Cổng thông tin điện tử

Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Thị Việt Nga (Tổng cục Hải quan) cho biết, Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại của WTO (viết tắt là TFA) được các nước thành viên WTO thống nhất thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 9 (7/12/2013) và trở thành một phần của hệ thống các Hiệp định bắt buộc của WTO từ tháng 11/2014. Ngày 22/2/2017, Hiệp định TFA đã chính thức có hiệu lực sau khi được 110/164 quốc gia thành viên phê chuẩn. Đây là một thỏa thuận đa phương đầu tiên được ký kết trong lịch sử 21 năm của WTO, là cột mốc quan trọng đối với hệ thống thương mại toàn cầu và là sự khích lệ đối với quá trình tự do hóa thương mại đang gặp nhiều khó khăn hiện nay do vấp phải chủ nghĩa bảo hộ thương mại.  

Theo báo cáo thương mại thế giới 2015, việc thực hiện đầy đủ TFA có thể giảm trung bình 14,3% chi phí giao dịch và thúc đẩy tăng trưởng thương mại toàn cầu lên tới 1 nghìn tỷ USD mỗi năm. TFA cũng được đánh giá có khả năng tiết kiệm 1,5 ngày thời gian thông quan hàng nhập khẩu, giảm 47% so với mức trung bình hiện tại và tiết kiệm gần 2 ngày thời gian thông quan hàng hóa xuất khẩu, giảm 91% so với mức trung bình hiện tại. 

Đối với nước ta, kể từ sau khi Hiệp định TFA có hiệu lực vào năm ngoái, Việt Nam đã tích cực triển khai nhiều hoạt động nhằm thực thi các cam kết của Hiệp định cụ thể: Theo dõi và triển khai các cam kết nhóm A - là những cam kết phải thực hiện ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực về tiến trình cải cách hiện đại hóa hải quan. Xây dựng lộ trình thực hiện cam kết nhóm B (thực hiện sau một thời gian quá độ tính từ khi Hiệp định có hiệu lực), nhóm C về (Cần một thời gian quá độ tính từ khi Hiệp định có hiệu lực và và hỗ trợ xây dựng năng lực để thực hiện). Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm thực thi cam kết theo Hiệp định TFA. Đồng thời, huy động nguồn hỗ trợ kỹ thuật thực thi Hiệp định và triển khai nhóm cam kết về thể chế.

Bà Nguyễn Thị Việt Nga cũng cho biết, Hiệp định TFA với nội dung nhằm thúc đẩy tạo thuận lợi cho vận chuyển thông quan, giải phóng hàng hóa xuất nhập khẩu và quá cảnh, giúp cho doanh  nghiệp cắt giảm thời gian và chi phí thông quan, tăng cường năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu và góp phần tăng thu cho ngân sách nhà nước. Theo tính toán của các nước thành viên đối với các nước đang phát triển như Việt Nam thực hiện đầy đủ TFA dự kiến sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu thêm 3,8% và tăng trưởng kinh tế thêm 0,9%/năm. 

Những nội dung của Hiệp định hoàn toàn phù hợp với mục tiêu cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại quốc tế, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia mà Chính phủ đang thúc đẩy mạnh mẽ. Việc tham gia TFA và triển khai các cam kết theo Hiệp định sẽ góp phần đẩy mạnh tiến trình cải cách cải cách thủ tục hải quan, đơn giản và chuẩn hóa, tăng cường tính minh bạch trong quy trình thủ tục hải quan, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa bước đầu xuất khẩu, thu hút thêm đầu tư trực tiếp nước ngoài vào hoạt động sản xuất và xuất khẩu ra thị trường nước ngoài. 

Tuy nhiên việc triển khai TFA cũng đặt ra những khó khăn thách thức trong bối cảnh năng lực đội ngũ và trình độ công nghệ của Việt Nam còn hạn chế, chưa đáp ứng được toàn bộ yêu cầu đổi mới và cải cách theo nội dung TFA. Bên cạnh đó, yêu cầu cải cách thủ tục liên quan đến thương mại tại biên giới đòi hỏi sự tham gia không chỉ của cơ quan hải quan mà cả sự tham gia của các cơ quan quản lý chuyên ngành để tăng cường hiệu quả quản lý, thúc đẩy tạo thuận lợi thương mại. 

Theo bà Nguyễn Thị Việt Nga, thời gian tới, Tổng cục Hải quan với vai trò là cơ quan đầu mối triển khai Hiệp định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để thực thi Hiệp định, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật có liên quan nhằm đáp ứng các nghĩa vụ cam kết theo Hiệp định; thúc đẩy việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia nhằm tối ưu hóa các biện pháp tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại; đẩy mạnh áp dụng quản lý rủi ro; thu hẹp danh mục phải kiểm tra chuyên ngành, chuyển từ kiểm tra trước thông quan sang sau thông quan, chấm dứt tình trạng chồng chéo trong kiểm tra chuyên ngành…

Trả lời câu hỏi của báo chí về việc cải cách toàn diện hoạt động kiểm tra chuyên ngành và đẩy mạnh quản lý rủi ro, ông Cao Huy Tài, Phó Trưởng phòng Tổng hợp Cục công nghệ thông tin và thống kê Hải quan cho biết: cách đây một tuần Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động để thúc đẩy cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một của ASEAN, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành giai đoạn 2018-2020. Trong kế hoạch hành động này, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ ngành đề xuất hàng loạt các giải pháp mang tính tổng thể, toàn diện để công tác kiểm tra chuyên ngành được thực thi một cách thuận lới. 

Tổng Cục Hải quan sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ ngành trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành, quy định đối tượng miễn kiểm tra chuyên ngành. Ban hành đầy đủ, tiêu chuẩn, quy chuẩn phục vụ kiểm tra chuyên ngành. Những trường hợp không ban hành được tiêu chuẩn, quy chuẩn thì phải công bố chỉ tiêu phương pháp kiểm tra. Tiếp tục thực hiện giải pháp về điện tử hóa kiểm tra chuyên ngành theo lộ trình cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN./.