Nuốt trọn di tích
Quần thể di tích Quốc gia Chúa Nguyễn do huyện Triệu Phong quản lý và hiện đang có kế hoạch để quy hoạch, xây dựng các công trình, như: tượng, bảo tàng tưởng niệm, bia... Tuy nhiên, hiện di tích Bãi Trận bị tuyến đường tránh đi ngang qua, “nuốt” trọn phần lớn diện tích khiến nhiều người lo lắng, bức xúc.
Tuyến đường nhựa mới hoàn thành chồng lên di tích Bãi Trận
Qua tìm hiểu, di tích Bãi Trận có tổng diện tích 500 m2, thuộc thửa đất số 1223, 1229 tờ bản đồ số 9 (xã Triệu Giang, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị), bao gồm khu vực 1 (200 m2) và khu vực 2 (300 m2) do UBND tỉnh Quảng Trị cùng các ban, ngành liên quan xác lập khoanh vùng bảo vệ vào tháng 5-2018. Thế nhưng có đến hơn 400m2 đất của di tích bị tuyến đường thuộc Dự án đầu tư xây dựng tuyến tránh QL1A đoạn qua thị xã Quảng Trị xâm lấn.
Điều khó hiểu là tuyến đường được khởi công vào tháng 7-2018 nhưng đến tháng 2-2020 các đơn vị liên quan mới có báo cáo về việc công trình đã xâm phạm nghiêm trọng đến di tích Bãi Trận.
Diện tích di tích Bãi Trận bị xâm phạm hơn 400 m2 trên tổng diện tích 500 m2
Ông Lê Vĩnh Phú, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Quảng Trị (thuộc Sở Giao thông Vận tải Quảng Trị, chủ đầu tư) cho biết: “Về việc giải phóng mặt bằng của dự án do huyện Triệu Phong đảm nhiệm, cũng không được địa phương tham mưu về việc đoạn đường thuộc dự án có đi qua khu vực đất di tích trong quá trình giải phóng mặt bằng, bồi thường”.
Theo ghi nhận của PV SGGP những ngày đầu tháng 3-2020, tuyến đường đã được trải thảm nhựa cùng các hạng mục đã hoàn thành. Phần diện tích của di tích Bãi Trận hiện chỉ còn lại một khoảnh nhỏ.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Lý giải về việc tuyến đường tránh xâm phạm nghiêm trọng di tích Bãi Trận, ông Nguyễn Thành Vũ, Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong cho biết: “Trong cùng thời gian từ đầu năm 2018, các cơ quan chức năng liên quan khác nhau đã tiến hành thực hiện hai dự án: Lập hồ sơ khoanh vùng bảo vệ di tích “Các điểm liên quan đến dinh Chúa Nguyễn” thuộc xã Triệu Ái, xã Triệu Giang, thị trấn Ái Tử (huyện Triệu Phong) và dự án đầu tư xây dựng tuyến tránh QL1A đoạn qua thị xã Quảng Trị. Cùng thời điểm lập 2 hồ sơ dẫn đến các cơ quan, đơn vị và địa phương của huyện trong quá tham mưu có sự nhầm lẫn, thiếu sót nên dẫn đến việc di tích bị xâm phạm trên”.
Tuyến đường tránh được hoàn thành vào cuối năm 2019
Về xử lý trách nhiệm, hiện UBND huyện Triệu Phong đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị, cá nhân báo cáo giải trình, kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm. Trong đó, trách nhiệm chính thuộc về Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Triệu Phong và UBND xã Triệu Giang. Về phía huyện sẽ cố gắng khắc phục làm sao để việc bảo tồn, phát huy giá trị di tích được tốt nhất.
Ông Vũ cho biết thêm: “Ngày 3-3, UBND huyện đã chủ trì tổ chức cuộc họp với các ngành liên quan gồm: Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch, Sở Giao thông, Ban quản lý Di tích và Bảo tàng tỉnh cùng các đơn vị liên quan. Qua đó nắm bắt thực trạng di tích và thống nhất phương án sẽ tiến hành lập hồ sơ xin dịch chuyển vị trí quy hoạch di tích Bãi Trận sang vị trí liền kề phù hợp”.
Theo tìm hiểu, Di tích Bãi Trận thuộc quần thể di tích Chúa Nguyễn được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia vào tháng 6-2018. Đây là loại hình di tích lịch sử, khảo cổ bao gồm: dinh Ái Tử (1558-1570), Dinh Trà Bát (1570-1600) và Dinh Cát (1600-1626) cùng các địa điểm khác có liên quan như: Bãi Trận (xã Triệu Giang), Tàu Tượng, Mô Súng, Cồn Kho, Chợ Hôm, miếu Trảo Trảo (thị trấn Ái Tử), Cồn Tập (xã Triệu Ái), Gềnh Phủ Phước Châu….
NGUYỄN HOÀNG