Tối 16/6, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu Việt Nam đã về đến Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao Chiến lược Hợp tác Kinh tế Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong (ACMECS) lần thứ 8 và Hội nghị Cấp cao Hợp tác Campuchia– Lào– Myanmar– Việt Nam (CLMV) lần thứ 9 theo lời mời của Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha và Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen.
Tại Hội nghị ACMECS với chủ đề “Hướng tới một Cộng đồng ACMECS kết nối và hội nhập”, các nhà lãnh đạo đã tập trung thảo luận về các biện pháp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, gia tăng tính cạnh tranh cho các nền kinh tế thành viên Cam-pu-chia, Lào, My-an-ma, Thái Lan, Việt Nam và đề ra các định hướng hợp tác vì phát triển bao trùm và bền vững của khu vực Mekong. Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo đã thảo luận việc thành lập Quỹ ACMECS và Quỹ tín thác ACMECS nhằm hỗ trợ triển khai các dự án ưu tiên trước mắt của các nước thành viên.
Các nhà lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố Bangkok và Kế hoạch tổng thể ACMECS giai đoạn 2019 – 2023 với mục tiêu đưa khu vực ACMECS trở thành một trung tâm kinh tế kết nối thông suốt và hội nhập mạnh mẽ. Hội nghị nhất trí Campuchia sẽ chủ trì tổ chức Hội nghị Cấp cao ACMECS 10 trong năm 2020.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao nỗ lực xây dựng Kế hoạch tổng thể ACMECS và khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp cùng các nước thành viên xây dựng Kế hoạch hành động để thực hiện các dự án hợp tác trong thời gian sớm nhất.
Nhấn mạnh quan điểm xây dựng tiếng nói chung của các nước ACMECS trong hợp tác với các đối tác phát triển để có thể “gia tăng vị thế của khu vực chúng ta, bảo đảm hài hòa và tối ưu hóa lợi ích của các nước thành viên”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hợp tác ACMECS. Theo đó, hợp tác ACMECS cần đóng góp trực tiếp hơn và trở thành một phần không thể thiếu trong tiến trình hình thành cộng đồng ASEAN thông qua gắn kết việc triển khai Kế hoạch tổng thể ACMECS với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN và các chương trình hợp tác khác của ASEAN. Cần cải tiến cơ chế hoạt động của ACMECS và chú trọng huy động nguồn lực tài chính cho hợp tác ACMECS.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề xuất ACMECS cần tập trung phát triển Hành lang kinh tế Đông – Tây (EWEC), Hành lang kinh tế phía Nam (SEC), nghiên cứu xây dựng một số tuyến đường bộ mới kết nối khu vực, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp các nước ACMECS đầu tư vào thị trường của nhau...
Thủ tướng cũng đề xuất nhiều nội dung hợp tác trong các lĩnh vực thương mại và đầu tư, nông nghiệp, du lịch, bảo vệ môi trường, quản lý sử dụng hiệu quả bền vững nguồn nước Mê-Kông và quản lý các nguồn tài nguyên khoáng sản và phát triển nguồn nhân lực; các giải pháp bao trùm liên lĩnh vực Nước - Lương thực - Năng lượng - Môi trường.
Tại Hội nghị Cấp cao CLMV lần thứ 9 với chủ đề Vì sự hội nhập và kết nối sâu sắc hơn”, các nhà lãnh đạo đã rà soát tình hình hợp tác kể từ Hội nghị Cấp cao CLMV 8 (Hà Nội, 10/2016) và thảo luận phương hướng và biện pháp nâng cao hiệu quả hợp tác trong thời gian tới. Các nhà lãnh đạo đã chia sẻ mục tiêu chung là thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN, xây dựng một khu vực CLMV năng động, thịnh vượng và phát triển bền vững. Kết thúc Hội nghị, các nhà lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố chung của Hội nghị Cấp cao CLMV 9 và nhất trí Lào sẽ chủ trì tổ chức Hội nghị Cấp cao CLMV lần thứ 10 vào năm 2020.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN có tính cấp thiết và ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội của từng quốc gia CLMV và sự ổn định, thịnh vượng của ASEAN.
Thủ tướng đã nêu ba điểm lớn mà hợp tác CLMV cần chú trọng để đạt hiệu quả hoạt động cao nhất gồm: Hợp tác CLMV cần tập trung vào các lĩnh vực hợp tác phù hợp với thế mạnh của cơ chế hợp tác và có tính khả thi cao, đặc biệt trong điều kiện nguồn lực hạn chế và cả bốn nước đều tham gia vào nhiều cơ chế hợp tác Mekong; một số lĩnh vực cần chú trọng như kết nối hạ tầng mềm, nông nghiệp và du lịch, đào tạo nguồn nhân lực và xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, bình đẳng. Thứ hai, sáng tạo trong cách thức huy động nguồn lực và xây dựng các dự án chung liên quốc gia (lồng ghép nội dung của CLMV vào các cơ chế hợp tác Mekong khác), thúc đẩy tham gia của các tổ chức tài chính quóc tế như ADB, WB… Chính phủ một số nước đối tác… trong thực hiện dự án. Thứ ba, xây dựng chiến lược hợp tác trung, dài hạn làm cơ sở để triển khai các hoạt động.
Thủ tướng cũng đưa ra những đề xuất cụ thể, thể hiện sự chủ động đóng góp của Việt Nam như việc sẵn sàng hỗ trợ các nước tham dự các hội chợ lớn tại Việt Nam, xây dựng chính phủ điện tử, nâng cao năng lực và kỹ năng số, tiếp tục triển khai chương trình học bổng CLMV, mở rộng quy mô học viên cho cả 3 nước Campuchia, Lào, Myanmar tới học tại Trung tâm đào tạo nghề tại tỉnh Kon Tum...
Trong thời gian dự Hội nghị Cấp cao ACMECS lần thứ 8 và CLMV lần thứ 9, Thủ tướng đã có các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc song phương Thủ tướng các nước Thái Lan, Lào, Campuchia và Tổng thống Myanamr; tiếp một số lãnh đạo tập đoàn lớn của Thái Lan. Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Thái Lan đã chứng kiến lễ ký Biên bản ghi nhớ về hợp tác giữa Ngân hàng Kasikorn của Thái Lan với Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư của Việt Nam, và thỏa thuận đầu tư phát triển nhà máy điện năng lượng mặt trời Dầu Tiếng 1 và Dầu Tiếng 2 tại tỉnh Tây Ninh (quy mô khoảng 400 triệu USD). Với tình cảm hữu nghị thân thiết, ba Thủ tướng Việt Nam, Lào, Campuchia đã có buổi ăn sáng làm việc để trao đổi các công việc mà các bên cùng quan tâm.
Chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao ACMECS lần thứ 8 và CLMV lần thứ 9 của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định sự coi trọng của Việt Nam đối với hợp tác kinh tế Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong và hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam; nâng cao vị thế và vai trò của Việt Nam, góp phần mở ra chương mới cho hợp tác khu vực Mê Kông, đóng góp ngày càng nhiều hơn cho sự phát triển bền vững và thịnh vượng chung ở khu vực./.
Mạnh Hùng