Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) 

Đó là kết quả được công bố tại Diễn đàn: Thực hiện Quyết định số 2545/QĐ-TTg- Thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong doanh nghiệp do Báo diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức chiều ngày 26/8, tại Hà Nội.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, ngày 30/12/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2545/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020 (Quyết định 2545/QĐ-TTg). Sau gần 4 năm triển khai, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục phát triển tích cực; cơ sở hạ tầng, công nghệ thanh toán được chú trọng đầu tư, nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả; hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng hoạt động ổn định, an toàn, phát huy hiệu quả, đáp ứng tốt nhu cầu thanh toán liên ngân hàng trong toàn quốc; công tác đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt được coi trọng và tăng cường…

“Các dịch vụ, phương tiện thanh toán điện tử được phát triển mạnh, đa dạng; hầu hết các sản phẩm, phương tiện thanh toán mới, hiện đại đã được nghiên cứu, triển khai tại Việt Nam, đặc biệt thanh toán qua thiết bị di động có tốc độ tăng trưởng mạnh” -  ông Vũ Tiến Lộc cho hay.

Đặc biệt, theo Chủ tịch VCCI, COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới mọi mặt của đời sống kinh tế- xã hội. Tuy nhiên, COVID-19 ở một góc độ khác đang khiến chúng ta thay đổi nhanh hơn trong chuyển đổi số, thay đổi chiến lược kinh doanh, chiến lược sản phẩm, chiến lược kênh phân phối...

Thống kê cho thấy giá trị giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng trong 3 tháng đầu năm 2020 tăng trên 21% so với cùng kỳ 2019. Tổng số lượng giao dịch qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử trong 3 tháng đầu năm 2020 tăng 81,32% về số lượng và tăng 145,32% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019. Trong 20 ngày đầu tháng 4/2020, giá trị giao dịch trung bình qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 8,85% so với cùng kỳ năm trước.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Đinh Thanh Sơn -  Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Cổ phần bưu chính Viettel (Viettel Post) cũng chia sẻ, năm 2016 với thời điểm sơ khai của hoạt động mua sắm qua mạng, 95% khách hàng của Viettel Post lúc đó sử dụng hoạt động thanh toán dùng tiền mặt. Đây là rủi ro lớn với doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp đã đưa ra nhiều giải pháp thay đổi phương thức thanh toán. Cụ thể, khách hàng thanh toán trước qua chuyển khoản sẽ được giảm cước vận chuyển đến 20-30%. Sau 4 năm triển khai, đã có 30% số khách hàng thanh toán không dùng tiền mặt, còn khoảng 70% khách hàng vẫn sử dụng phương thức thanh toán tiền mặt.

 Diễn đàn: Thực hiện Quyết định số 2545/QĐ-TTg- Thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong doanh nghiệp

Với ứng dụng của nền tảng khoa học công nghệ, Viettel Post đang ngày một nâng cao số lượng khách hàng thanh toán không dùng tiền mặt, các nền tảng mua sắm bằng điện tử nở rộ khiến tình trạng “bom hàng” giảm dần, giúp mua sắm hàng qua điện tử tin cậy hơn.

Tuy nhiên, hiện có một số vấn đề khó khăn mà trước hết là liên quan chi phí. Nếu thanh toán điện tử thì mất phí cao, trong khi thanh toán tiền mặt không mất phí. Với trường hợp thanh toán bằng ví điện tử lại có các QR Code khác nhau cho hệ thống các ví điện tử khác nhau mà không thể thanh toán chéo.

Do đó, ông Đinh Thanh Sơn kiến nghị dùng QR Code chung cho các mã thanh toán ở các ví điện tử khác nhau. Ngoài ra, cần nghiên cứu hệ thống thanh toán tạm giữ để người mua và bán tin tưởng nhau hơn, tạo tin cậy cho mua sắm online, do đó, giúp hoạt động mua sắm điện tử phát triển hơn.

Chia sẻ với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, ông Trương Quang Việt – Phó tổng Giám đốc Công ty dịch vụ số Viettel cũng cho biết, hiện nay việc tiếp cận của các doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với thanh toán điện tử chưa được phổ biến, dịch vụ mà Viettel cung cấp hỗ trợ đắc lực cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cụ thể, với dịch vụ chi trả lương, thay vì hàng tháng doanh nghiệp trả tiền mặt cho người lao động, công ty chỉ việc chuyển khoản trực tiếp cho người lao động thông qua tài khoản.

“Với những công ty tham gia vào hệ sinh thái thương mại điện tử thì có thể sử dụng dịch vụ thanh toán thứ hai của Viettel giúp giảm chi phí hiệu quả. Bởi khi người mua hình thành thói quen không dùng tiền mặt thì bắt buộc người bán cũng phải có thói quen đó. Vô hình chung các doanh nghiệp cũng phải sinh ra  các dịch vụ và chấp nhận dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Để hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa đơn vị cung cấp dịch vụ như Viettel hiện đã sẵn sàng về hệ sinh thái cung cấp giúp doanh nghiệp” – ông Trương Quang Việt cho hay.

Đại diện phía cơ quan quản lý nhà nước, ông Lê Anh Dũng - Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẳng định, trong 4 năm qua, thanh toán kinh doanh thương mại đã đạt một số kết quả nổi bật. NHNN đã ban hành Tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) về thẻ chip nội địa nhằm tránh nguy cơ thị trường thẻ Việt Nam trở thành vùng trũng về an ninh, an toàn thanh toán thẻ, cũng như định ra lộ trình phù hợp chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip; đã ban hành TCCS “Đặc tả kỹ thuật QR Code hiển thị từ phía đơn vị chấp nhận thanh toán tại Việt Nam”, yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch vụ chủ động áp dụng TCCS QR Code khi triển khai cung ứng dịch vụ thanh toán, dịch vụ trung gian thanh toán nhằm tạo nền tảng thanh toán liên thông, và tiết kiệm chi phí.

NHNN hiện cũng đang xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định mới thay thế các Nghị định 101/2012/NĐ-CP về thanh toán Kinh doanh thương mại, hướng đến giải quyết một số vấn đề sau: Quy định rõ bản chất của các phương tiện thanh toán (trong đó có tiền điện tử); Quy định quản lý các hoạt động thanh toán xuyên biên giới; Bổ sung làm rõ hơn các điều kiện cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, các hành vi vi phạm; Quy định mới về hoạt động đại lý thanh toán hướng nhiều hơn đến tài chính toàn diện tại Việt Nam.

Về phát triển cơ sở hạ tầng thanh toán, theo ông Lê Anh Dũng, cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt, nhất là hạ tầng thanh toán điện tử, tiếp tục được NHNN và các tổ chức tín dụng chú trọng đầu tư, nâng cao chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thanh toán ngày càng tăng của xã hội, đòi hỏi ngày càng cao của người dùng và hỗ trợ tích cực các doanh nghiệp, thương nhân Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn vào mạng lưới kinh doanh, chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Lê Anh Dũng cũng cho biết, hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng của NHNN được vận hành hoạt động an toàn, hiệu quả, thông suốt, được tích hợp thêm nhiều cấu phần dịch vụ mới như chuyển ngoại tệ, quyết toán theo lô. Theo Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng, một bước phát triển đáng chú ý gần đây là sự ra đời nền tảng thanh toán mới - Hệ thống thanh toán bù trừ tự động các giao dịch bán lẻ (ACH) với khả năng thanh toán thời gian thực, hoạt động liên tục 24/7, xử lý giao dịch đa kênh, chính thức vận hành từ tháng 6/2020, qua đó cung cấp một lựa chọn về kênh chuyển tiền nhanh liên ngân hàng đáng tin cậy, hiệu quả chi phí cho các ngân hàng, tổ chức TGTT. Hệ thống này sẽ ngày càng mở rộng phạm vi dịch vụ, đối tượng tham gia, thêm dịch vụ mới, gia tăng tiện ích cho các thành viên và kỳ vọng sẽ phục vụ đắc lực các hoạt động kinh tế- thương mại sôi động gắn với sự nổi lên của nền kinh tế số Việt Nam.

 
Tin, ảnh: Kim Dung