Nhiều tiềm năng, lợi thế
Lợi thế đầu tiên phải kể đến là Quảng Trị nằm ở tuyến đầu của Hành lang Kinh tế Đông- Tây (EWEC) và ở cuối Quốc lộ 9. Trên tuyến Hành lang Kinh tế và Quốc lộ 9 này, cảng Cửa Việt được xem là “điểm nhấn”, giữ vai trò thúc đẩy kinh tế của tỉnh và của cả khu vực kết nối với địa phương. Trong đó, cảng Cửa Việt cách Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo 90km; cách vùng Đông Bắc Thái Lan 300km theo đường xuyên Á - cung đường ra biển được xem là ngắn nhất (nếu so với 1.000km nếu đi ngược về hướng vịnh Thái Lan hoặc biển Mianma). Vì thế, đây là lợi thế để Cửa Việt phát triển thành cảng lớn giúp lưu thông hàng hoá đường biển thuận lợi hơn giữa Việt Nam, Lào và Thái Lan.
Trong khi đó, bờ biển Quảng Trị kéo dài 75km, có hệ sinh thái biển đa dạng, ngư trường rộng lớn, nguồn hải sản phong phú. Đặc biệt, nhiều bãi biển đẹp, nhất là Cửa Tùng- một cửa biển được xem là “nữ hoàng bãi tắm”. Ngoài ra, đảo Cồn Cỏ lại là một địa chỉ rất dồi dào tiềm năng để phát triển thương mại, dịch vụ và du lịch biển, đảo.
Không chỉ sở hữu nhiều tiềm năng để phát triển dịch vụ, du lịch, thương mại, biển Quảng Trị cũng được đánh giá là địa chỉ có tiềm năng lớn về điện gió ngoài khơi. Và các mỏ Kèn Bầu, Báo Vàng trên thềm lục địa Việt Nam cách bờ biển Quảng Trị 65-120km là những mỏ được đánh giá giàu tiềm năng khí, là cơ sở để phát triển công nghiệp khí ở Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị- tiền đề quan trọng, thuận lợi lớn cho phát triển kinh tế biển ở địa phương.
Bên cạnh hai khu vực trọng điểm là Cửa Việt, Cửa Tùng, hiện ở khu vực ven biển các xã Triệu An, Triệu Vân (huyện Triệu Phong) và Hải An, Hải Dương (huyện Hải Lăng) cũng đang hình thành các vùng kinh tế biển. Đặc biệt, Quảng Trị đang tập trung xây dựng cảng nước sâu Mỹ Thuỷ và Trung tâm Điện khí LNG Hải Lăng. Nếu cảng nước sâu Mỹ Thuỷ và Trung tâm Điện khí LNG Hải Lăng hình thành sẽ đóng vài trò “bà đỡ” hình thành khu đô thị ven biển kéo dài từ Triệu Phong đến Hải Lăng. Từ đây sẽ kỳ vọng cho việc ra đời một hành lang kinh tế biển đa lĩnh vực, đa ngành như: du lịch nghỉ dưỡng, khai thác, chế biển hải sản, công nghiệp điện khí, dịch vụ logistics và cảng biển…. trong tương lai không xa.
 |
| Kho xăng dầu Hải Hà trong Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị. |
Ngoài ra, tại khu ven biển tỉnh Quảng Trị còn là nơi giàu tiềm năng để khai thác cảng vận tải hàng hoá như: cảng Cửa Việt, cảng cá Cửa Tùng, cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt, cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt, khu neo đậu tránh trú bão đảo Cồn Cỏ.
Đặc biệt, cảng Mỹ Thuỷ được xác định trong quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020 định hướng đến năm 2030. Đây là cảng biển nước sâu, có vị trí rất thuận lợi để làm đầu mối trung chuyển hàng hoá trên tuyến Hành lang Kinh tế Đông- Tây có quy mô đảm bảo cho tàu 100.000 tấn cập bến. Cảng này nằm trong Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị và được xác định là dự án động lực góp phần hình thành và phát triển khu kinh tế này.
Thực hiện đồng bộ các giải pháp
Theo Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng, mặc dù Quảng Trị là tỉnh giàu tiềm năng, lợi thế và dư địa phát triển kinh tế biển lớn, song trên thực tế việc phát triển kinh tế biển ở địa phương vẫn còn khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng hiện có. Do đó, trong những năm qua, nhất là từ sau khi Nghị quyết số 36-NQ/TW Hội nghị Trung ương 8 khoá 12 về “Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” ra đời, tỉnh Quảng Trị đã đưa ra nhiều giải pháp, thể hiện quyết tâm trở thành địa phương mạnh về biển, dựa vào biển và giàu lên từ biển; vừa phát triển kinh tế- xã hội, vừa góp phần bảo đảm quốc phòng- an ninh, chủ quyền quốc gia. Và trong các giải pháp đưa, quan điểm trọng tâm, chủ yếu được Quảng Trị xác định là tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp để phát triển kinh tế biển.
Đồng chí Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nêu 07 nhiệm vụ lớn để thực hiện mục tiêu, quan điểm trên. Trước hết, Quảng Trị tập trung quy hoạch không gian biển để tổ chức lại lãnh thổ kinh tế biển.
Theo đó, trong quy hoạch xây dựng khu vực ven biển của tỉnh giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, Quảng Trị lấy thị trấn Cửa Việt làm trung tâm; bao gồm khu vực phía Bắc với các xã ven biển huyện Vĩnh Linh và phía bắc huyện Gio Linh, hạt nhân là đô thị Cửa Tùng để tập trung phát triển dịch vụ, du lịch nghỉ dưỡng, di tích lịch sử, văn hoá. Khu vực trung tâm huyện Gio Linh và huyện Triệu Phong hạt nhân là đô thị Cửa Việt phát triển hỗn hợp các chức năng thương mại, dịch vụ, du lịch, logisctics, cảng biển và hậu cần nghề cá. Khu vực phía Nam huyện Hải Lăng hạt nhân là 02 xã Hải An và Hải Dương thuộc đô thị trung tâm Khu kinh tế Đông Nam nhằm phát triển thương mại, dịch vụ, dịch vụ cảng, công nghiệp đa ngành và logistics. Ngoài ra còn có khu vực phía đông hình thành bởi tam giác du lịch biển đảo là Cửa Tùng- Cửa Việt- đảo Cồn Cỏ. Hiện nay, Quảng Trị đang đề xuất đưa vào quy hoạch tam giác kinh tế Cửa Tùng- Cửa Việt- đảo Cồn Cỏ trở thành khu du lịch tiềm năng quốc gia, có sức cạnh tranh cao, thu hút khách du lịch của các nước trên tuyến Hành lang Kinh tế Đông- Tây cũng như du khách trong nước và quốc tế.
Thứ hai là Quảng Trị kêu gọi huy động nguồn lực đầu tư phát triển tuyến đường ven biển để kết nối thành chuỗi đô thị ven biển. Đây được xem là khâu “đột phá” trong nỗ lực liên kết vùng, phá thế cô lập về kinh tế giữa các vùng, địa phương, đẩy mạnh phát triển kinh tế biển đa dạng với quy mô lớn, góp phần đảm bảo quốc phòng- an ninh biển, đảo.
 |
| Bờ biển Quảng Trị dài 75km, có hệ sinh thái biển đa dạng, ngư trường rộng lớn, nguồn hải sản phong phú. |
Thứ ba là tập trung huy động và xây dựng kết cấu hạ tầng khu kinh tế ven biển Đông Nam Quảng Trị; ưu tiên phát triển hệ thống các trung tâm đô thị, đặc biệt là tại khu vực thị trấn Cửa Việt, Cửa Tùng, tạo “điểm tựa” cho các khu dân cư và các khu chức năng khác phát triển.
Thứ tư là xác định khoa học- công nghệ biển phải là động lực cho phát triển kinh tế biển bằng nhiều việc làm cụ thể.
Thứ năm là nghiên cứu, tập trung phát triển vận tải biển và cảng biển. Trong tương lai, khi hình thành cảng nước sâu Mỹ Thuỷ với quy mô đón nhận tàu trọng tải 100.000 tấn và hệ thống giao thông kết nối thuận tiện như tuyến đường sắt xuyên Á kết nối Mỹ Thuỷ tới cửa khẩu quốc tế Lao Bảo; Quốc lộ 15D kết nối đi cửa khẩu quốc tế La Lay và trục đường bộ cao tốc Bắc- Nam… thì việc rút ngắn được quãng đường vận tải trên biển từ Ấn Độ Dương tới Thái Bình Dương sẽ giúp cảng Mỹ Thuỷ trở thành một đầu mối giao thông quan trọng, đáp ứng không chỉ nhu cầu của Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị mà còn có tiềm năng vươn tầm quốc tế để trở thành trung tâm trung chuyển hàng hoá liên vùng và hàng quá cảnh sang các nước trong khu vực như Lào, đông bắc Thái Lan, Mianma.
Thứ sáu là phát triển các loại hình dịch vụ du lịch, nghỉ ngơi, giải trí biển đáp ứng nhu cầu khách du lịch trong nước và quốc tế. Phục hồi sinh thái rừng ven biển, đan xen phát triển bất động sản đô thị du lịch biển, kết hợp với dịch vụ môi trường.
Thứ bảy là xây dựng hình ảnh và thương hiệu cho các sản phẩm vùng biển Quảng Trị.
“Làn sóng đầu tư vào Quảng Trị ngày càng tăng là tín hiệu tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội, đặc biệt là kinh tế du lịch biển. Tỉnh Quảng Trị cam kết có sự hỗ trợ cơ chế, chính sách để thu hút các nguồn lực xã hội, qua đó hình thành các khu kinh tế năng động, khu dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng, tạo điểm nhấn kinh tế. Đó cũng chính là sự hiện thực hoá khát vọng làm giàu từ biển của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị”- Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng nêu thông điệp./.