Cổng thông tin điện tử

Trong khi đó, tăng trưởng huy động giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2016 chỉ đạt 5,89% (cùng kỳ năm 2016 đạt 8,23%). Tín dụng tăng nhanh trong khi huy động thấp tạo ra tình trạng chênh lệch giữa cung và cầu vốn vay.

Tuy nhiên, trái ngược với những gì diễn ra trong năm 2015, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thậm chí vẫn giảm mạnh trong quý 2/2017. Cụ thể, lãi suất qua đêm bình quân đạt 1,47% trong tháng 6, giảm 3,24 điểm phần trăm so với cuối quý trước; lãi suất kỳ hạn một tuần cũng giảm xuống còn 1,84%.

Lượng tiền gửi của Kho bạc Nhà nước vào hệ thống ngân hàng tăng mạnh được cho là nguyên nhân chính giúp thanh khoản trên thị trường dồi dào. Theo báo cáo mới nhất của Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, tiền gửi của Kho bạc Nhà nước tính đến cuối tháng Tư đạt 122 nghìn tỷ đồng, tăng 28,4% so với đầu năm. Tuy nhiên, điều này lại phản ánh thực tế giải ngân chậm vốn đầu tư công trong thời gian qua. Bên cạnh đó, động thái tăng cường mua vào ngoại tệ để cải thiện dự trữ ngoại hối của NHNN cũng làm tăng đáng kể nguồn cung vốn trên thị trường.

Lãi suất huy động duy trì khá ổn định, chỉ tăng nhẹ đối với các gói huy động dài hạn tại một số NHTM lớn nhằm cải thiện nguồn vốn trung và dài hạn. Lãi suất huy động kỳ hạn dài phổ biến ở mức 6,4-7,2%. Trong khi đó, lãi suất huy động ngắn hạn và trung hạn lần lượt nằm trong khoảng 4,5%-5,4% và 5,4%-6,5%/năm. Mặt bằng lãi suất cho vay không có nhiều biến động trong quý, phổ biến ở mức 6%-9%/năm đối với các gói vay kỳ hạn ngắn và 9%-11%/năm đối với các gói vay trung và dài hạn.

Những điều kiện này kết hợp với mức lạm phát thấp khiến NHNN đã quyết định hạ lãi suất điều hành vào ngày 10/7/2017. Theo đó, các loại lãi suất điều hành đồng loạt hạ 0,25 điểm phần trăm và trần lãi suất cho vay cũng giảm 0,5 điểm phần trăm. Điều này giúp cho mặt bằng lãi suất có cơ hội giảm trong thời gian tới. Như đã khuyến nghị trong những quý trước, chúng tôi cho rằng đây là một bước đi đúng, tạo điều kiện cho khu vực doanh nghiệp phát triển.

Tuy nhiên, theo báo cáo mới đây của IMF, tín dụng của Việt Nam vào cuối năm 2016 đã tương đương với 124% GDP, cao hơn so với các nước ASEAN-5, các nước thu nhập trung bình khác và đặc biệt là các quốc gia có trình độ phát triển tương đồng. Tỷ lệ này hiện đang tiến gần tới mức của thời kỳ bất ổn trước đó, do đó có thể dẫn đến những rủi ro đối với cân đối tài chính của hệ thống ngân hàng và lạm phát. Bên cạnh đó, việc mở rộng cung tiền quá nhanh trong giai đoạn vừa qua đã khiến tỷ lệ M2/GDP đã tăng lên 146% năm 2016, so với  tỷ lệ 80% năm 2006 và 114% năm 2010. Do đó, NHNN vẫn cần thận trọng với khả năng lạm phát có thể tăng trong thời gian tới, khi chinh sách nới lỏng tiền tệ ảnh hưởng tới nền kinh tế.

Ngoài ra, một điểm đáng lưu ý trong thời gian qua là tình trạng nhiều ngân hàng nước ngoài thoái vốn và thu hẹp hoạt động ở Việt  Nam. Điều này cho thấy tính hấp dẫn của hoạt động kinh doanh ngân hàng của Việt Nam đang suy giảm, có thể do những rủi ro tiềm tàng từ nợ xấu và hạn chế tồn tại trong công tác quản trị.

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng cho rằng, trên thị trường tài chính, tín dụng tăng trưởng ở mức cao đưa tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam cao hơn so với các quốc gia trong khu vực và xấp xỉ giai đoạn khủng hoảng kinh tế 2009. Đây là một thức tế cần theo dõi chặt chẽ, vì nó hàm chứa nhiều rủi ro trên thị trường vốn. Nếu vốn ngân sách được đẩy mạnh giải ngân vào cuối năm, có thể gây sức ép mới về thanh khoản và lãi suất. Để bình ổn, NHNN có thể phải bổ sung lượng phương tiện thanh toán về cuối năm. Điều này, trong bối cảnh tín dụng đang tăng trưởng cao hơn tiền gửi, có thể dẫn tới khả năng lạm phát cao hơn trong năm 2018.

Ngày 7/7 Ngân hàng Nhà nước đồng loạt giảm các lãi suất điều hành, cùng lãi suất cho vay một số lĩnh vực. Chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng ông Cấn Văn Lực cho rằng, động thái này sẽ có tác động hỗ trợ cho doanh nghiệp. Việc giảm lãi suất là hoàn toàn có cơ sở khi lạm phát 6 tháng đầu năm 2017 khá thấp. Đặc biệt, ông Lực cho rằng việc giảm lãi suất cho vay nhưng giữ nguyên trần lãi suất huy động là cách làm đúng đắn./.