Hệ thống công trình thủy lợi Nam Thạch Hãn được khởi công xây dựng từ năm 1978 và đến năm 1983 thì đưa vào sử dụng. Công trình này đảm trách việc tưới tiêu cho trên 15.000 ha lúa, hơn 200 ha nuôi trồng thủy sản của 3 huyện, thị gồm huyện Hải Lăng, huyện Triệu Phong và thị xã Quảng Trị, đồng thời cung cấp nước dân sinh cho gần 100.000 người.
Qua quá trình vận hành, khai thác tràn xả lũ, mặc dù công trình đã nhiều lần được đầu tư nâng cấp sửa chữa, nhưng phần bê tông sân tiêu năng tràn vẫn bị xói lở, lún sập, hư hỏng nghiêm trọng. Phía dưới nền bê tông xuất hiện nhiều hang rỗng, phần đuôi tràn bị vỡ. Đặc biệt, xuất hiện những hố xói lở có chiều dài 21m, chiều rộng 30m, độ sâu từ 7 – 9m.
Hiện tại, công trình sửa chữa khẩn cấp tràn xả lũ Nam Thạch Hãn đang được tiến hành, bắt đầu từ ngày 19/6 và dự kiến hoàn thành vào ngày 25/8. Các đơn vị thi công khoan thử nghiệm khu vực tràn phía nam gồm 9 hố khoan. Trong đó có 3 điểm rỗng từ 0,7 – 1,1m.
Qua kiểm tra tình hình thực tế vào chiều 3/7, các chuyên gia, nhà khoa học nhận định, hệ thống công trình thủy lợi Nam Thạch Hãn bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Nếu không khắc phục, xử lý kịp thời và triệt để lâu dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn công trình và vùng hạ du.
Ông Hồ Xuân Hòe, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Trị cho biết: Hệ thống công trình thủy lợi Nam Thạch Hãn là công trình đặc biệt quan trọng, việc đầu tư, sửa chữa dự án là hết sức cấp bách, cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho công trình, cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản cũng như an toàn tính mạng cho nhân dân vùng hạ du….
Sở NN&PTNN đã chỉ đạo Ban quản lý dự án mời đơn vị thẩm tra bước lập dự án có đủ năng lực, có chuyên gia giỏi để thực hiện thẩm tra. Đồng thời, phối hợp với Tổng cục thủy lợi tổ chức hội thảo khoa học, mời các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực thủy lợi trên cả nước nhằm phân tích đánh giá, xác định các nguyên nhân cụ thể, có cơ sở khoa học để từ đó đưa ra các biện pháp xử lý căn cơ, hiệu quả cho tổng thể công trình này.
Tiếp đó, đoàn đã đến kiểm tra, thị sát tình hình tại đập chính hồ Triệu Thượng 2. Hồ chứa nước Triệu Thượng 2 (Triệu Phong, Quảng Trị) có dung tích thiết kế chứa tối đa 4,3 triệu m3, được xây dựng từ năm 1989 bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước và nhân dân đóng góp. Năm 2013, đập nước này được nâng cấp từ nguồn vốn dự án quản lý thiên tai (WB5). Đến tháng 12/2016, phía mái hạ lưu đập chính của đập Triệu Thượng 2 bị trượt có chiều dài gần 70m, sâu 0,6m. Nguyên nhân được xác định là do mưa lớn lâu ngày làm đất ở thân đập mềm nhão dẫn đến sạt trượt mái.
Sau khi phát hiện, phía Công ty thủy nông đã khắc phục tạm thời bằng cách đóng cọc tre quanh vùng trượt để hạn chế vết trượt mở rộng. Mặc dù đã tiến hành các biện pháp khắc phục tạm thời nhưng nguy cơ vỡ đập Triệu Thượng 2 là rất cao nên Sở NN&PTNT Quảng Trị đã có tờ trình gửi UBND tỉnh này đề nghị công bố tình trạng khẩn cấp; đồng thời báo cáo Bộ NN&PTNT để xin nguồn vốn thực hiện dự án sửa chữa đập nước nhằm đảm bảo an toàn.