh tế xã hội khác.
Đối với dịch vụ viễn thông: Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục triển khai và quản lý giá cước dịch vụ viễn thông theo quy định tại Nghị định số 25/2011/NĐ-CP ngày 06 tháng 4 năm 2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn Thông; phối hợp với Bộ Tài chính để quản lý giá cước dịch vụ viễn thông phù hợp với các quy định tại Luật Viễn thông, Luật Giá và các văn bản hướng dẫn.
Đối với các mặt hàng thuộc thẩm quyền định giá của địa phương: Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chú trọng rà soát các yếu tố chi phí, đánh giá kỹ tác động lên mặt bằng giá tại địa phương nói riêng và mặt bằng giá cả nước nói chung, tránh điều chỉnh tăng giá khi chưa có đủ các điều kiện phù hợp. Đẩy mạnh kiểm soát việc thực hiện công tác niêm yết giá, kê khai giá và kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật về giá tại địa bàn, nhất là các tháng trước, trong và sau Tết./.
Minh Phương