Cổng thông tin điện tử

Sản xuất rau trong nhà kính theo công nghệ thủy canh tại huyện Đơn Dương, Lâm Đồng. (Nguồn ảnh: baolamdong.vn)

Xây dựng huyện NTM kiểu mẫu cần gắn với lợi thế nổi trội

Huyện Nam Đàn (tỉnh Nghệ An), Hải Hậu (Nam Định), Đơn Dương (Lâm Đồng) và Xuân Lộc (Đồng Nai) là các huyện được Chính phủ chỉ đạo thí điểm xây dựng mô hình huyện nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), qua 2 năm (2019 - 2020) triển khai xây dựng huyện NTM kiểu mẫu, các địa phương đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Tính đến năm 2020, với huyện Nam Đàn, đã có 4/23 xã đạt NTM nâng cao và 1 xã đạt NTM kiểu mẫu. Với huyện Hải Hậu, có 13/34 xã đạt NTM nâng cao và 3 xã đạt NTM  kiểu mẫu; huyện Đơn Dương, đã có 4/8 xã đạt NTM nâng cao và 2 xã đạt NTM kiểu mẫu. Đáng chú ý, riêng huyện Xuân Lộc, đã có 9/14 xã đạt NTM nâng cao và 3 xã đạt NTM kiểu mẫu.

Từ việc xây dựng huyện NTM kiểu mẫu đã góp phần nâng cao thu nhập và giảm nghèo trên địa bàn 4 huyện. Tính đến năm 2019, thu nhập bình quân đầu người của Nam Đàn đạt 46 triệu đồng/người, Hải Hậu đạt 58,3 triệu đồng/người, Đơn Dương đạt 66,7 triệu đồng/người, Xuân Lộc đạt 61,6 triệu đồng/người, cao hơn đáng kể so với thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn cả nước (khoảng 40,5 triệu đồng/người). So với năm 2016, 3 huyện Nam Đàn, Đơn Dương, Xuân Lộc tăng gần 1,3 lần, huyện Hải Hậu tăng 1,7 lần.

Không chỉ vậy, các địa phương đã tập trung đầu tư cho xây dựng NTM kiểu mẫu gắn với các lợi thế nổi trội. Trong đó, huyện Hải Hậu xây dựng NTM kiểu mẫu về “Sáng, Xanh, Sạch, Đẹp để phát triển bền vững” đã đầu tư các công trình hạ tầng trên địa bàn các xóm, xã và huyện, cơ bản đáp ứng tiêu chí NTM nâng cao của tỉnh. Đồng thời, trên địa bàn huyện đã hình thành 4 tuyến đường kiểu mẫu cấp huyện, có trồng hoa, cây xanh, có hệ thống điện chiếu sáng bằng cột đúc, đèn led, dây diện ngầm. Đây là điểm sáng rất nổi bật của Hải Hậu.

Với huyện Đơn Dương, triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu về “Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo hướng thông minh”, địa phương đã ưu tiên đầu tư, nâng cấp để nhựa hóa, bê tông hóa100% đường trục xã, liên xã, đường huyện, tạo thuận lợi cho việc vận chuyển, giao thương hàng hóa và hạ tầng thuỷ lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp. Trên địa bàn huyện, đã có 2 vùng nông nghiệp công nghệ cao được công nhận, gần 90% diện tích đất sản xuất rau, hoa và chăn nuôi bò sữa được ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời, địa phương đã xây dựng được 35 chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm và hình thành một số mô hình ứng dụng công nghệ cao theo hướng thông minh như: Công ty cổ phần sữa Đà Lạt; trang trại bò sữa Vinamilk Đà Lạt,...

Ngoài ra, với huyện Nam Đàn xây dựng NTM kiểu mẫu về “phát triển văn hóa gắn với du lịch”, địa phương đã hình thành được một số mô hình du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm nông thôn, như: mô hình vườn thực nghiệm sinh thái tại xã Nam Giang; mô hình sinh thái, trải nghiệm Nam Nghĩa; trang trại hoa gắn với du lịch trải nghiệm tại xã Kim Liên; làng nghề tương Nam Đàn, mô hình trang trại sinh thái đập Cửa Ông tại xã Nam Nghĩa…

Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, sau 2 năm triển khai các nội dung NTM kiểu mẫu, các huyện đã bước đầu hình thành được các mô hình cụ thể. Đây chính là những điều kiện, cơ sở, tiền đề quan trọng để các địa phương xây dựng NTM kiểu mẫu thành công trong tương lai.

Cần huy động sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành và người dân

Dù đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, tuy nhiên, theo Bộ NN&PTNT, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu tại các huyện thí điểm vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Đó là một số định hướng kiểu mẫu chưa được xác định rõ ràng trong các Đề án để phát huy các lợi thế, điều kiện nổi trội của mỗi địa phương, dẫn đến việc triển khai thực hiện Đề án lúng túng và chưa đồng bộ.

Bên cạnh đó, có thể thấy, các hoạt động mới tập trung nhiều về cơ sở hạ tầng cho NTM. Nội dung về NTM kiểu mẫu mới chỉ hình thành ở một số mô hình, chưa thể hiện rõ sự nổi trội gắn với quy mô cấp huyện. Đồng thời, chất lượng các mô hình chưa thực sự đi vào chiều sâu, chưa mang tính phổ quát và nhân rộng trên phạm vi cấp huyện.

Bộ NN&PTNT cũng nhấn mạnh đến vai trò và sự chủ động tham gia của người dân, cộng đồng vào xây dựng NTM kiểu mẫu còn hạn chế. Nhận thức và mức độ sẵn sàng tham gia vào xây dựng NTM kiểu mẫu của người dân chưa được thể hiện rõ nét, ảnh hưởng đến sự lan tỏa và tính bền vững của các mô hình.

Nhằm khắc phục những khó khăn còn tồn tại, Bộ NN&PTNT cho biết, trong giai đoạn 2021 - 2025, đối với 4 huyện đang triển khai Đề án huyện NTM kiểu mẫu cần tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án đã được phê duyệt và rà soát phù hợp với bộ tiêu chí cấp huyện. Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức, huy động sự tham gia, vào cuộc chủ động, tích cực của người dân, cộng đồng và sự vào cuộc của các cấp, các ngành của địa phương, nhất là cấp tỉnh.

Đối với huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, để xây dựng NTM kiểu mẫu, Bộ NN&PTNT đề nghị cần tập trung hình thành và nâng cao chất lượng cơ cở hạ tầng về du lịch gắn với bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử - văn hóa, cách mạng. Đồng thời, cần nâng cao vai trò và sự tham gia của người dân để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập từ các hoạt động du lịch văn hóa và du lịch cộng đồng.

Với huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, Bộ NN&PTNT cho rằng, cần tiếp tục nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng đồng bộ, kết nối và đảm bảo mục tiêu xanh – sạch – đẹp – an toàn. Cần tập trung các giải pháp để xây dựng môi trường xanh – sạch theo hướng tăng cường sự chủ động và tham gia của người dân và cộng đồng, đảm bảo sự bền vững trong xây dựng NTM.

Bên cạnh đó, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng, cần tăng cường đầu tư đồng bộ diện tích sản xuất ứng dụng công nghệ cao theo hướng thông minh, nâng cao chất lượng các chuỗi liên kết gắn với vai trò của doanh nghiệp và hợp tác xã để hình thành huyện sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo hướng thông minh hiệu quả và bền vững.

Với huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, Bộ NN&PTNT đề nghị ngoài việc quy hoạch sản xuất theo vùng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng sản xuất, cần tập trung mở rộng các mô hình sản xuất hàng hóa theo hướng bền vững gắn với quy mô cấp huyện để hình thành các yếu tố nổi trội của huyện NTM kiểu mẫu “phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp bền vững”.

Và để mở rộng hơn chương trình xây dựng NTM kiểu mới kiểu mẫu trên phạm vi cả nước, Bộ NN&PTNT cho rằng, các địa phương cần có định hướng, kế hoạch xây dựng huyện NTM kiểu mẫu. Trong đó, cần chú ý đến công tác xây dựng Đề án cụ thể, có tiêu chí rõ ràng gắn với những đặc điểm, lợi thế nổi bật của từng địa phương. Đặc biệt, xây dựng NTM kiểu mẫu trước hết phải thực hiện nâng cao chất lượng NTM theo Bộ tiêu chí nâng cao. Cùng với đó cần xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể, chủ động về nguồn lực, huy động sự tham gia của các ngành, các cấp và đặc biệt là người dân trong quá trình thực hiện.

Nhằm để triển khai hiệu quả chương trình xây dựng NTM kiểu mẫu, Bộ NN&PTNT đề nghị các Bộ, ngành Trung ương quan tâm hỗ trợ các huyện thực hiện Đề án thí điểm xây dựng huyện NTM kiểu mẫu. Hỗ trợ các địa phương triển khai các định hướng, nội dung về chuyên môn, kỹ thuật để hình thành các chủ đề về NTM kiểu mẫu.

Đặc biệt, để chương trình xây dựng NTM kiểu mẫu được triển khai cụ thể, Bộ NN&PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần tăng cường chỉ đạo, điều hành đối với các huyện để triển khai hiệu quả Đề án. Đi cùng với đó là việc ưu tiên nguồn lực trong xây dựng NTM kiểu mẫu nhằm gắn với các lợi thế của huyện./.