Cổng thông tin điện tử

Thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Thụy Sỹ.

Nhận lời mời của Tổng thống Liên bang Thụy Sỹ Guy Parmelin, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tiến hành chuyến thăm chính thức Liên bang Thụy Sỹ từ ngày 25 - 29/11/2021. Đây là chuyến thăm chính thức châu Âu đầu tiên của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trên cương vị mới.

Chuyến thăm chính thức Liên bang Thụy Sỹ của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc diễn ra đúng dịp Việt Nam - Thụy Sỹ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1971 - 2021), thể hiện sự coi trọng và mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam - Thụy Sỹ; khẳng định đường lối đối ngoại do Đại hội Đảng XIII đề ra là độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại, tiếp tục đưa các mối quan hệ song phương đi vào chiều sâu, nâng tầm đối ngoại đa phương, chủ động tham gia, tích cực đóng góp, nâng cao vai trò của Việt Nam trong các thể chế đa phương; chủ động, tích cực, tạo không gian mở rộng, thúc đẩy đối ngoại cả trên kênh đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, thiết thực triển khai Kết luận 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới.

Trong chặng đường 50 năm qua, Việt Nam và Thụy Sỹ đã dày công vun đắp mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác tốt đẹp giữa hai nước không ngừng phát triển tích cực trên mọi mặt, đặc biệt là trong lĩnh vực chính trị, ngoại giao, thương mại - đầu tư, hợp tác phát triển và giáo dục đào tạo.

Hai quốc gia ở hai châu lục Á - Âu cũng thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao. Phía Thụy Sỹ là các chuyến thăm của: Phó Tổng thống kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Flavio Cotti (tháng 11/1997); Tổng thống Arnold Koller dự Hội nghị cấp cao Pháp ngữ lần thứ 7 tại Hà Nội (tháng 11/1997); Chủ tịch Thượng viện René Rhinow (tháng 3/1999); Tổng thống Thụy Sỹ Pascal Couchepin (tháng 8/2008)… Mới đây nhất là chuyến thăm của Phó Tổng thống, Bộ trưởng Ngoại giao Ignazio Cassis (tháng 8/2021).

Phía Việt Nam là các chuyến thăm nổi bật như: Phó Thủ tướng Vũ Khoan dự Hội nghị hợp tác phát triển với chủ đề "Việt Nam - một con rồng mới ở châu Á” (tháng 8/2003); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An (tháng 3/2005); Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tham dự Diễn đàn Kinh tế thế giới tại Davos (tháng 1/2007); Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (tháng 5/2010); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng thăm Thụy Sỹ (tháng 3/2014); Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự WEF tại Davos và hội kiến Tổng thống Thụy Sỹ (tháng 1/2017); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dự Đại hội đồng lần thứ 138 Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU-138) (tháng 3/2018); Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình dự Diễn đàn Kinh tế thế giới tại Davos (tháng 1/2020).

Thụy Sỹ là đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam tại châu Âu. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Thụy Sỹ năm 2020 và các năm 2016 - 2018 duy trì ở mức dưới 1 tỷ USD, trong đó giá trị nhập khẩu luôn gần gấp 1.5 đến 2 lần xuất khẩu, ngoại trừ năm 2019 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam và Thụy Sĩ là 2,28 tỷ USD do Thụy Sỹ nhập khẩu đột biến mặt hàng vàng và kim loại quý từ Việt Nam. Đây cũng là mặt hàng khiến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Thụy Sỹ biến động tương đối lớn qua các năm. Từ năm 2020 đến nay, do dịch bệnh COVID -19 ảnh hưởng nhiều đến thương mại song phương giữa hai nước. 

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2020 đạt 863,5 triệu USD, giảm 62,14% so với năm 2019, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang Thụy Sỹ đạt 269,32 triệu USD, giảm  82,75% so với năm 2019 do tác động kép: Ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 và năm 2019 kim ngạch xuất khẩu tăng đột biến  811,1%. Nhập khẩu của Việt Nam từ Thụy Sỹ đạt 594,25 triệu USD, giảm 17,43 % so với năm 2019. Trong 10 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu giữa hai nước đạt 706,3 triệu USD, trong đó xuất khẩu đạt 184,7 triệu USD và nhập khẩu đạt 521,6 triệu USD. 

Theo thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Kế hoạch đầu tư, tính đến tháng 5 năm 2021, Thụy Sỹ có 177 dự án đầu tư trực tiếp tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký khoảng 1,9 tỷ USD, đứng thứ 20 trong số 140 quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam.

Đầu tư của Thụy Sỹ chủ yếu tập trung vào các ngành xây dựng, văn hóa, y tế, giáo dục, công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ du lịch tại nhiều địa phương của Việt Nam. Đa số các nhà đầu tư Thụy Sỹ lựa chọn hình thức công ty 100% vốn nước ngoài khi đầu tư vào Việt Nam. Trong số các tập đoàn lớn của Thụy Sĩ đầu tư tại Việt Nam, có thể kể đến Nestlé (thực phẩm, đồ uống), Novatis/Ciba - Sandoz (hóa dược), Roche (dược phẩm), ABB (thiết bị điện, xây dựng trạm biến thế), Sulzer (cơ khí, thiết bị điện), SGS (giám định), Escatec (thiết bị điện tử), Ringier (in ấn), André/CIE (thương mại) và một số doanh nghiệp khác…

Đến nay, Thụy Sỹ là một trong số ít các nước Tây Âu duy trì viện trợ phát triển và hợp tác kinh tế đối với Việt Nam trong 3 thập kỷ qua với tổng tài trợ lên tới 600 triệu USD. Các dự án hợp tác phát triển do Thụy Sỹ tài trợ cả song phương và đa phương được triển khai tích cực, đóng góp hiệu quả cho phát triển kinh tế, xã hội và thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ, hướng tới thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam. Tháng 3/2021, Thụy Sỹ  đã công bố Chương trình hợp tác phát triển Thụy Sỹ - Việt Nam 2021 - 2024 với số vốn ODA là 70 triệu CHF (Franc Thụy Sỹ), theo đó Việt Nam tiếp tục là một trong số ít nước nằm trong danh sách đối tác ưu tiên hợp tác. Chiến lược hợp tác phát triển mới tập trung vào hai chủ đề ưu tiên: Thúc đẩy phát triển các điều kiện khung về kinh tế theo định hướng thị trường và đáng tin cậy. Tăng cường khả năng cạnh tranh và tiếp cận thị trường của khu vực tư nhân. Tổng kinh phí dành cho chương trình 4 năm này là 70 triệu CHF.

Thụy Sỹ nổi tiếng là trung tâm đào tạo có uy tín trong lĩnh vực ngân hàng, du lịch, bảo hiểm và công nghệ cao. Hiện nay có khoảng 150 thực tập sinh, sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam đang theo học tại các trường đại học Thụy Sỹ. Thụy Sỹ tích cực giúp đỡ Việt Nam thông qua các dự án hỗ trợ giáo dục về môi trường, quản lý và các dự án đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ các chuyên ngành tài chính, ngân hàng, quản trị kinh doanh. 

Đến nay, hai bên chưa ký kết văn bản hợp tác trong lĩnh vực văn hóa nên hoạt động giao lưu còn nhiều hạn chế, mới có một vài hoạt động trao đổi các đoàn nghệ thuật tham gia biểu diễn tại hai nước. Hai bên chưa ký văn bản hợp tác về du lịch, cùng với khoảng cách địa lý xa và không có đường bay trực tiếp nên số lượng trao đổi khách chưa nhiều. Năm 2019 Việt Nam đón 36.577 lượt khách Thụy Sỹ thăm Việt Nam, tăng 5,9% so với năm 2018. Năm 2020 hoạt động du lịch giữa hai nước bị đình trệ do dịch COVID-19. 

Về khoa học - kỹ thuật, hai nước đã ký Hiệp định về bảo hộ sở hữu trí tuệ và hợp tác trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, triển khai Chương trình hợp tác đặc biệt Việt Nam - Thụy Sỹ về sở hữu trí tuệ (SPC) và Dự án hợp tác về sở hữu trí tuệ (SVIP). 

Theo số liệu của Cơ quan Di trú Liên bang Thụy Sỹ, số lượng Việt kiều hiện sinh sống tại Thụy Sỹ khoảng 12.000 người (2015), có mặt ở hầu hết các bang, nhưng tập trung đông ở các thành phố lớn như Geneva, Zürich, Bern, Basel, Lausanne, Luzren và Fribourg. Ngày 24/04/2010 đã diễn ra “Đại hội thành lập Hội người Việt Nam tại Thụy Sỹ”. Nhìn chung, cộng đồng người Việt hoà nhập tốt, chăm chỉ và được chính quyền sở tại đánh giá cao.  

Chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tới Thụy Sỹ sẽ là điểm nhấn quan trọng, góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ hai nước, cùng nỗ lực thúc đẩy hợp tác kinh tế, làm sâu sắc các mối quan hệ thương mại đầu tư, hiện thực hóa những tiềm năng to lớn trong quan hệ giữa hai nước để góp phần khắc phục khó khăn và thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19.