Cổng thông tin điện tử

Là một tỉnh có điều kiện khí hậu và đặc điểm tự nhiên đặc trưng của vùng duyên hải Trung bộ, Quảng Trị có tiềm năng lớn về phát triển công nghiệp năng lượng, nhất là nguồn năng lượng từ thủy điện nhỏ, điện mặt trời, điện gió. Theo tính toán của ngành chức năng, dự báo tổng quy mô công suất các dự án năng lượng điện (bao gồm nhiệt điện than, nhiệt điện khí, thủy điện, điện gió, điện mặt trời...) trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đến năm 2020 là khoảng 465MW, năm 2025 là trên 5.000MW, sau năm 2025 có thể phát triển lên đến 8.000MW.

Để khai thác tiềm năng, thế mạnh của mình, trong thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã tập trung làm tốt công tác quy hoạch phát triển công nghiệp năng lượng; đẩy mạnh công tác xúc tiến, thu hút đầu tư, sớm hiện thực hóa các dự án năng lượng. Đến nay, đã có nhiều dự án năng lượng được đầu tư, đưa vào hoạt động, nhiều dự án đang được triển khai và chấp thuận chủ trương đầu tư; hàng chục dự án đang được bổ sung quy hoạch… Cụ thể:

- Về thủy điện: Ngoài việc vận hành nhà máy Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị công suất 64MW, hiện nay Quảng Trị có 04 dự án thủy điện đi vào hoạt động[1], với tổng công suất 52,5MW; 05 dự án đang triển khai[2], với tổng công suất trên 90MW và 01 dự án được cấp chủ trương đầu tư và chuẩn bị khởi công; có 03 dự án thủy điện nhỏ[3] đang được nhà đầu tư nghiên cứu.    

- Về điện gió: Tổng công suất điện gió trên địa bàn tỉnh lên tới 2.931,45MW. Trong đó, đã có 02 Nhà máy điện gió Hướng Linh 1 và Hướng Linh 2, công suất 60MW đưa vào vận hành, hòa lưới điện quốc gia; 06 dự án[4] tổng công suất 230 MW đang triển khai đầu tư xây; có 07 dự án đã được cấp chứng nhận đầu tư[5] với tổng công suất trên 300MW và hàng chục dự án khác đang nghiên cứu, khảo sát, trình Bộ Công Thương phê duyệt bổ sung quy hoạch... Với tiềm năng như vậy, miền Tây Quảng Trị sẽ tràn ngập những “cánh đồng điện gió” trong tương lai không xa.

- Về điện mặt trời: Dự kiến tổng công suất 499,5MWp. Trong đó, dự án điện mặt trời LIG-Quảng Trị đã đi vào hoạt động, công suất 49,5MWp; đang triển khai 02 dự án điện mặt trời Gio Thanh 1 và Gio Thành 2, tổng công suất 100MWp; 04 dự án, với tổng công suất 200MW đã được UBND tỉnh trình Bộ Công Thương đề nghị phê duyệt bổ sung quy hoạch; hàng chục dự án đã được UBND tỉnh đồng ý chủ trương cho nghiên cứu, khảo sát lập hồ sơ bổ sung quy hoạch.

- Về  nhiệt điện than: Theo Quy hoạch đã được Bộ Công thương phê duyệt, Trung tâm điện lực Quảng Trị tại Khu kinh tế Đông Nam (Quyết định 4751/QĐ-BCT ngày 9/7/2013) gồm có 02 nhà máy nhiệt điện (Nhà máy nhiệt điện than BOT Quảng Trị 1 công suất 1320MW và Nhà máy Nhiệt điện than BOT Quảng Trị 2 công suất 1200MW). Trong đó, dự án nhà máy nhiệt điện than BOT 1 được nhà đầu tư là Công ty điện lực Quốc tế Thái Lan (EGATi) tổ chức khởi công phần hạ tầng kỹ thuật vào tháng 12/2019, hiện đang hoàn thành các thủ tục tiếp theo để sớm đầu tư nhà máy theo kế hoạch. Nhà máy được sử dụng công nghệ trên siêu tới hạn, đây là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay. Nhà máy Nhiệt điện than BOT 2 đang đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, bổ sung vào danh mục Quy hoạch Tổng sơ đồ điện quốc gia.

- Về điện khí: Dự án nhà máy điện khí 340MW tại Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị sử dụng nguồn khí khai thác từ mỏ Báo Vàng đã được bổ sung vào Quy hoạch phát triển điện VII điều chỉnh. Hiện đang được Thủ tướng Chính phủ xem xét giao Công ty Gazprom Exploration Production International B.V làm chủ đầu tư để triển khai đầu tư dự án.

Theo tính toán cứ 1KW điện mỗi năm sẽ đóng góp cho ngân sách khoảng 1 tỷ đồng, như vậy, khi tất cả các dự án điện năng được khai thác và đi vào hoạt động sẽ góp phần tăng ngân sách tỉnh theo hướng bền vững nhất và góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

- Một số khó khăn đang gặp phải trong triển khai thực hiện các dự án năng lượng điện: Các dự án điện năng trên địa bàn tỉnh chủ yếu là thủy điện nhỏ, điện mặt trời, điện gió, điện khí, nhiệt điện than... đã và đang được triển khai thực hiện, đúng định hướng phát triển của ngành điện. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn nhiều vướng mắc, rào cản. Sự nỗ lực của các nhà đầu tư đã và đang vấp phải những rào cản nhất định do cơ chế, chính sách và sự chậm trễ, thiếu đồng bộ, nhất quán trong quá trình thực thi các thủ tục đầu tư, nhất là vướng mắc trong đàm phán Hợp đồng mua bán điện, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, chuyển đổi đất rừng, đánh giá tác động môi trường… Bên cạnh sự quyết liệt của nhiều địa phương, sở, ngành thì vẫn còn đâu đó một vài nơi chưa thực sự quyết tâm trong việc phối hợp, hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư triển khai dự án. Ngoài ra, những quy định mới của Luật Quy hoạch bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2019 đã làm cho nhiều dự án chưa được bổ sung quy hoạch buộc phải dừng triển khai. Việc nhiều dự án được đề xuất tại cùng một thời điểm gây ra những khó khăn trong việc đánh giá khả năng hấp thụ của lưới điện làm cơ sở xem xét bổ sung quy hoạch. Một trong những khó khăn hiện nay nữa đó là hạ tầng truyền tải còn thiếu, chưa đáp ứng hết sản lượng sản xuất của các dự án năng lượng điện đã và đang được triển khai.

Dư luận vẫn còn nhiều băn khoăn về vấn đề ô nhiễm môi trường đối với các dự án nhiệt điện than và điện mặt trời. Mặc dù các dự án nhiệt điện than hiện nay đều sử dụng công nghệ siêu tới hạn và trên siêu tới hạn. Đây là công nghệ hiện đại nhất đã và đang được các nước trên thế giới áp dụng. Theo Tập đoàn EVN, với công nghệ này, các nhà máy nhiệt điện than hiện tại và tương lai không gây ảnh hưởng môi trường lớn, cần được khuyến khích làm nguồn điện chủ lực. Nhưng trong dư luận vẫn còn băn khoăn vấn đề này. Đối với điện mặt trời vẫn cần lưu ý nhất là chất lượng các tấm pin, nếu chất lượng kém, giá rẻ, tuổi thọ ngắn thì trong ít năm tới sẽ thành phế thải gây ô nhiễm môi trường.

Những khó khăn, rào cản trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, vừa khách quan, vừa chủ quan; có những vướng mắc thuộc về cơ chế, chính sách, thuộc tầm vĩ mô, nhưng cũng có những rào cản xuất phát từ thực tại. Chính vì vậy, để tiếp tục thực hiện chương trình phát triển năng lượng đã được xác định, bên cạnh việc đề xuất, kiến nghị với các bộ, ngành Trung ương sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách, thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án điện năng thì các sở, ban, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh cần tập trung rà soát lại những khâu yếu, điểm yếu đã được chỉ ra để tập trung khắc phục. Một kinh nghiệm cho thấy, nếu khắc phục được khâu yếu, điểm yếu thì kết quả đem lại sẽ rất rõ rệt. Đồng thời cần tiếp tục đẩy mạnh công tác đầu tư hạ tầng truyền tải để kịp thời đáp ứng nhu cầu sản xuất của các dự án điện năng, làm tốt công tác bổ sung và quản lý quy hoạch phát triển điện.

Xác định được tiềm năng, thế mạnh và biến tiềm năng, thế mạnh đó thành kết quả cụ thể là cả một quá trình cần sự vào cuộc của cả thệ thống chính trị, cộng động trách nhiệm của các nhà đầu tư. Những kết quả vừa qua đã giúp Quảng Trị đã nhận diện rõ hơn về tiềm năng, thế mạnh, chính vì vậy, trong thời gian tới cần có quyết tâm cao hơn nữa để biến khó khăn của “cái nắng”, “cái gió” thành nguồn điện, sớm đưa Quảng Trị đạt mục tiêu trở thành Trung tâm năng lượng khu vực miền Trung trong tương lai không xa. TL-VPTU