Đó là đánh giá của bà Phan Thị Thu Hiền, Vụ trưởng Vụ tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) tại Hội nghị Tổng kết 10 năm hoạt động và phát triển của thị trường trái phiếu chính phủ do Bộ Tài chính tổ chức hôm nay (10/12) tại Hà Nội.
 |
| Hình ảnh tại Hội nghị (Ảnh: M.P) |
Theo bà Phan Thị Thu Hiền, khối lượng giao dịch bình quân phiên trong 11 tháng đầu năm 2019 đạt 9.000 tỷ đồng/phiên, tăng 24 lần so với năm 2009, bằng 0,9% dư nợ trái phiếu niêm yết. Thị trường TPCP Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 27%/năm trong thập kỷ vừa qua là mức tăng cao nhất trong các nền kinh tế mới nổi tại khu vực Đông Á.
Bên cạnh đó, thị trường TPCP đã trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho ngân sách nhà nước, gắn phát hành TPCP với tái cơ cấu nợ Chính phủ thông qua việc tập trung phát hành các kỳ hạn dài khi thị trường thuận lợi, đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư. Trong giai đoạn 2009-2019, kênh phát hành TPCP đã huy động được 1,96 triệu tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước, bình quân đạt khoảng 175 nghìn tỷ đồng/năm. Kỳ hạn phát hành bình quân TPCP đã được kéo dài qua từng năm, đạt 13,6 năm vào cuối tháng 11/2019, cao hơn 9 -10 năm so với giai đoạn 2009 - 2014, trong khi lãi suất phát hành bình quân ở mức 4,58%/năm, thấp hơn 6,4% - 7,6%/năm so với giai đoạn 2009 - 2014. Việc tập trung phát hành trái TPCP kỳ hạn dài với chi phí huy động vốn hợp lý đã tạo điều kiện cho Chính phủ tăng vay nợ tại thị trường trong nước, giảm vay nợ nước ngoài, góp phần giảm rủi ro của danh mục nợ công. Ngoài ra, sản phẩm TPCP được phát triển ngày càng đa dạng, là công cụ đầu tư an toàn, hiệu quả cho mọi loại hình nhà đầu tư.
Tại Hội nghị, ông Alwaleed Alatabani, Chuyên gia trưởng Tài chính Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, thời gian qua, thị trường TPCP đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, Ngân hàng Thế giới đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan nhà nước Việt Nam trong việc hợp tác, thúc đẩy quan hệ, phát triển thị trường TPCP Việt Nam. Tuy nhiên, chuyên gia của WB cũng khuyến nghị, trong xu thế thị trường TPCP Việt Nam ngày càng lớn mạnh, cần mở rộng mạng lưới các nhà đầu tư nắm giữ TPCP để giảm dần sự phụ thuộc vào các nhà đầu tư từ khu vực ngân hàng. Cần có khung pháp lý khuyến khích đông đảo, đa dạng hơn các nhà đầu tư ngoài ngân hàng (bảo hiểm, các quỹ đầu tư…) và các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường TPCP, củng cố danh mục TPCP để số lượng mã trái phiếu ít hơn, nhưng qui mô cần lớn hơn, tính thanh khoản tốt hơn, quản lý cơ cấu nợ tốt hơn. Để cải thiện thanh khoản thị trường và thu hút nhà đầu tư mới, ông Alwaleed Alatabani cho rằng Việt Nam cần tiếp tục thực thực hiện các giải pháp để giảm phân mảng thị trường thông qua các nghiệp vụ tái cơ cấu danh mục nợ TPCP, cải thiện công tác phát hành để hình thành các mã trái phiếu chuẩn.
Trong giai đoạn 2021-2025, nhu cầu huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội tiếp tục ở mức cao, trong khi nguồn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài giảm, bà Phan Thị Thu Hiền cho biết, mục tiêu đặt ra là phát triển thị trường trái phiếu chính phủ để làm nền tảng cho sự phát triển của thị trường trái phiếu và thị trường tài chính; TPCP trở thành công cụ đầu tư an toàn, hiệu quả, có tính thanh khoản cao cho các Ngân hàng thương mại, hệ thống bảo hiểm, các loại hình quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài.
Để đạt được mục tiêu này, theo bà Phan Thị Thu Hiền cần gắn kết giữa huy động vốn TPCP với điều hành ngân sách nhà nước và quản lý ngân quỹ; xác định cụ thể khối lượng huy động vốn hàng năm, công bố công khai lịch biểu, khối lượng, kỳ hạn phát hành trái phiếu chi tiết theo hàng quý để nhà đầu tư chủ động bố trí nguồn vốn tham gia. Đồng thời, tiếp tục cải tiến mô hình tổ chức thị trường và hệ thống giao dịch, rút ngắn hơn nữa quy trình từ khâu phát hành đến đăng ký, lưu ký, niêm yết, giao dịch và thanh toán trái phiếu phù hợp với định hướng phát triển công nghệ 4.0 để tăng thanh khoản trên thị trường thứ cấp./.
Minh Phương