Ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam phát biểu tại cuộc họp ngày 12/10. Ảnh: VGP
Thua lỗ triền miên, DN kiến nghị rà soát lại chi phí
Tại cuộc họp của Bộ Công Thương với 31 DN kinh doanh xăng dầu chiều muộn ngày 12/10, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho hay, theo Nghị định 95, trong kết cấu về tính giá cơ sở có việc tách bạch khá kỹ phần nhập khẩu từ nước ngoài và kết cấu với các mặt hàng trong nước.
"Hiện quy định cũng rút ngắn lại việc xác định giá theo chu kỳ 15 ngày xuống còn 10 ngày. Đây cũng đã là một bước tiến nhằm điều hành giá trong nước phù hợp với giá của thị trường thế giới. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố chúng ta chưa đánh giá được hết trong khi giá thế giới có nhiều biến động, thay đổi lớn, liên tục trong năm 2022", ông Bùi Ngọc Bảo nêu và cho rằng năm 2022 là năm "dị biệt" và là năm rất khó khăn với DN kinh doanh xăng dầu.
Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu cho rằng, vì thua lỗ triền miên, tâm lý của DN đảm bảo nguồn ở mức chỉ đủ hệ thống phân phối, những đại lý, thương nhân nhượng quyền, tổng đại lý có cam kết mang tính chất có hợp đồng chặt chẽ. Đâu đó, cục bộ ở những cửa hàng có hợp đồng lỏng lẻo thì khan hàng.
Bà Trần Thị Tuyết Mai, Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà chia sẻ: Nguồn cung xăng dầu không thiếu, mà do DN đang lỗ lớn do chi phí thực tăng cao nên không thể nhập khẩu về được. Đề nghị cơ quan quản lý cân đối lại, chấp nhận các chi phí thực tế mà DN bỏ ra. Bởi công thức tính giá đã được áp dụng từ năm 2014 và hiện nay đang biến động rất lớn.
“Có thời điểm thị trường thiếu cục bộ khoảng 30-40%, buộc phải nhập khẩu. Nhưng chi phí nhập khẩu đang tăng cao. Đơn cử, quý I, chi phí là 306 đồng/lít, quý II là 450 đồng/lít, quý III là 967 đồng/lít, tức là bình quân, doanh nghiệp đang lỗ 667 đồng/lít. Sang quý IV, DN lỗ 1.100 đồng/lít. Khoản lỗ này ai gánh cho DN?”, bà Mai nêu rõ.
Do đó, bà Trần Thị Tuyến Mai đề nghị các cơ quan chức năng nên điều chỉnh 6 tháng/lần chi phí thực tế của DN. Đồng thời, tạo điều kiện cho các DN hoạt động trong quá trình kiểm tra, nếu có sơ suất thì tạo điều kiện cho DN khắc phục.
Không chỉ bà Mai, ông Phạm Văn Thoại, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Nhà máy lọc dầu Cát Lái (Saigon Petro) chia sẻ, Saigon Petro là DN trực thuộc Thành ủy TPHCM. Thời gian qua, xung đột giữa Nga và Ukraine cùng tác động từ cơn bão số 4 khiến việc nhập khẩu hàng không dễ. Mặc dù DN vẫn nỗ lực cố gắng tìm cách để nhập hàng, nhưng hiện mức chi phí đưa hàng từ nước ngoài về cảng Việt Nam quá cao, ảnh hưởng lớn đến DN.
“Thời điểm đầu năm đến quý II, nhờ giá tăng nên có lãi, nhưng từ quý III, đặc biệt là giai đoạn tháng 7, tháng 8, DN nào cũng lỗ mà không dám nói, vẫn phải thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thành ủy là dù thế nào cũng phải đảm bảo được nguồn hàng. Lãi của chúng tôi trong 6 tháng đầu năm không đủ bù lỗ trong 2 tháng vừa rồi, song vì trách nhiệm nên vẫn phải thực hiện nhiệm vụ của đầu mối kinh doanh xăng dầu. Nhưng đến tháng 10, DN không thể nhập khẩu được nữa, mà chỉ dám 'cắn răng' nhập khẩu 1 chuyến từ nước ngoài về để đáp ứng nhu cầu trong nước, thêm lượng hàng nhập từ Bình Sơn và Nghi Sơn để bán”, ông Phạm Văn Thoại chỉ rõ.
Nguồn cung xăng dầu không thiếu mà do DN đang lỗ lớn do chi phí thực tăng cao nên không thể nhập khẩu. Ảnh minh họa
Saigon Petro cũng đề xuất, cần phải tính đúng, tính đủ chi phí cho DN. Mặc dù vừa rồi, liên bộ Tài chính-Công Thương đã đồng ý tăng chi phí đưa xăng dầu trong nước về đến cảng và premium trong nước, nhưng DN đã lỗ quá nặng, rất khó khăn cho việc vay vốn ngân hàng. Hiện nay, Sài Gòn Petro đã phải rút tiền vốn của mình ra để đáp ứng được việc mua hàng.
Là một trong 7 DN bị tạm giữ giấy phép trong 45 ngày, ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Giám đốc Công ty Xuyên Việt OIL chia sẻ, Xuyên Việt OIL là DN đứng thứ 2 về mức đóng thuế ở TPHCM. Do đó, việc tạm giữ giấy phép gây thiệt hại rất lớn cho DN.
Nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn thực hiện đồng bộ
Tổng hợp, tiếp thu những ý kiến, đề xuất của các DN, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, kiến nghị, đề xuất giảm các loại thuế liên quan đến mặt hàng xăng dầu (thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt); đồng thời sớm rà soát và gửi thông báo áp dụng mức chi phí đưa xăng dầu trong nước về đến cảng và premium trong nước theo mức phù hợp với thực tế phát sinh thời gian vừa qua để bảo đảm tính đúng, tính đủ trong giá cơ sở xăng dầu theo quy định hiện hành để khuyến khích các DN tăng lượng nhập hàng, bảo đảm duy trì nguồn cung xăng dầu ổn định cho thị trường.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố (đầu mối là sở công thương) chỉ đạo các DN kinh doanh xăng dầu trên địa bàn có phương án bảo đảm nguồn cung xăng dầu; duy trì việc cung ứng xăng dầu trong hệ thống phân phối.
Bộ Công Thương cũng phối hợp với Bộ Tài chính, điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng hoặc buôn lậu xăng dầu qua biên giới sang các nước lân cận.
Thêm vào đó, Bộ Công Thương chỉ đạo các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối hỗ trợ để điều phối nguồn hàng, tăng cường cung ứng xăng dầu tại một số địa phương có hiện tượng thiếu xăng dầu cục bộ.
Lực lượng quản lý thị trường trên toàn quốc phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn (đầu mối là sở công thương) tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường một cách chặt chẽ ở khâu bán lẻ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định.
Ngoài ra, hiện nay mức chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam tiếp tục tăng cao, để bảo đảm duy trì hoạt động và khuyến khích DN đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu để bảo đảm nguồn cung xăng dầu cho thị trường, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục rà soát và sớm điều chỉnh chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam trong công thức tính giá cơ sở để bảo đảm tính đúng, tính đủ các chi phí phát sinh thực tế cho doanh nghiệp.
Mặt khác, Bộ Công Thương đã, đang và sẽ tiếp tục đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các DN kinh doanh xăng dầu về hạn mức tín dụng, lãi suất ưu đãi, nguồn ngoại tệ nhằm giúp DN giảm chi phí tài chính, tăng nguồn lực để nhập khẩu, mua xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước, bảo đảm cung ứng xăng dầu cho thị trường, đặc biệt là các DN tước giấy phép hoặc tạm tước giấy phép.
Đề nghị các nhà máy lọc đầu cần có biện pháp hỗ trợ việc giao hàng nhanh cho DN đã đặt mua hàng theo các hợp đồng đã ký, sử dụng nguồn hàng dự trữ để hỗ trợ cung ứng cho các đầu mối (không có hợp đồng dài hạn với nhà máy) bán hàng dự trữ để hỗ trợ cung ứng cho các đầu mối (không có hợp đồng dài hạn với nhà máy) bán hàng tại các khu vực bị thiếu cục bộ để kịp thời bổ sung nguồn hàng cho các cửa hàng bán lẻ.
Nhiều cưa hàng xăng dầu đóng cửa, người dân phải xếp hàng mua xăng. Ảnh minh họa
Tiếp tục rà soát chi phí để tính đúng, tính đủ cho DN
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, vấn đề quan trọng nhất là nguồn cung.
"Hiện nguồn trong nước đang chiếm 70-80%, tức là vẫn phải nhập khẩu 20-30%, nhưng nguồn cung từ nước ngoài về Việt Nam lại gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi, các DN kinh doanh xăng dầu đã thua lỗ trong thời gian dài. Vì vậy, tháo gỡ khó khăn cho DN, trong đó có việc phải tính đúng, tính đủ chi phí thực tế, có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các DN kinh doanh xăng dầu về hạn mức tín dụng, lãi suất ưu đãi, nguồn ngoại tệ nhằm giúp các DN giảm chi phí tài chính, tăng nguồn lực để nhập khẩu, mua xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước cũng như nước ngoài, bảo đảm cung ứng xăng dầu cho thị trường…”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.
Tại kỳ điều hành gần nhất ngày 11/10/2022, Bộ Công Thương đã đề xuất và Bộ Tài chính đã đồng ý tăng chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy về cảng và premium trong nước. Tuy nhiên, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói cần phải tiếp tục rà soát các chi phí thực tế, hợp lý khác của DN để điều chỉnh, như chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam mới được điều chỉnh ngày 10/7/2022, nhưng chi phí này hiện đã tăng rất cao nên vẫn cần được điều chỉnh cho phù hợp với thực tế, nhằm tạo điều kiện cho DN trong việc nhập khẩu mặt hàng xăng dầu…
Trên tin thần cuộc họp, Thứ trưởng giao cho Vụ Thị trường trong nước xem xét các kiến nghị, đề xuất của DN trên tinh thần nếu trong phạm vi giải quyết của Bộ Công Thương thì cần sớm xử lý. Những nội dung không thuộc quyền hạn, chức năng của Bộ thì phối hợp với các bộ, ban ngành, địa phương có liên quan để giải quyết. Đối với những nội dung vượt quá thẩm quyền, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Chính phủ và có những tham mưu, đề xuất cụ thể.
Phan Trang