Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và PTNT, sau hơn 5 năm (từ ngày 23/10/2017 đến nay) triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC), gỡ cảnh báo “thẻ vàng” và qua kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra của EC lần thứ 3 (tháng 10/2022), kết quả Bộ Nông nghiệp và PTNT đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương rà soát lại toàn bộ số lượng tàu cá, cập nhật dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) và ban hành văn bản chỉ đạo địa phương tạm dừng việc cấp văn bản chấp thuận đóng mới cho tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên; tạm dừng cấp văn bản chấp thuận cho phép cải hoán tàu cá có chiều dài dưới 15 m lên thành tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên từ ngày 20/12/2022.
Theo đó, đã có 26/28 tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc trung ương thực hiện xong việc rà soát, kiểm kê tàu cá hiện có tại địa phương, xác định hạn ngạch khai thác thủy sản tại vùng biển ven bờ và vùng lộng theo quy định của Điều 49 Luật Thủy sản năm 2017.
Kết quả rà soát đến tháng 12/2022 cả nước có 86.820 tàu cá có chiều dài từ 6 m trở lên (giảm 9.789 tàu cá so với năm 2019), trong đó có 30.091 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên (giảm 1.206 tàu so với năm 2019). Tổng số hạn ngạch đã xác định và công bố là 84.125 giấy phép. Đến nay, phần mềm Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) đã triển khai tại 31 tỉnh, thành phố có tàu cá tham gia khai thác hải sản. Về theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển, tính đến nay đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên đạt 97,65% (28.797/29.489 tàu cá).
Làm tốt việc theo dõi, kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại cảng. Về thực thi pháp luật và xử lý vi phạm, các lực lượng thực thi pháp luật trên biển thường xuyên tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các vùng biển giáp ranh, chồng lấn, các vùng trọng điểm để ngăn chặn, xử lý tàu cá có hành vi vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài.
Công tác thực thi pháp luật, xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi khai thác IUU đã được triển khai tích cực tại nhiều địa phương và các lực lượng thực thi pháp luật trên biển. Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm chống khai thác IUU, chuẩn bị làm việc với Đoàn thanh tra EC lần thứ 4 vào tháng 10/2023, sẽ tập trung thực hiện các biện pháp mạnh, kiên quyết ngăn chặn từ nay trở đi không để xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; thực hiện truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; kiểm soát nguyên liệu thủy sản khai thác bất hợp pháp nhập khẩu; tập trung cao điểm xử lý các hành vi vi phạm IUU…
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị các địa phương tập trung chỉ đạo khẩn trương, quyết liệt các nhóm nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra và chuẩn bị đầy đủ, chi tiết kế hoạch để làm việc với Đoàn thanh tra EC. Đợt làm việc với Đoàn thanh tra EC vào tháng 10/2023 là cơ hội để Việt Nam gỡ “thẻ vàng” cho thủy sản Việt Nam.
Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan và các địa phương ven biển tập trung tuyên truyền, quản lý đội tàu cá và xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài và vi phạm các quy định trong khai thác IUU. Thời gian tới, Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU sẽ trực tiếp đi kiểm tra thực tế công tác thực hiện các biện pháp chống khai thác IUU tại một số địa phương ven biển.
Hải An