Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tình trạng khai thác rừng trái phép, phá rừng làm nương rẫy, xâm canh, xâm lấn đất rừng vẫn còn xảy ra. Đặc biệt, tình trạng xâm canh, xâm lấn đất rừng tại các Ban quản lý rừng phòng hộ, đặc dụng, các công ty TNHH MTV Lâm nghiệp vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, đã ảnh hưởng đến công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng xâm canh, xâm lấn đất rừng là do đất rừng ngày càng có giá trị cao, hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật còn thấp, một số hộ đồng bào vẫn còn thói quen phát rừng làm nương rẫy; về phía chủ rừng thì ranh giới chưa rõ ràng ngoài thực địa, công tác kiểm tra, giám sát việc bảo vệ rừng chưa thường xuyên; chưa kịp thời phát hiện, ngăn chặn và kiên quyết xử lý đối với các hành vi xâm canh, xâm lấn đất rừng.
Để lãnh đạo giải quyết hiệu quả tình trạng xâm canh, xâm lấn đất rừng, góp phần đưa công tác quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn tỉnh ngày càng tốt hơn theo đúng tinh thần Chỉ thị 13-CT/TW ngày 12/01/2017 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chỉ thị số 05/CT-TTg, ngày 18/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ; ngày 06/6/2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 31-CT/TU yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm sau:
Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quản lý và bảo vệ rừng đến với người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, các hộ gia đình sinh sống ven rừng... để nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật và tích cực tham gia quản lý, bảo vệ, phát triển rừng; không xâm hại rừng, không xâm canh, xâm lấn rừng; trả lại đất rừng đã xâm canh, xâm lấn; tuyên truyền vận động các hộ đồng bào dân tộc thiểu số từ bỏ việc phát rừng làm rẫy gây ảnh hưởng đến công tác quản lý, bảo vệ rừng.
Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp; chỉ đạo các chủ rừng tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng, rà soát hiện trạng rừng được giao; ngăn chặn và giải quyết dứt điểm tình trạng xâm lấn, tranh chấp rừng, đất rừng. Thường xuyên tổ chức kiểm tra, thanh tra nhằm kịp thời chấn chỉnh, xử lý và chấm dứt tình trạng lấn chiếm đất lâm nghiệp, chuyển quyền, mua bán, hợp thức hóa quyền sử dụng đất trái phép, gây khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Xử lý nghiêm những trường hợp phá rừng, khai thác rừng trái phép, xâm lấn đất rừng trái pháp luật. Rà soát, phân định ranh giới các loại rừng trên bản đồ và cắm mốc ngoài thực địa, ranh giới quản lý rừng của các chủ rừng, kiểm soát chặt chẽ các dự án phát triển kinh tế- xã hội có tác động ảnh hưởng đến diện tích, chất lượng rừng.
Thực hiện hiệu quả các chính sách, chương trình, dự án bảo vệ, phát triển rừng như Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030; Chương trình lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2021-2025; Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng; Nghị quyết số 33/2023/NQ-HĐND, ngày 28/3/2023 quy định một số chính sách hỗ trợ công tác quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2023- 2025; Nghị quyết 73/NQ-HĐND ngày 25/6/2021 phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án trồng, bảo vệ, phát triển rừng và cơ sở hạ tầng phục vụ bảo tồn và phát triển bền vững Khu Bảo tồn thiên nhiên Đakrông và Bắc Hướng Hóa…, đảm bảo sinh kế, phát triển kinh tế - xã hội nhằm hạn chế tình trạng xâm canh, xâm lấn rừng, vi phạm lâm luật của người dân vào phạm vi ranh giới rừng, nhất là rừng phòng hộ, rừng đặc dụng. Tăng cường vai trò trách nhiệm của chủ rừng trong việc quản lý bảo vệ diện tích rừng và đất rừng được giao, huy động nhiều nguồn lực để hỗ trợ cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống của người dân sống gần rừng, hạn chế được tình trạng xâm canh, xâm hại rừng.
Đánh giá lại kết quả thực hiện và hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường đối với các dự án chuyển đổi rừng sang mục đích khác. Kiểm tra, giám sát chặt chẽ và kiên quyết đình chỉ, thu hồi đất đối với dự án chuyển đổi mục đích sử dụng rừng có sai phạm, hoặc có nguy cơ gây thiệt hại lớn về rừng, tác động xấu đến môi trường sinh thái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất và đời sống người dân vùng dự án; đồng thời xử lý nghiêm minh, công khai, minh bạch các tổ chức, cá nhân vi phạm, thiếu trách nhiệm trong công tác thẩm định, phê duyệt, cấp phép đầu tư.
Xây dựng phương án sử dụng đất đối với diện tích đất tiếp nhận bàn giao từ các chủ rừng trên địa bàn, cấp đất cho người dân sản xuất hợp lý, công bằng đảm bảo cho người dân có đủ đất sản xuất. Có chính sách hỗ trợ đối với các các hộ gia đình tự nguyện bàn giao diện tích đất xâm canh, xâm lấn; có cơ chế chia sẽ lợi ích bền vững, lâu dài đối với các hộ gia đình canh tác trước thời điểm thành lập các khu rừng; chú trọng công tác ổn định dân cư trên địa bàn.
Tiếp tục thực hiện sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty lâm nghiệp theo tinh thần Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 12/3/2014 của Bộ Chính trị và Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông lâm, nghiệp và các hướng dẫn của các Bộ ngành Trung ương; xây dựng phương án sử dụng đất hiệu quả đối với diện tích đất được giữ lại để sản xuất; trước quý II năm 2024, hoàn thành việc bàn giao đất về địa phương, xây dựng phương án giao đất, cho thuê đất để giải quyết nhu cầu đất sản xuất cho người dân.
Các ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh chủ động triển khai các nội dung nhiệm vụ liên quan để góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng; Chủ động vào cuộc, phối hợp chặt chẽ với chủ rừng giải quyết dứt điểm tình trạng xâm canh, lấn chiếm đất rừng trên địa bàn. Thanh Lan