Theo đó, chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên bao gồm 5 vấn đề lớn. Một là yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc. Hai là bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập. Ba là đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm. Bốn là cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Năm là gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời.
Đây là một trong những Quy định thể hiện tầm tư duy mới, đánh dấu bước phát triển cao trong nhận thức và hành động của Đảng...Quy định số 144-QĐ/TW không đơn thuần là sự cập nhật quan điểm chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, mà còn là sự phát triển, bổ sung và hoàn thiện tư tưởng Hồ Chí Minh, hệ thống quan điểm của Đảng về công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới. Đây cũng sẽ là căn cứ chính trị để chuẩn bị tốt công tác nhân sự phục vụ Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.
Đạo đức cách mạng là tiêu chí hàng đầu, là cái “gốc” của người cán bộ, đảng viên. Đạo đức của người cán bộ cách mạng còn là nền tảng và là cơ sở để người cán bộ, đảng viên phát huy tài năng, trí tuệ và các phẩm chất khác, hướng năng lực của họ vào hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước giao phó. Có nghĩa là, vô luận trong hoàn cảnh nào cũng đặt lợi ích của Đảng lên trên hết, trước hết. Biểu hiện rõ rệt nhất, cao quý nhất của đạo đức cách mạng là phải tôn trọng Nhân dân, lắng nghe Nhân dân, vì Nhân dân mà phục vụ.
Khi nói về đạo đức cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được Nhân dân”. Trong Di chúc Người căn dặn Đảng ta là: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng; thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ thật trung thành của Nhân dân”. Người chỉ rõ, thấm nhuần đạo đức cách mạng có nghĩa là: “Hòa mình với quần chúng thành một khối, tin quần chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của quần chúng. Do lời nói và việc làm, đảng viên, đoàn viên và cán bộ làm cho dân tin, dân phục, dân yêu, đoàn kết quần chúng chặt chẽ chung quanh Đảng, tổ chức, tuyên truyền và động viên quần chúng hăng hái thực hiện chính sách và nghị quyết của Đảng”. Đạo đức còn thể hiện ở nếp sống trong sạch của bản thân và gia đình mình, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, tích cực đấu tranh chống tham ô, lãng phí, góp phần xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch vững mạnh.
Thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong suốt 94 năm qua, Đảng ta đã xây dựng, bồi dưỡng, giáo dục và rèn luyện đại bộ phận cán bộ, đảng viên của Đảng phát huy được phẩm chất, đạo đức cách mạng. Đa số cán bộ, đảng viên luôn trau dồi và giữ được phẩm chất, đạo đức cách mạng, yêu nước, yêu dân, chí công, vô tư, gương mẫu, có lối sống trong sạch, lành mạnh; vững vàng, kiên định mục tiêu và con đường đi lên CNXH do Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn.
Trong gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, nhiều đồng chí đã nêu cao tấm gương về bản lĩnh chính trị, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, hết lòng, hết sức phục vụ Nhân dân, được quần chúng yêu mến, tín nhiệm. Nhiều cán bộ, đảng viên hoạt động trong các môi trường phức tạp, điều kiện khó khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới, đạt hiệu quả cao góp phần tăng cường và củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo Đảng. Nhờ vậy, đất nước đã đạt được những thành tựu vĩ đại, có ý nghịa lịch sử và điều này đã được khẳng định trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như hiện nay”.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, rơi vào chủ nghĩa cá nhân, tình trạng “nói không đi đôi với làm”, “nói một đằng làm một nẻo”… đang gây bức xúc trong xã hội, làm mất niềm tin trong nhân dân. Điều này đã được Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) chỉ rõ. Kết luận Hội Nghị Trung ương 4 khóa XIII nhận định: “Một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý nhận thức chưa đầy đủ tính chất, tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sa vào chủ nghĩa cá nhân, nói chưa đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật…”.
Nhìn lại từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, cả nước đã có hơn 1.400 tổ chức đảng, hơn 66.000 đảng viên bị kỷ luật. Trong số 200 Ủy viên Trung ương khóa XIII, hiện có 21 người thôi nhiệm vụ, trong đó 11 người bị kỷ luật hoặc khởi tố, bắt giam, lĩnh án. Trong số 18 Ủy viên Bộ Chính trị hiện đã có 6 người thôi nhiệm vụ. Những con số này cho thấy quyết tâm phòng chống tham nhũng không vùng cấm, không ngoại lệ của Đảng ta. Nói về những cán bộ đảng viên đã xử lý kỷ luật, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng thẳng thắn chia sẻ: Thật đau xót, nhưng không thể không làm, không có cách nào khác! Tất cả là vì sự nghiệp chung của Đảng, của đất nước, của nhân dân.
Xuất phát từ những yêu cầu và nhiệm vụ mới, nhất là trong bối cảnh hiện nay, việc bồi đắp đạo đức cách mạng trong mỗi cán bộ, đảng viên càng có ý nghĩa sâu sắc hơn bao giờ hết. Quy định số 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong thời kỳ mới là lẽ tự nhiên, trong đó phản ánh quy luật sinh tồn của một dân tộc giàu truyền thống văn hóa, lấy đạo đức làm cái gốc, lấy trí tuệ làm đòn bẩy sức mạnh tự lực, tự cường để chế ngự thiên nhiên và cải biến xã hội, lấy muôn dân làm đối tượng phụng sự. Tín nhiệm và thanh danh đều phải dựa vào sự hài lòng của nhân dân, sự phát triển bền vững của đất nước, sự khâm phục của bạn bè thế giới. Khát vọng dân tộc có thành hiện thực hay không, trước hết phải dựa vào sức mạnh ý chí tự lực, tự cường từ mỗi cán bộ, đảng viên, qua đó truyền cảm hứng cách mạng, lan tỏa sâu rộng trong quần chúng nhân dân.
Vì vậy, trong thời gian tới, để Quy định số 144-QĐ/TW đi vào cuộc sống, các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể cần tích cực đẩy mạnh tuyên truyền, để “thấm sâu” và “lan tỏa”, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, từ đó tạo sự chuyển biến thành những hành động, việc làm cụ thể vì lợi ích chung. Đồng thời, mỗi cán bộ, đảng viên phải trung thành và kiên định với đường lối độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; trau dồi kiến thức, nâng cao năng lực trí tuệ và năng lực tổ chức thực tiễn, đủ sức đảm đương nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới; giữ gìn và thấm nhuần phẩm chất và đạo đức cách mạng, đoàn kết nội bộ, đoàn kết nhân dân, phát huy sức mạnh, sáng kiến của nhân dân để giải quyết những vấn đề do cuộc sống đặt ra; có tinh thần cảnh giác; đẩy mạnh chống tham nhũng, quan liêu và các biểu hiện tiêu cực khác; đấu tranh chống diễn biến hoà bình, các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch. Bên cạnh đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng ta thực sự “là đạo đức, là văn minh” qua đó, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
Có thể khẳng đinh, việc Đảng ta ban hành Quy định số144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là rất cần thiết, quan trọng và kịp thời. Quy định số 144-QĐ/TW được coi là kim chỉ nam để đảng viên hoạt động đúng hướng; là tiếng chuông thức tỉnh, cảnh báo đảng viên trong việc nâng cao đạo đức cách mạng đáp ứng với yêu cầu trong tình hình mới; là lá chắn thép, ngăn chặn những vi phạm của đảng viên trong quá trình thực thi nhiệm vụ cũng như trong cuộc sống đời thường, đặc biệt là sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của đảng viên, nguy cơ lớn nhất để các thế lực thù địch lợi dụng, gây ra “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, làm mất thanh danh, uy tín của Đảng, làm mất ý thức Đảng, ý chí chiến đấu và vai trò tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ đảng viên.
Vì vậy, vấn đề đặt ra là mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương cần “tự soi”, “tự sửa”, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu, chấp hành nghiêm túc Quy định số 144-QĐ/TW, xây dựng Đảng ta thực sự “là đạo đức, là văn minh”, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Hải Đăng