Qua 10 năm thực hiện, nhờ sự thống nhất trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các cấp ủy Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể nên sự đồng thuận cao trong Nhân dân về công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị ngày càng cao; các vướng mắc dần được giải quyết, tình trạng chây ỳ, khiếu kiện được hạn chế; công tác GPMB và quản lý đô thị từng bước đi vào nề nếp; đảm bảo yêu cầu tiến độ triển khai các công trình, dự án trên địa bàn; huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để xây dựng hạ tầng kỹ thuật đô thị, từng bước hoàn thành các tiêu chí đô thị loại II.
Nghị quyết số 01-NQ/TU là chủ trương phù hợp với tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ phát triển của thành phố trong những năm qua. Quá trình triển khai thực hiện, Ban Thường vụ Thành ủy luôn chú trọng nâng cao vai trò lãnh đạo của các tổ chức đảng, phát huy trách nhiệm của cán bộ, đảng viên; xác định rõ vai trò lãnh đạo của cấp uỷ các cấp và mỗi đảng viên trong tổ chức thực hiện. Tập trung những khâu yếu, những điểm hạn chế, bất cập để tăng cường lãnh đạo. Căn cứ tình hình cụ thể, các chi bộ, đảng bộ tổ chức sinh hoạt chuyên đề. Gắn trách nhiệm các tổ chức đảng của địa phương, đơn vị, cán bộ, đảng viên đối với công tác GPMB và quản lý trật tự đô thị. Chỉ đạo thành lập BCĐ cấp phường; phân công tổ chức đảng, đảng viên trong việc vận động các hộ gia đình chấp hành công tác GPMB, quản lý trật tự đô thị. Chú trọng thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và Nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng, đền bù giải toả và tái định cư; công tác quy hoạch và xây dựng đô thị, nhất là đối với các công trình, dự án trên địa bàn.
Ngay sau khi Nghị quyết số 01-NQ/TU ban hành, BTV Thành ủy chỉ đạo UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 163/KH-UBND ngày 05/3/2012 quán triệt Nghị quyết đến với cán bộ, đảng viên và Nhân dân, đến các cơ quan, đơn vị và UBND các phường triển khai thực hiện. Ban hành các chương trình, kế hoạch, đề án cụ thể hóa việc thực hiện, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Tổ chức nhiều đợt đối thoại với người dân, nhất là những địa bàn dân cư có những phản ánh, kiến nghị về công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị, trực tiếp gặp gỡ, nắm bắt tình hình ở các hộ dân nhằm giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc của người dân.
Chỉ đạo các đơn vị, địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm trật tự đô thị; các cấp uỷ Đảng, chính quyền và các đoàn thể thành phố và các phường tập trung đẩy mạnh công tác tuyền truyền tạo sự chuyển biến trong nhận thức, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về quản lý trật tự đô thị và trật tự an toàn giao thông cho Nhân dân. Đến nay, công tác quản lý trật tự đô thị, đảm bảo trật tự an toàn giao thông dần ổn định, từng bước đi vào nền nếp, tình hình trật tự đô thị đã có những chuyển biến tích cực.
Việc huy động các nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ các dự án trên địa bàn đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội thành phố giai đoạn 2011-2021 là 24.662 tỷ đồng. Trong đó vốn đầu tư XDCB trên địa bàn thành phố giai đoạn 2013 - 2020 là 5.784,29 tỷ đồng (bao gồm nguồn vốn của các cơ quan cấp tỉnh và thành phố quản lý); nguồn vốn phân bổ cho thành phố quản lý giai đoạn 2011-2020 là 2.333,267 tỷ đồng.
Việc củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ cán bộ làm công tác GPMB và quản lý trật tự đô thị luôn được quan tâm. Bộ máy lãnh đạo và đội ngũ cán bộ công chức, viên chức các cơ quan, đơn vị, UBND các phường thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị thường xuyên được bổ sung, tăng cường đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ. Việc phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong công tác vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị được quan tâm thực hiện; nhất là công tác phối hợp tuyên truyền, vận động, đối thoại được thực hiện thường xuyên. Các Ban vận động giải phóng mặt bằng, các tổ hòa giải, tổ tự quản về trật tự xây dựng đô thị được thành lập và duy trì hoạt động hiệu quả. Hàng năm, Mặt trận cùng các Đoàn thể chính trị xã hội thành phố đều xây dựng chương trình thống nhất hành động trên cơ sở bám sát chủ đề năm của thành phố lồng ghép các phong trào thi đua, các hoạt động thực hiện tốt công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị. Duy trì và nâng cao hiệu quả các phong trào tự nguyện, tự quản. Công tác thi đua khen thưởng cũng được chú trọng thực hiện. Quan tâm bố trí kinh phí thực hiện công tác khen thưởng, khuyến khích, động viên, biểu dương những địa phương, đơn vị, tổ chức, cộng đồng dân cư, cá nhân có thành tích tốt trong thực hiện và chấp hành chủ trương, chính sách giải phóng mặt bằng.
Kết quả trong 10 năm thực hiện Nghị quyết, UBND thành phố đã chỉ đạo thực hiện công tác giải phóng mặt bằng trên 280 công trình, với trên 4500 trường hợp bị ảnh hưởng. Đã thực hiện thu hồi đất với diện tích trên 200 ha. Với tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ trên 1250 tỷ đồng. Đối với công tác tái định cư, UBND thành phố đã đầu tư xây dựng các khu cơ sở hạ tầng phục vụ giao đất tái định cư và giao đất có thu tiền cho các hộ di dời và xây dựng chổ ở mới, với trên 500 trường hợp.
Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế: Công tác tổ chức quán triệt, tuyên truyền Nghị quyết 01-NQ/TU ở một số cấp ủy đảng chưa quan tâm đúng mức và chưa được thường xuyên. Công tác phối hợp thực hiện chưa được chặt chẽ, tiến độ thực hiện một số dự án còn chậm. Một số trường hợp giải phóng mặt bằng bị ảnh hưởng còn kéo dài và có đơn thư vượt cấp. Một số nội dung kiến nghị vượt quá thẩm quyền. Vẫn còn một số trường hợp cố tình kiến nghị, không chấp hành công tác giải phóng mặt bằng, cản trở thi công. Cơ cấu tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ thực hiện còn thiếu tính ổn định, nhất là thường xuyên biến động về nhân sự lãnh đạo ảnh hưởng đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt trong thực hiện nhiệm vụ; năng lực, kinh nghiệm công tác của các cán bộ không đồng đều. Trong quản lý trật tự đô thị, tiến độ thực hiện Đồ án “Điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Đông Hà đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050” chậm. Các quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 còn nhiều bất cập dẫn đến kiến nghị, khiếu nại của người dân; quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 vẫn còn thấp; quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đô thị thiếu đồng bộ trong đấu nối. Việc triển khai các dự án theo quy hoạch phê duyệt chậm. Nguồn lực phục vụ cho công tác lập quy hoạch, thực hiện quy hoạch còn hạn hẹp, việc huy động các nguồn lực khác còn hạn chế. Tình trạng vi phạm quy hoạch, xây dựng không phép, trái phép, sai phép, tự cơi nới vi phạm quy hoạch, lấn chiếm vỉa hè, lòng lề đường và các điểm công cộng để buôn bán, họp chợ gây mất an toàn giao thông, mỹ quan đô thị vẫn còn xảy ra. Tổ tự quản chưa phát huy hiệu quả. Một số trường hợp vi phạm chưa được xử lý triệt để, thiếu tính răn đe. Một bộ phận người dân có ý thức chưa cao trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động xây dựng.
Phát huy kết quả đật được trong 10 năm thực hiện Nghị Quyết số 01-NQ/TU, nhiệm vụ giải pháp công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị thời gian tới cần tập trung các nội dung trọng tâm như sau:
Một là, Các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể chính trị xã hội tiếp tục đẩy mạnh quán triệt thực hiện các nhiệm vụ tại Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 01/11/2011 của Ban Chấp hành Đảng bộ lần thứ 6 - Khóa XI về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị”. Nghiên cứu, xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện có hiệu quả phù hợp với điều kiện, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đơn vị.
Hai là, Kiện toàn Ban Chỉ đạo công tác GPMB các cấp thành phố, trong đó phân công trách nhiệm các đồng chí trong Ban Thường vụ Thành ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố và lãnh đạo các địa phương để huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị. Tăng cường công tác phối hợp, vào cuộc của các cơ quan, đơn vị trong công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị. Chỉ đạo các chủ đầu tư, cơ quan quản lý dự án, các cơ quan, đơn vị liên quan nâng cao chất lượng công tác đo đạc thu hồi đất, công tác lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, công tác xác nhận nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất và công tác thẩm định hồ sơ đảm bảo theo quy định... Kiên quyết xử lý các trường hợp không chấp hành GPMB khi đã tính đúng, tính đủ các chế độ, chính sách, đảm bảo quyền lợi theo quy định của pháp luật. Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, kịp thời chỉ đạo, xử lý nghiêm các trường hợp cơ quan, đơn vị thiếu trách nhiệm, chậm trễ trong xử lý, giải quyết công việc ảnh hưởng đến tiến độ dự án.
Ba là, Chính quyền các cấp tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng giải quyết đơn thư kiến nghị, phản ánh, khiếu nại tố cáo, đặc biệt là các đơn thư về lĩnh vực đất đai, thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư. Tập trung giải quyết dứt điểm các đơn thư còn tồn đọng, hạn chế đơn thư vượt cấp, kéo dài.
Bốn là, Trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị, các cơ quan, đơn vị thường xuyên trao đổi, liên hệ và gắn bó mật thiết với Nhân dân; thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tổ chức lấy ý kiến Nhân dân từ khi triển khai công tác lập quy hoạch, công bố công khai quy hoạch, công khai về dự án, kế hoạch triển khai thực hiện dự án, công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Năm là, Thực hiện nghiêm quy chế quản lý quy hoạch và kiến trúc đô thị, quy chế quản lý một phần hè phố không vào mục đích giao thông. Tăng cường công tác kiểm tra, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm trong hoạt động xây dựng, quản lý công trình hạ tầng đô thị và các hành vi lấn chiếm vỉa hè, lòng đường làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị. Thực hiện tốt nội dung chủ đề năm liên quan đến quy hoạch, trật tự đô thị.
Sáu là, Chuẩn bị các điều kiện để tiếp nhận Đồ án “Điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Đông Hà đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050” sau khi được phê duyệt. Thực hiện rà soát điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 các phường, tập trung công tác lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 phục vụ kêu gọi đầu tư, thực hiện dự án và chỉnh trang đô thị, tăng tỷ lệ phủ kín quy hoạch chi tiết. Tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng đồ án quy hoạch, thực hiện tốt công tác công khai các đồ án quy hoạch đã được phê duyệt, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý quy hoạch. Xây dựng Quy chế quản lý kiến trúc thành phố theo quy định của Luật Kiến trúc.
Bảy là, Tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực hiện nhiệm vụ giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị có phẩm chất đạo đức, có bản lĩnh chính trị, vững về chuyên môn, dày dặn về kinh nghiệm công tác; có tinh thần, thái độ trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ, tận tụy phục vụ nhân dân. Kiện toàn, hoàn thiện tổ chức bộ máy, đảm bảo số lượng biên chế, người làm việc theo quy định. Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho thực hiện nhiệm vụ. Tiếp tục bồi dưỡng, tập huấn, cập nhật thông tin, văn bản mới ban hành cho cán bộ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị cũng như cán bộ tham gia công tác phối hợp tuyên truyền, vận động.
Tám là, UBND thành phố chỉ đạo ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong hoạt động xử lý, giải quyết công việc, sử dụng hiệu quả hệ thống thông tin điện tử hành chính. Cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải thường xuyên truy cập, theo dõi văn bản, thông tin để kịp thời phối hợp, xử lý công việc. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình thực hiện nhiệm vụ như chụp ảnh, ghi hình hiện trạng sử dụng đất, tài sản, việc xây dựng trái phép, không phép, lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, xả rác không đúng nơi quy định... Đặc biệt, tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn, khuyến khích người dân cài đặt và sử dụng Ứng dụng phản ánh hiện trường thành phố Đông Hà, qua đó tiếp nhận, xử lý các phản ánh, ghi nhận của người dân về các lĩnh vực trong đời sống xã hội, góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý Nhà nước trên địa bàn.
Chín là, Các ban ngành, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội tham gia tích cực, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực quy hoạch, trật tự xây dựng, trật tự đô thị, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân. Phối hợp trong công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và Nhân dân trong vùng dự án nhận thức đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giải phóng mặt bằng và quản lý trật tự đô thị.
Với sự nỗ lực quyết tâm cao của các cấp ủy đảng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân Thành phố, tin tưởng rằng việc thực hiện Nghị Quyết số 01-NQ/TU trong thời gian tới sẽ đạt được nhiều kết quả hơn, tạo sức lan tỏa sâu rộng hơn, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XIII, xây dựng Đông Hà sớm trở thành đô thị loại II và từng bước trở thành thành phố thông minh./.
Trần Thanh Tiến – Ban Tuyên giáo Thành ủy Đông Hà