Trước thông tin phản ánh trên báo chí về vụ việc “tại Bắc Kạn: hàng loạt mộ liệt sĩ không có hài cốt, chỉ toàn đất đá”, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã có công văn đề nghị Cục Người có công phối hợp với UBND tỉnh Bắc Kạn xác minh thông tin về vụ việc trên.
Ngày 5/12, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã thông tin về báo cáo của các cơ quan liên quan.
Theo đó, ngày 9/8/1968, đập hồ Tân Minh (xã Thanh Vận, huyện Chợ Mới) bị vỡ, 13 chiến sĩ Thanh niên xung phong thuộc Đại đội 933, Đội 92 Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước Bắc Thái đã hy sinh do bị nước cuốn trôi khi đang làm nhiệm vụ đắp đập theo huy động của cấp có thẩm quyền. Theo thông tin thu thập được, 13 chiến sĩ thanh niên xung phong được chôn cất ban đầu tại đồi Nà Cóc, thôn Quan Làng, xã Thanh Vận, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn. Sau đó được lực lượng chức năng quy tập lần 1 vào nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông (cũ) trước năm 1980 (hiện nay không tìm thấy hồ sơ quy tập).
Đến năm 1990, sau khi nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông cũ được UBND tỉnh Bắc Thái nâng cấp, mở rộng, khánh thành và hoạt động (nghĩa trang mới), 13 mộ liệt sĩ được quy tập, di chuyển lần 2 từ nghĩa trang liệt sĩ cũ sang nghĩa trang liệt sĩ mới nhưng trong quá trình an táng đã làm mất thông tin (hiện nay không tìm thấy hồ sơ quy tập). Trên sơ đồ Nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông mới do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Thái lập ngày 10/9/1990 có ghi số mộ liệt sĩ chống Mỹ từ số 97 đến 110, qua nắm bắt thông tin được biết, số mộ liệt sĩ trên là mộ liệt sĩ Thanh niên xung phong hy sinh tại hồ Tân Minh, xã Thanh Vận, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn.
Theo sơ đồ mộ Nghĩa trang liệt sĩ tại khu C có 14 mộ liệt sĩ chưa biết tên và để xác định danh tính hài cốt cho 13 liệt sĩ thanh niên xung phong, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Kạn đã xin ý kiến của Cục Người có công khai quật toàn bộ 14 mộ nêu trên. Sau khi có văn bản đồng ý của Cục Người có công, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh đã xây kế hoạch, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức khai quật mộ theo đúng quy định, kết quả cụ thể như sau
Ngôi mộ số 97,98,100,101,102,103,104,105,106,107,108,109,110: Không có cốt (có túi nilon trong có đất), không có tiểu.
Ngôi mộ số 99: còn nguyên cốt, nguyên hàm, xương mủn đen, có tiểu.
Mẫu hài cốt liệt sĩ lấy tại ngôi mộ số 99 (gồm 13 răng) và mẫu sinh phẩm của thân nhân liệt sĩ, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã bàn giao cho giám định viên chuyển về Cục Người có công - Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội để thực hiện việc giám định theo quy định. Mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ phục vụ cho xét nghiệm ADN sẽ được hoàn trả lại sau khi thực hiện xong quy trình xét nghiệm ADN.
Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Bạch Thông hợp đồng lực lượng khai quật và sửa chữa lại vỏ mộ sau khi lấy mẫu sinh phẩm theo quy định. Hiện tại 14 ngôi mộ đã được sửa lại đảm bảo như hình mẫu ban đầu. Riêng mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ tại ngôi mộ số 99 sau khi Cục Người có công hoàn trả Sở sẽ chỉ đạo thực hiện việc hoàn mẫu vào phần mộ theo quy định.
Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tham mưu cho UBND tỉnh Bắc Kạn thành lập Tổ công tác để tìm kiếm thêm thông tin về các đợt quy tập di chuyển hài cốt liệt sĩ từ nhân chứng còn sống trong lực lượng quy tập trước đây. Đồng thời, tìm kiếm các hồ sơ lưu trữ tại tỉnh, huyện Bạch Thông và làm việc với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Nguyên để tra cứu hồ sơ lưu trữ liên quan đến quá trình quy tập các mộ liệt sĩ thanh niên xung phong. Sau khi thu thập thông tin, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện những công việc tiếp theo.
Thu Cúc