Ngày 17/7, Hiệp hội cho thuê tài chính Việt Nam phối hợp cùng Tổ chức tài chính quốc tế (IFC), thành viên nhóm Ngân hàng thế giới, đã tổ chức hội thảo :”Kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi phát triển cho thuê tài chính ở Việt Nam”.
 |
| Hình ảnh tại Hội thảo (Ảnh: M.P) |
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch Hiệp hội CTTC cho biết tiềm năng phát triển ngành CTTC tại Việt Nam là rất to lớn với một nền kinh tế năng động, hơn 800 nghìn doanh nghiệp, hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh phi nông nghiệp… nên nhu cầu về vốn, nhất là vốn trung dài hạn rất cao.
Trong khi đó, tính đến thời điểm hiện tại, thị trường CTTC ở Việt Nam chưa chia sẻ được gánh nặng vốn trung dài hạn với các ngân hàng thương mại; số lượng Công ty CTTC còn ít, sản phẩm dịch vụ được phép cung ứng hạn hẹp; doanh nghiệp và người dân biết đến kênh CTTC chưa nhiều…
“Hội thảo hôm nay nhằm tập trung làm rõ vấn đề mội trường kinh doanh, môi trường pháp lý hiện tại đã đủ hấp dẫn để khuyến khích các công ty CTTC thành lập và phát triển chưa? “, ông Tuấn Anh nhấn mạnh.
Chia sẻ tại hội thảo, ông Phạm Xuân Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội CTTC Việt Nam cho biết, thực tế hoạt động của lĩnh vực CTTC những năm qua chỉ có 10 công ty nhưng đã đạt kết quả đáng khích lệ, trở thành kênh cung ứng vốn trung dài hạn có rất nhiều ưu điểm cho các DN và hộ kinh doanh. Tổng tài sản của các công ty CTTC hội viên đạt trên 40 ngàn tỷ, tổng dư nợ cho thuê đạt gần 33 ngàn tỷ đồng nếu tính toán cả các công ty CTTC có mặt trên thị trường thì dư nợ cho thuê đạt khoảng gần 40 ngàn tỷ, bằng 0,33% dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Doanh thu từ hoạt động kinh doanh bình quân 5 năm gần nhất đạt khoảng trên 1 ngàn tỷ đồng/năm; chất lượng tín dụng được kiểm soát tốt, nợ xấu các công ty hầu hết dưới 1%.
Ông Jinchang Lai, chuyên gia trưởng, Nhóm tư vấn các định chế tài chính khu vực châu Á&Thái Bình Dương của IFC đánh giá quy mô thị trường CTTC Việt Nam còn quá nhỏ, trong khi ở châu Âu, gần 40% doanhnghiệp vừa và nhỏ sử dụng dịch vụ CTTC.
Công ty CTTC thực chất chính là các tổ chức cho vay không nhận tiền gửi (NDTL) và ngành này cần được quản lý và thúc đẩy phát triển khác với các định chế tài chính nhận tiền gửi chính là các ngân hàng hiện nay.
Theo chuyên gia của IFC, Việt Nam cần có luật cụ thể và tư duy rõ ràng cho sự phát triển của ngành CTTC, nếu gộp chung một luật thì cần tách bạch rõ yêu cầu quản lý và giám sát đối với các NDTL.
Đại diện doanh nghiệp, ông Nguyễn Thiều Sơn, Tổng giám đốc Công ty CTTC TNHH BIDV SuMi TRUST Leasing (BSL) chỉ ra những rào cản pháp lý với CTTC. Như về tổ chức, Điều 34 Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) quy định không được bổ nhiệm Người quản lý của Ngân hàng mẹ giữ vị trí quản lý tại Công ty. Quy định này sẽ làm CTTC xa rời Ngân hàng mẹ thiếu sự giám sát chỉ đạo vì vậy khó phát triển. Luật các TCTD hiện tại chưa cho phép Công ty cho thuê tài chính được góp vốn, mua cổ phần, thành lập công ty con, công ty liên kết dưới mọi hình thức.
Về hoạt động, luật cho phép CTTC cho vay trực tiếp nhưng chỉ cho vay bổ sung vốn lưu động phục vụ trực tiếp chính tài sản đó; hay không được vay từ 1 năm trở lên tại các TCTD (trừ Ngân hàng mẹ) (Thông tư 21/2012/TT-NHNN, Thông tư 01/2013/TT-NHNN) là vướng mắc lớn nhất của các công ty CTTC hiện nay khi cấp tín dụng trung dài hạn nhưng với TCTD khác chỉ được vay ngắn hạn. Các nguồn thu công ty tài chính cũng bị giới hạn khi được thu phí thu xếp vốn vì vậy có nhiều việc công ty CTTC làm cho doanh nghiệp, doanh nghiệp trả phí nhưng không thì được vì không có quy định...
Theo TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng cần một tư duy mới hoàn toàn, một cách tiếp cận khác biệt. Tại các thị trường phát triển, cho thuê tài chính là kênh hỗ trợ vốn trung dài hạn rất nhiều ưu việt cho các doanh nghiệp và hộ dân, nhất là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV).
Khi đi thuê tài chính các doanh nghiệp, hộ dân không phải thế chấp tài sản, giá trị đi thuê có thể lên tới 100% giá trị tài sản. Bên cạnh đó một số công ty CTTC còn cho vay bổ sung vốn lưu động đối với khách hàng thuê tài chính… Hiện nay, trong lĩnh vực tín dụng ngân hàng, câu chuyện dùng vốn ngắn hạn cho vay dài hạn đang là vấn đề khó khăn đối với cả ngân hàng và donh nghiệp. Việc phát triển lĩnh vực CTTC sẽ tạo bệ đỡ quan trọng cung cấp nguồn vốn dài hạn cần thiết cho doanh nghiệp, giảm gánh nặng cho hệ thống ngân hàng.
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia đưa ra một số đề xuất để hỗ trợ phát triển thị trường cho thuê tài chính.
Cụ thể: TS Cấn Văn Lực cho rằng cần coi như đây là kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tế song song với các ngân hàng thương mại. Cần đặt mục tiêu cố gắng nâng từ 0,33% lên khoảng 5% tổng dư nợ nhu trung bình của thế giới trong năm 2025, 2030...
Về huy động vốn cần mở rộng hơn cho các công ty tài chính, cho họ đi vay, các tổ chức tín dụng khác. Với các công ty CTTC không có ngân hàng mẹ cho vay thì sao? Khi đó phải cho họ vay các tổ chức tài chính khác, có thể vay trung dài hạn.
Cơ chế chính sách ưu đãi về thuế, phí...cần rõ ràng hơn. Cần mở rộng cho CTTC hoạt động tư vấn, hoàn toàn trong năng lực, tư vấn không chỉ bên thuê mà cả các bên khác.
Vấn đề phát hành trái phiếu cũng quan trọng, chuyên gia Cấn Văn Lực cho rằng, bản thân CTTC cũng phải phấn đấu công khai minh bạch hơn, phát hành trái phiếu doanh nghiệp sòng phẳng như các tổ chức tín dụng (công ty CTTC cũng như Công ty tài chính không được nhận tiền gửi cá nhân như ngân hàng).
Phát biểu kết luân hội thảo, ông Phạm Xuân Hòe, khẳng định sẽ tổng hợp đủ các kiến nghị, trong đó, mấu chốt để phát triển cho thuê tài chính ở Việt Nam cần hoàn thiện hành lang pháp lý cũng như chính sách về thuế, phí đối với loại hình hoạt động cấp tín dụng bằng tài sản đặc thù này./.