Thời gian qua, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương, công tác quản lý nhà nước và đấu tranh chống khai thác cát, sỏi trái phép đã bước đầu đạt được những kết quả nhất định. Bộ Công an đã mở nhiều đợt "Cao điểm xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khai thác cát, sỏi", đã phát hiện, đấu tranh, xử lý hàng ngàn trường hợp vi phạm. Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình ghi nhận và đánh giá cao những thành tích mà các bộ, ngành, địa phương đã đạt được trong thời gian qua. Tuy nhiên, qua phản ánh của báo chí gần đây tình hình vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khai thác, kinh doanh cát, sỏi tại một số nơi diễn biến phức tạp trở lại, đặc biệt tại các tỉnh, thành phố: Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Đồng Nai, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Nghệ An, Bến Tre, Hải Dương, Yên Bái, Quảng Ninh, Quảng Trị...
Trước tình hình trên, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành chức năng và các địa phương tập trung tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh tài nguyên cát, sỏi, tiếp tục chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, quyết liệt những quy định pháp luật hiện hành và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt là Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 30/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường hiệu lực thi hành chính sách, pháp luật về khoáng sản và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số325/TB-VPCP ngày 25/7/2017 và Công văn số 8960/VPCP-NC ngày 19/9/2018 của Văn phòng Chính phủ.
Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí tăng cường thực hiện phóng sự điều tra, chủ động cung cấp thông tin, tư liệu về hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép tại các địa phương đến lãnh đạo Bộ Công an và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nơi có tình trạng khai thác cát trái phép) để kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Bộ Công an phối hợp chặt chẽ với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đặc biệt là các địa phương có phản ánh về tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép phức tạp trở lại phải thường xuyên kiểm tra, kịp thời phát hiện xử lý nghiêm vi phạm; kiểm soát chặt chẽ các bến bãi tập kết cát và vật liệu xây dựng trên địa bàn. Chỉ đạo phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng trên địa bàn với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể để thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về quản lý khai thác cát, sỏi đến người dân; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác cát, sỏi trên địa bàn; kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm và trách nhiệm người đứng đầu địa phương nếu để xảy ra tình trạng khai thác, lập bến bãi thu mua cát, sỏi trái phép.
Minh Hiển