Nhằm giúp các doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, sử dụng hiệu quả nguồn lực để tạo ra sản phẩm đạt chất lượng cao, sở KH&CN luôn tìm hiểu, bám sát nguyện vọng của các doanh nghiệp để từ đó có biện pháp hỗ trợ, giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp. Cụ thể, năm 2018, sở đã hướng dẫn lập hồ sơ và tham mưu UBND tỉnh thành lập Hội đồng thực hiện việc sơ tuyển Giải thưởng Chất lượng quốc gia địa phương năm 2018 cho 2 doanh nghiệp, đó là Công ty Cổ phần tư vấn Công nghiệp – Điện Quảng Trị và Công ty Cổ phần Nước sạch tỉnh Quảng Trị. Đồng thời, tổ chức tập huấn xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015 cho 140 học viên của các Sở, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, 2 lớp áp dụng công nghệ mã số mã vạch, mã QR để quản lý thương phẩm trong chuỗi cung ứng. Tư vấn, hỗ trợ 30 doanh nghiệp xây dựng thương hiệu như thiết kế, đăng ký, bảo hộ và khai thác quyền sở hữu công nghiệp... 9 doanh nghiệp xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho hoạt động sản xuất, kinh doanh với 17 loại sản phẩm, hàng hóa.
Trong năm qua, công tác hỗ trợ doanh nghiệp phát triển tài sản trí tuệ, xây dựng và phát triển thương hiệu đạt được kết quả nổi bật. Thông qua đó đã góp phần nâng cao chất lượng, danh tiếng của các sản phẩm, đặc biệt là sản phẩm chủ lực của tỉnh. Một số sản phẩm của tỉnh Quảng Trị đã có mặt tại các hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước như cao dược liệu Định Sơn, gạo sạch Triệu Phong, tinh dầu Huyền Thoại.... các sản phẩm này hiện nay đã có chỗ đứng trên thị trường, nhiều người tiêu dùng tin tưởng sử dụng và giá trị của sản phẩm ngày càng được gia tăng.
Năm 2018 cũng là năm sở KH&CN tham mưu UBND tỉnh đề xuất Cục Sở hữu trí tuệ cho phép sử dụng tên địa danh để xác lập các nhãn hiệu tập thể. Một số sản phẩm gắn liền với tên địa danh đã bắt đầu được thị trường ưa chuộng như bún Sòng Cam Lộ, sạo sạch Cam An, ném vùng cát Hải Lăng, gạo sạch Triệu Phong, dưa hấu Vĩnh Tú...; 09 sản phẩm đặc sản của địa phương như rau an toàn Đông Hà, chuối Hướng Hóa, cao dược liệu Định Sơn, rượu truyền thống men lá Ba Nang... đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ sở hữu trí tuệ nhãn hiệu tập thể.
Đặc biệt, chỉ dẫn địa lý hạt tiêu Quảng Trị đã mở rộng khu vực địa lý gồm 38 xã, thị trấn trên địa bàn 4 huyện Cam Lộ, Gio Linh, Vĩnh Linh, Hướng Hóa. Đây là tiền đề để đặc sản hồ tiêu Quảng Trị tiếp tục phát triển bền vững, khẳng định được giá trị và thương hiệu ở trong và ngoài nước.
Xác định tầm quan trọng của nhãn hiệu đối với mỗi sản phẩm, Sở KH&CN không ngừng tuyên truyền cho cá nhân, doanh nghiệp, thúc đẩy đơn vị sản xuất nhanh chóng đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm của mình. Năm 2018, Sở KH&CN cũng đã hướng dẫn cho 15 tổ chức, cá nhân tiến hành thủ tục đăng ký nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ. Thông qua đó, Sở có thêm bước tiền đề để giới thiệu các sản phẩm này tham gia hội chợ, triển lãm, góp phần đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng, với mục đích cuối là giúp nâng cao sản lượng và gia tăng giá trị cho sản phẩm.
Bên cạnh đó, năm 2018, Sở KH&CN tham mưu UBND tỉnh đề xuất Bộ KH&CN 1 dự án thuộc Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2016-2020 và 3 dự án thực hiện trong giai đoạn 2019-2020. Thông qua các đề tài, dự án, Sở đã tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất, tạo ra nhiều sản phẩm có năng suất, chất lượng cao. Sở đã hỗ trợ 2 doanh nghiệp triển khai 2 dự án thuộc Chương trình Nông thôn miền núi, gồm: Dự án xây dựng mô hình chăn nuôi gà thịt trang trại tiêu chuẩn VietGAP theo chuỗi giá trị tại vùng cát Quảng Trị và Dự án Ứng dụng KH&CN xây dựng mô hình chuỗi giá trị trong sản xuất lạc an toàn theo VietGAP tại tỉnh Quảng Trị. Qua thực hiện đã giúp doanh nghiệp tiếp nhận và làm chủ các quy trình công nghệ chăm sóc nuôi dưỡng gà Ri lai nuôi thịt an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn VietGAP và quy trình kỹ thuật nuôi giun quế làm thức ăn bổ sung trong chăn nuôi gà, các quy trình công nghệ sản xuất hạt giống, thâm canh cây lạc sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAHP, chế biến và bảo quản lạc sau thu hoạch.
Ngoài mặt thuận lợi, các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp nhiều khó khăn trong việc sản xuất và kinh doanh, đặc biệt là chậm đổi mới công nghệ, trang thiết bị do còn hạn chế về nguồn nhân lực và kinh phí. Để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa ứng dụng các tiến bộ KH&CN, dễ dàng phát triển thương hiệu cho sản phẩm, ông Nguyễn Bình, Phó giám đốc Sở KH&CN tỉnh Quảng Trị cho biết: “Trong thời gian tới, Sở sẽ tập trung thông tin, tư vấn, hội thảo, tập huấn cho doanh nghiệp nhằm chuyển tải các văn bản liên quan giúp doanh nghiệp dễ dàng nắm bắt các quy định, thủ tục đăng ký thương hiệu cho sản phẩm, phát triển tài sản trí tuệ... Đồng thời, tiến hành xây dựng hệ thống thông tin hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trên địa bàn tỉnh Quảng Trị”.
Có thể nói, trong thời gian qua, chính quyền địa phương, các sở, ban, ngành đã luôn quan tâm, nâng bước cho các doanh nghiệp nhỏ phát triển, nhưng điều quan trọng, các doanh nghiệp phải chủ động bày tỏ nguyện vọng để được hỗ trợ kịp thời. Cao dược liệu Định Sơn, Gạo sạch Triệu Phong, Tinh dầu Huyền Thoại... là những cái tên đã biết nắm bắt cơ hội để phát triển và đã trở thành sản phẩm chủ lực của địa phương. Hy vọng rằng, Quảng Trị sẽ tiếp tục có nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động hiệu quả cùng với các sản phẩm chất lượng được thị trường ưa chuộng trong thời gian tới. THẢO NHI