Chế biến thuỷ sản xuất khẩu. (Ảnh: TTXVN)
So với tháng trước, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 10 nhóm hàng tăng giá là giao thông tăng 1,55%; giáo dục tăng 0,58%; nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,31%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,22%; may mặc, mũ nón và giầy dép tăng 0,15%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,11%; văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,09%; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,09%; đồ uống và thuốc lá tăng 0,03%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,02%; riêng nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,04%.
Bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá cho biết một trong những nguyên nhân làm tăng CPI tháng 10 là trong những ngày đầu tháng 10/2018 giá thịt lợn tăng từ 2.000đồng/kg - 3.000đồng/kg so với tháng trước do người chăn nuôi và doanh nghiệp hạn chế bán ra chờ giá cao hơn, cùng với việc ngừng nhập khẩu thịt lợn nhằm ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi.
Vụ Thống kê giá cho biết, trước diễn biến giá thịt lợn tăng cao, ngày 9/10/2018 Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có buổi trao đổi với 12 doanh nghiệp, tập đoàn lớn chăn nuôi lợn để tìm giải pháp giúp ngành chăn nuôi lợn duy trì được sự ổn định, bền vững. Sau cuộc họp, một số doanh nghiệp đã giảm giá bán thịt lợn. Với việc bình quân giá thịt lợn tháng 10/2018 tăng 0,67% so với tháng 9/2018 đã làm tăng CPI tháng 10/2018 tăng khoảng 0,03%.
Bên cạnh đó, giá xăng, dầu được điều chỉnh tăng ngày 6/10/2018 với giá xăng A95 tăng 570 đồng/lít, giá xăng E5 tăng 670 đồng/lít, giá dầu diezen tăng 490đồng/lít và điều chỉnh giảm vào ngày 22/10/2018 với giá xăng A95 giảm 140đồng/lít, giá xăng E5 giảm 220 đồng/lít, tổng cộng giá xăng A95 tăng 430 đồng/lít, giá xăng E5 tăng 450 đồng/lít, giá dầu diezen tăng 490 đồng/lít, bình quân tháng 10/2018 giá xăng dầu tăng 3,45% so với tháng trước làm tăng CPI chung khoảng 0,14%.
Ngoài ra, từ ngày 01/10/2018 giá gas trong nước điều chỉnh tăng 12.000 đồng/bình 12kg, tăng 3,17% so với tháng 9/2018, do giá gas thế giới tăng 37,5 USD/tấn lên mức 655 USD/tấn. Có 7 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng học phí theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015 của Chính phủ, làm chỉ số giá nhóm dịch vụ giáo dục tăng 0,65% làm tăng CPI chung 0,03%.
Tuy nhiên, bên cạnh các nguyên nhân làm tăng CPI, còn có một số nguyên nhân kiềm chế CPI trong tháng10/2018 như: giá thịt gia cầm tươi sống và giá trứng giảm tương ứng 0,33% và 1,68% do nguồn cung dồi dào.
Giá một số loại trái cây giảm như: quả có múi giảm 2,93%, chuối giảm 1,72% do đang vào mùa, đặc biệt giá thanh long giảm mạnh từ 30% - 50% so với tháng trước do sản lượng thanh long dồi dào, thu hoạch cùng một thời điểm trong khi nhu cầu thu mua của doanh nghiệp và người dân không tăng tương ứng nên giá giảm mạnh; đồng thời, giá vé tàu hỏa giảm 1,14% so với tháng trước do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam thực hiện nhiều chính sách giảm giá vé hấp dẫn sau thời gian cao điểm vận tải hè.
Tổng cục Thống kê cũng chỉ ra, giá vàng trong nước tháng 10/2018 biến động theo giá vàng thế giới. Đến ngày 24/10/2018 bình quân giá vàng thế giới ở mức 1.207,56 USD/ounce tăng 2,65% so với tháng trước. Giá vàng thế giới tăng do nhu cầu về vàng tăng trong bối cảnh thị trường chứng khoán toàn cầu sụt giảm; trong đó thị trường chứng khoán Mỹ có phiên giảm điểm mạnh nhất từ tháng 2/2018, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang sau khi Mỹ chính thức áp thuế thêm 260 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Giá vàng trong nước bình quân tháng 10 tăng 0,12% so với tháng trước, giá vàng dao động quanh mức 3.660.000 đồng/chỉ vàng SJC.
Tỷ giá giữa VND và USD tháng 10/2018 tiếp tục tăng nhẹ sau khi Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định nâng mức lãi suất cơ bản lên thêm 0,25 điểm phần trăm từ 2% lên 2,25% từ ngày 27/9/2018, đây là lần thứ 3 Fed nâng lãi suất trong năm 2018.
Tính đến ngày 25/10/2018 chỉ số USD bình quân đạt mức 95,13 điểm cao hơn 0,54 điểm so với tháng trước (chỉ số USD tháng 9/2018 bình quân đạt mức 94,59 điểm). Đồng USD tăng so với các đồng tiền khác do các nhà đầu tư tìm kiếm đồng USD như một kênh trú ẩn an toàn trước các đợt bán tháo trên thị trường chứng khoán.
Trong nước, với cách điều hành tỷ giá theo cơ chế tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam với 8 đồng tiền chủ chốt, cùng với dự trữ ngoại hối dồi dào đáp ứng nhu cầu nhập khẩu của các doanh nghiệp nên giá đồng USD trong nước khá ổn định, giá bình quân ở thị trường tự do tháng này ở quanh mức 22.719 VND/USD.
Theo đánh giá của Tổng cục Thống kê, lạm phát cơ bản (CPI sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống; năng lượng và mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và dịch vụ giáo dục) tháng 10 năm 2018 tăng 0,13% so với tháng trước, tăng 1,67% so với cùng kỳ; mười tháng năm 2018 so với cùng kỳ tăng 1,43%.
Bình quân 10 tháng năm 2018 so với cùng kỳ năm trước, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản, điều này phản ánh biến động giá chủ yếu do việc tăng giá lương thực, thực phẩm, giá xăng dầu và yếu tố điều hành giá cả qua việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục gây nên. Mức tăng lạm phát cơ bản từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay so với cùng kỳ có biên độ dao động trong khoảng khá hẹp từ 1,18% đến 1,67%, bình quân 10 tháng lạm phát cơ bản là 1,43% thấp hơn mức kế hoạch 1,6%, cho thấy chính sách tiền tệ vẫn đang được điều hành ổn định.
Dự báo chỉ số giá tiêu dùng tháng 11 năm 2018, Vụ Thống kê giá cho biết, CPI tháng 11 sẽ tăng nhẹ so với tháng 10, do một số yếu tố như: giá xăng dầu, gas tăng theo giá thế giới và tăng do tỷ giá VND/USD tăng; giá lương thực, thực phẩm tăng nhẹ…/.
Thúy Hiền/TTXVN