Nhiều năm nay, trên sông Thạch Hãn đoạn qua địa bàn thôn Trung Yên xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị có khá nhiều tàu hút cát ngang nhiên khai thác trái quy định pháp luật.
Người dân và chính quyền địa phương đã tổ chức ngăn chặn, xua đuổi nhiều lần nhưng các tàu khai thác cát vẫn bất chấp khiến đoạn sông này sạt lở nghiêm trọng. Mỗi ngày có hơn 10 tàu hút cát có mặt ở khúc sông này, neo tàu, đặt ống xuống lòng sông hút cát ồ ạt như chỗ không người.
 |
| Sạt lở hai bên bờ sông vì tình trạng khai thác cát ồ ạt |
Vào ban đêm số lượng tàu hút cát tăng lên gấp đôi, thậm chí xuất hiện các tàu lớn khai thác vào tận khu vực sát chân kè. Người dân thôn Trung Yên, xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong đã “cầu cứu” lên chính quyền địa phương nhưng vẫn chưa có biện pháp giải quyết triệt để.
Để bảo vệ làng mạc, đất đai canh tác, người dân nơi đây đã lập tổ tự quản để xua đuổi, ngăn chặn tàu khai thác cát trên khúc sông này. Anh Trương Quốc Bổn, Bí thư Chi đoàn thôn Trung Yên là đội trưởng đội tự quản chống “cát tặc” cho biết, các tàu khai thác cát ở khu vực này hoạt động theo nhiều khung giờ khác nhau, đa phần lợi dụng đêm tối và lúc vắng người.
Mỗi lần nghe tiếng máy nổ của tàu thuyền hút cát, người dân Trung Yên lại huy động nhau chèo thuyền, ghe nhỏ ra xua đuổi các tàu cát trước sự thách thức của các chủ tàu.
 |
| Một tàu hút cát lớn ngang nhiên khai thác cát trái phép |
Sự bất chấp, thái độ thách thức, liều lĩnh của các chủ tàu, nhân công trên tàu hút cát trái phép khiến nhiều người dân ở thôn Trung Yên rất bức xúc. Dù người dân địa phương đã dùng nhiều biện pháp xua đuổi, ngăn chặn việc khai thác cát trên khúc sông này tuy nhiên các tàu hút cát vẫn ngang nhiên hoạt động.
Ông Trương Văn Diện, Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn Trung Yên, xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong cho rằng, cảnh khai thác cát trái phép diễn ra ồ ạt từ trước tới nay.
Ông Diện nói: “10 năm nay việc khai thác cát ồ ạt, lung tung. Các tàu khoảng 30 - 40m3 hút đêm hút ngày, tốc độ sạt lở bờ sông của làng tôi đây mấy năm nay rất nhanh, mất luôn cả 10 nhà. Người dân phàn nàn rằng, có tình trạng bảo kê cho cát tặc nên chúng tôi không thể giữ nổi”.
 |
| Hai bên bờ sông bị sạt lở ngày càng nghiêm trọng do nạn khai thác cát trái phép |
Người dân nhiều lần kêu cứu, các cơ quan chức năng không giải quyết triệt để vấn nạn này. Có trường hợp người dân trong thôn bắt được tàu khai thác cát trái phép và đưa về xã, nhưng chính quyền xã cho rằng không có thẩm quyền để xử lý nên đành phải thả.
Ông Nguyễn Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong cho rằng, nhu cầu xây dựng của địa phương ngày càng tăng khiến tình trạng khai thác cát trái phép càng ngang nhiên hơn bao giờ hết. Khu vực sông Thạch Hãn chảy qua xã Triệu Độ là nơi cấm khai thác cát nhưng các tàu hút cát vẫn bất chấp.
Ông Trường nói: “UBND xã bố trí lực lượng công an, quân sự, cán bộ tài nguyên môi trường tuyên truyền vận động kiểm tra. Do điều kiện phương tiện, lực lượng của xã hạn chế, quyền năng xử lý của mình thấp hơn do vậy việc bắt xử lý ở xã khó khăn hơn”.
Việc ngăn chặn, xử lý khai thác cát trái phép đã vượt ngoài khả năng của chính quyền xã. Khi người dân thôn Trung Yên cầu cứu, xã tiếp tục kiến nghị lên huyện. Ông Phan Quang Giải, Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị cho biết, đã giao cho lực lượng công an huyện thường xuyên tuần tra, xử lí không chỉ riêng đoạn sông qua xã Triệu Độ mà dọc tuyến sông Thạch Hãn chảy qua huyện.
Ông Giải: “Huyện đã bố trí kinh phí hỗ trợ xăng cho hai chiếc ca nô túc trực. Quyết liệt phải cấm các tàu lớn vì các tàu này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sạt lở bờ sông. Các tàu nhỏ cỡ 2 m3 hút cát ở cồn cát giữa sông ảnh hưởng không lớn”.
Nói là vậy thế nhưng tình trạng tàu khai thác cát trái phép ở sông Thạch Hãn, đoạn chảy qua thôn Trung Yên, xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị vẫn rầm rộ.
Sau mỗi mùa mưa lũ, hàng tre trước mép sông để giữ đất lần lượt sụt lún, cuốn trôi, lòng sông ngày càng rộng ra, nhiều hố sâu hơn chục mét đe dọa nuốt chửng vườn tược, nhà cửa… khiến bà con nơm nớp âu lo./.