Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Trần Văn Sơn đề nghị các bộ, ngành, địa phương thực hiện có hiệu quả việc cắt giảm, đơn giản hóa các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh theo nghị quyết của Chính phủ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Sáng 15/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị chuyên đề về đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính (TTHC) và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Hội nghị do VPCP tổ chức, được kết nối trực tuyến từ Trụ sở Chính phủ tới trụ sở UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các quận, huyện, thị xã trên toàn quốc.
Tại hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Trần Văn Sơn đã trình bày báo cáo tóm tắt về công tác cải cách TTHC và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành phục vụ người dân, doanh nghiệp năm 2021 và 8 tháng năm 2022; đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm giai đoạn 2022-2025.
Chỉ đạo, điều hành quyết liệt công tác cải cách TTCH
Theo đó, để thực hiện Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 4 nghị định, 21 nghị quyết, 46 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 106 văn bản chỉ đạo, điều hành về công tác công tác cải cách TTHC, cải thiện môi trường kinh doanh và xây dựng chính phủ điện tử, chuyển đổi số phục vụ chỉ đạo, điều hành.
Trong đó, có các chương trình, chiến lược quốc gia quan trọng. Cụ thể là Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2021-2030, yêu cầu cải cách quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả quy định TTHC, quy định kinh doanh và TTHC nội bộ giữa cơ quan hành chính Nhà nước; đổi mới và nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa; đẩy mạnh thực hiện TTHC trên môi trường điện tử.
Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020-2025 đặt mục tiêu cắt giảm, đơn giản hóa ít nhất 20% quy định, 20% chi phí tuân thủ quy định kinh doanh và sớm đưa vào vận hành Cổng Tham vấn và tra cứu quy định kinh doanh.
Chương trình chuyển đổi số quốc gia và Chiến lược phát triển chính phủ điện tử hướng tới chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của chính quyền các cấp dựa trên dữ liệu, tăng cường áp dụng công cụ kỹ thuật số để giám sát thực thi, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin mạng.
Cùng với đó là Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, định hướng đến 2030 (Đề án 06); Đề án đổi mới thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC theo hướng số hóa và không phụ thuộc vào địa giới hành chính giai đoạn 2021-2025.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp trong giải quyết TTHC theo hướng cấp nào sát cơ sở, sát nhân dân nhất thì giao cấp đó giải quyết; đồng thời, tập trung thực hiện rà soát, đơn giản hóa TTHC nội bộ trong cơ quan hành chính Nhà nước.
Cắt giảm, đơn giản hóa 1.758 quy định liên quan hoạt động kinh doanh
Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP nêu rõ những kết quả nổi bật trong công tác cải cách TTHC và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành.
Về công tác cải cách TTHC, trong năm 2021 và 8 tháng năm 2022 đã cắt giảm, đơn giản hóa 1.758/17.687 quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh đã thống kê, rà soát (đạt tỉ lệ 10%) tại 143 văn bản quy phạm pháp luật.
Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa 1.107 quy định kinh doanh và phương án phân cấp thẩm quyền giải quyết 699/5187 TTHC trên 100 lĩnh vực (chiếm 13,47%), qua đó giúp giảm tầng nấc, khâu trung gian, rút ngắn thời gian giải quyết TTHC.
Bên cạnh đó, đã phê duyệt Kế hoạch rà soát, đơn giản hóa 59 TTHC/nhóm TTHC nội bộ trong hệ thống hành chính Nhà nước trên 12 lĩnh vực về ngân sách, đầu tư công, đất đai, giao thông đường bộ…
Cổng Tham vấn và tra cứu quy định kinh doanh từng bước được đưa vào vận hành. Đến nay, đã cập nhật 17.687 quy định hiện hành và phương án cắt giảm, đơn giản hóa 1.029 quy định kinh doanh; giúp Chính phủ đánh giá nỗ lực cải cách của từng bộ, ngành dựa trên dữ liệu theo thời gian thực.
Về đổi mới thực hiện TTHC phục vụ người dân, doanh nghiệp, đến nay, cả nước đã thành lập 11.700 bộ phận một cửa các cấp để tiếp nhận, giải quyết TTHC, trong đó có 56/63 tỉnh thành lập trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh. 53/63 địa phương đã thực hiện hợp nhất cổng dịch vụ công và hệ thống thông tin một cửa điện tử cấp bộ, cấp tỉnh thành hệ thống thông tin giải quyết TTHC duy nhất. Nhiều địa phương đã thực hiện nâng cấp hệ thống đáp ứng yêu cầu số hóa và đã có những kết quả bước đầu.
Cổng Dịch vụ công quốc gia đã kết nối, tích hợp với các hệ thống thông tin giải quyết TTHC của các bộ, ngành, địa phương. Từ khi vận hành đến nay Cổng đã cung cấp 3.805 dịch vụ công trực tuyến, đồng bộ trạng thái hơn 129,6 triệu hồ sơ (tăng hơn 1,8 lần so với cùng kỳ năm 2021), hơn 2,7 triệu giao dịch thanh toán trực tuyến (tăng hơn 16 lần so với cùng kỳ năm 2021). Tổng số tiền thanh toán trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công quốc gia đạt hơn 2.800 tỷ đồng. Đồng thời, đã hoàn thành tích hợp, cung cấp 21/25 dịch vụ công thiết yếu theo Đề án 06.
Về hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành, 90% các cơ quan đã xử lý công việc trên môi trường điện tử, 70% lãnh đạo các cấp đã sử dụng chữ ký số cá nhân. Đến nay, đã có hơn 14,2 triệu văn bản điện tử gửi, nhận giữa các cơ quan hành chính Nhà nước trên Trục liên thông văn bản quốc gia, trung bình khoảng 550.000 văn bản/tháng, trong đó 98% các đơn vị đã thực hiện gửi, nhận văn bản điện tử 4 cấp hành chính.
Báo cáo điện tử được nhiều bộ, ngành, địa phương quan tâm triển khai và đưa vào vận hành hệ thống thông tin báo cáo để hình thành nguồn thông tin, dữ liệu số phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và tích hợp, chia sẻ dữ liệu với Hệ thống Thông tin báo cáo Chính phủ. Đến nay, đã có 69/179 chế độ báo cáo được tích hợp hoặc nhập liệu trực tiếp trên Hệ thống Thông tin báo cáo Chính phủ.
Trung tâm Thông tin chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã kết nối, liên thông với các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành của 15 bộ, cơ quan, tập đoàn, tổng công ty Nhà nước và 63 địa phương để cung cấp thông tin, dữ liệu trực tuyến theo thời gian thực với 210 chỉ tiêu thông tin trực tuyến…
Hệ thống đánh giá Bộ chỉ số phục vụ người dân và doanh nghiệp trong thực hiện TTHC, dịch vụ công đã được đưa vào vận hành. Đây là công cụ hữu hiệu phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo các cấp dựa trên dữ liệu theo thời gian thực; kiểm soát thực thi ("điểm nghẽn" lớn nhất hiện nay) trong giải quyết TTHC, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân.
Cổng tham vấn và tra cứu quy định kinh doanh đã được xây dựng, đưa vào vận hành; là công cụ phục vụ chỉ đạo, điều hành trong cải cách, đánh giá nỗ lực của các bộ, ngành, góp phần nâng cao chất lượng thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tăng cường công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đẩy mạnh phân cấp trong giải quyết TTHC theo hướng cấp nào sát cơ sở, sát nhân dân nhất thì giao cấp đó giải quyết - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Đẩy mạnh phân cấp trong giải quyết TTHC
Bên cạnh đó, công tác cải cách TTHC và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành còn những tồn tại, hạn chế. TTHC trên nhiều lĩnh vực như đất đai, quản lý tài chính, đầu tư công, nội vụ, lao động, việc làm, y tế, giáo dục, kiểm tra chuyên ngành, xuất nhập khẩu,… còn nhiều rào cản.
Còn tình trạng xử lý hồ sơ chậm muộn; chưa quan tâm triển khai cung cấp TTHC trên môi trường điện tử; một số dịch vụ công trực tuyến chưa thân thiện với người dùng, tỉ lệ sử dụng còn thấp, người dân vẫn tới trụ sở để nộp hồ sơ trực tiếp.
Việc triển khai số hóa tại các bộ, ngành, địa phương còn chậm, có nơi còn lúng túng; hạ tầng CNTT, trang thiết bị chưa đáp ứng yêu cầu kết nối, chia sẻ dữ liệu trong giải quyết TTHC.
Việc thực hiện gửi, nhận văn bản và xử lý hồ sơ công việc trên môi trường điện tử còn chưa nghiêm. Một số bộ, cơ quan, địa phương chưa thực hiện tốt việc cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ chỉ đạo, điều hành…
Những tồn tại, hạn chế nêu trên có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong đó nguyên nhân chủ quan là chủ yếu, như nhiều bộ, ngành chưa tập trung vào hoạch định chính sách, quản lý vĩ mô mà còn sa vào việc cụ thể, thiếu phân cấp, phân quyền; một số bộ phận cán bộ, công chức thực thi công vụ chưa nghiêm, năng lực, trình độ còn hạn chế; việc phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị còn thiếu chủ động, chưa chặt chẽ; thiếu các công cụ kỹ thuật số phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành; các cơ sở dữ liệu còn phân tán, chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu "đúng, đủ, sạch, sống"; hạ tầng công nghệ thông tin, trang thiết bị còn hạn chế...
Nguyên nhân khách quan, đây là những vấn đề mới, khó, nhiều lực cản, đòi hỏi phải có thời gian thích ứng cũng như thay đổi thói quen, cách làm cho phù hợp; nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân chưa được ban hành; việc số hóa là công việc mới được triển khai, cần thời gian để tiếp cận, làm quen, tăng cường đào tạo, tập huấn...
Để tiếp tục triển khai có hiệu quả, tạo đột phá trong cải cách TTHC và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành phục vụ người dân, doanh nghiệp, VPCP đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ.
Theo đó, tiếp tục hoàn thiện thể chế, kịp thời rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách, quy định pháp luật để tạo hành lang pháp lý đầy đủ, chặt chẽ, góp phần nâng cao hiệu quả công tác cải cách TTHC, cải thiện môi trường kinh doanh, xây dựng chính phủ điện tử, chuyển đổi số quốc gia.
Thực hiện có hiệu quả việc cắt giảm, đơn giản hóa các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh theo Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ, trong đó tập trung thực thi ngay các phương án cắt giảm, đơn giản hóa đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ưu tiên đề xuất áp dụng hình thức một văn bản sửa nhiều văn bản và theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Đồng thời, tiếp tục rà soát, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa trước ngày 30/9 hằng năm; cập nhật đầy đủ, chính xác và công khai kịp thời các quy định, phương án cắt giảm, đơn giản hóa và thực hiện tham vấn, lấy ý kiến hiệp hội, doanh nghiệp, người dân trên Cổng Tham vấn và tra cứu quy định kinh doanh; định kỳ đánh giá, công khai chỉ số nỗ lực cải cách quy định kinh doanh của các bộ, cơ quan.
Đẩy mạnh phân cấp trong giải quyết TTHC, tổ chức thực thi các phương án phân cấp đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1015/QĐ-TTg ngày 30/8/2022; tập trung rà soát, đơn giản hóa 59 TTHC/nhóm TTHC nội bộ để nâng cao chất lượng phục vụ và hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính Nhà nước.
Triển khai có hiệu quả Đề án đổi mới thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC và đánh giá, công khai chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công tại các bộ, ngành, địa phương.
Triển khai quyết liệt, hiệu quả Đề án 06 để đạt được các mục tiêu phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, hoạch định chính sách, chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo các cấp và giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Cùng với đó, tiếp tục hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành, thúc đẩy chuyển đổi số và thực hiện nghiêm Quy chế làm việc của Chính phủ, trong đó tập trung ưu tiên xây dựng, phát triển các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành đã được phê duyệt và đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống thông tin…
Hà Văn