Trước đó, tháng 3/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành quyết định phê duyệt quy hoạch phát triển mạng lưới đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Tại Quảng Trị có 2 tuyến đường bộ cao tốc dài 141km được đưa vào quy hoạch xây dựng, gồm cao tốc Bắc - Nam dài 71km và cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo dài 70km, hoàn thành và đưa vào khai thác trước năm 2030.
Theo đề xuất của Quảng Trị, tuyến cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo dự kiến có chiều dài 70km, đầu tư theo tiêu chuẩn đường cao tốc 4 làn xe, bề rộng nền đường 17m. Tổng mức đầu tư dự kiến 7.700 tỷ đồng theo hình thức đối tác công tư PPP (trong đó vốn nhà nước từ ngân sách trung ương hỗ trợ 28,31%), thời gian hoàn vốn 19 năm.
Sau khi hoàn thành, đưa vào khai thác, các tuyến đường bộ cao tốc sẽ kết nối các trung tâm kinh tế trọng điểm, các đầu mối giao thông quan trọng, nâng cao năng lực vận tải, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế- xã hội. Đặc biệt, tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn sẽ giúp kết nối tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây, đảm bảo quốc phòng - an ninh.
Hiện nay, tuyến đường kết nối TP Đông Hà với khu vực của khẩu Lao Bảo là Quốc lộ 9, dài 83Km. Năm 2006, đường được mở rộng, nâng cấp thành đường cấp II với quy mô 2 làn xe. Tuy nhiên, với tốc độ phát triển không ngừng của khu vực phía Tây tỉnh Quảng Trị và là tuyến huyết mạch trên Hành lang kinh tế Đông - Tây, thời gian qua, QL9 liên tục chịu áp lực lớn về giao thông vận tải. Mặt khác, tuyến đường này cũng thường xuyên chịu ảnh hưởng mưa lũ, sạt lở đất khiến chất lượng công trình không đảm bảo, gây khó khăn cho các hoạt động thương mại trên tuyến.
Được biết, năm 2020, trong điều kiện dịch bệnh và thiên tai diễn biến phức tạp nhưng kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và La Lay vẫn tăng, đạt 379 triệu USD, thông quan 151.600 lượt phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, tương ứng với 1,28 triệu tấn hàng hóa. Bên cạnh đó còn có 17.262 lô hàng quá cảnh qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo trị giá trên 8,9 tỷ USD với trọng lượng 1,5 triệu tấn.
Theo dự báo của tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2021-2025 và đến năm 2030, các chỉ số hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, hàng quá cảnh sẽ tăng cao, đặc biệt là phương tiện vận chuyển hàng hoá, mỗi ngày có 550-600 lượt phương tiện qua về cửa khẩu Lao Bảo. Vì vậy, việc nghiên cứu đầu tư xây dựng và hoàn thành tuyến cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo trong giai đoạn 2026 - 2030 là rất cần thiết.