Từ thị trấn Ái Tử (huyện Triệu Phong), đi hướng Đông qua cầu An Mô, men theo triền sông bờ Đông sông Thạch Hãn về phía Bắc, chúng tôi đến thăm gia đình bà Đoàn Thị Thu, thôn Đại Thượng Hạ, xã Triệu Long. Nhà bà Thu cách bờ sông chưa đầy 100m, thuộc vùng thấp trũng của xã. Bà Thu thuộc hộ neo đơn, lại ốm đau triền miên, sống bằng trợ cấp của Nhà nước. Ở trong căn nhà cấp 4, diện tích chưa đầy 20m2, chị Thu cho biết: “Trận lũ lịch sử xảy ra giữa tháng 10 và đầu tháng 11 năm 2020, nước lũ dâng lên hơn nửa nhà, chị được bà con đưa đi trú ẩn nơi an toàn”.
Thực tế trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước trong đó có địa phương Quảng Trị luôn quan tâm đến vấn đề nhà ở của người dân đặc biệt là đối với các hộ nghèo và hộ gia đình chính sách. Do đó, đã ban hành nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ về nhà ở, trong đó có chương trình, chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực miền Trung. Đây là chính sách chăm lo đời sống cho nhân dân, mang ý nghĩa thiết thực và đầy tính nhân văn, đã tạo thành phong trào tích cực, lan tỏa trong xã hội, được các cấp ủy, chính quyền địa phương quyết tâm triển khai đồng bộ, hiệu quả và sự ủng hộ, đóng góp nhiệt tình của cộng đồng. Ngoài kinh phí bố trí từ ngân sách, nhiều hộ còn được sự chung tay hỗ trợ kinh phí từ các tổ chức, doanh nghiệp, gia đình, dòng họ và cộng đồng. Qua đó, các hộ gia đình đã xây dựng, sửa chữa nhà ở đảm bảo đúng theo quy định, góp phần ổn định đời sống, khắc phục khó khăn.
Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Quảng Trị đã thực hiện Chương trình hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ đạt tỷ lệ hoàn thành trên 93,71%.
Thực tế, qua đợt mưa, lũ vừa qua; đa số nhà ở được hỗ trợ theo các quyết định trên đã được xây dựng, gia cố chắc chắn nên giảm thiểu thiệt hại, không bị hư hỏng nặng, bảo đảm an toàn cho người dân vượt qua khó khăn về thời tiết. Tuy nhiên, kế hoạch thực hiện chương trình dự kiến đến hết năm 2021 là kết thúc. Nhằm có cơ sở tiếp tục thực hiện chương trình ở giai đoạn tiếp theo, theo số liệu điều tra khảo sát sơ bộ của Sở Xây dựng và đề xuất của các địa phương tại khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi bão, hiện nay, trên địa bàn tỉnh này có khoảng 1.024 hộ nghèo đang cư trú tại những khu vực bị ảnh hưởng bởi bão, lụt và họ đang có nguyện vọng xây dựng mới hoặc sửa chữa nhà ở phòng chống bão, lụt. Những huyện có nhiều hộ nghèo khó đang cư trú ở những khu vực bị ảnh hưởng bão, lụt bao gồm: Hướng Hóa 232 hộ, Đakrông 197, Gio Linh 162, Vĩnh Linh 153…
Ông Nguyễn Thanh Hải - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Quảng Trị cho biết: Quảng Trị là địa phương thường xuyên xảy ra mưa, bão, lũ, lụt, lở đất, cuộc sống người nghèo còn nhiều khó khăn. Nguồn hỗ trợ từ các nhà hảo tâm, nguồn vốn ngân sách địa phương còn ít chưa có đủ năng lực để hỗ trợ tất cả người nghèo được xây dựng mới, sửa chữa, nâng cấp nhà ở. Trên cơ sở tình hình thực hiện các chương trình chính sách hỗ trợ về nhà ở tại địa phương cũng như các kiến nghị từ cơ sở, đồng thời nhằm nâng cao điều kiện an toàn nhà ở cho người dân trong vùng chịu ảnh hưởng bởi thiên tai bão, lụt, Sở Xây dựng Quảng trị đã có văn bản gửi Bộ Xây dựng về việc đề nghị tham mưu Thủ tướng Chính phủ kéo dài thời gian thực hiện các chương trình, chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở hiện tại hoặc sớm ban hành chương trình hỗ trợ giai đoạn tiếp theo cho các hộ nghèo theo chuẩn nghèo trong giai đoạn 2021-2025, nhất là các hộ nghèo ở khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi bão, lụt, các huyện ven biển; nâng mức hỗ trợ và mức vay vốn ưu đãi, bố trí thêm ngân sách Trung ương để các hộ nghèo đủ điều kiện để thực hiện. Đồng thời, trong tình hình giá cả vật liệu, nhân công ngày càng tăng, cần xây dựng cơ chế, chính sách mới phù hợp, hỗ trợ, tạo động lực cho các hộ nghèo, khó khăn thực hiện xây dựng nhà mới, sửa chữa, nâng cấp nhà hiện có.
Mong muốn của hàng trăm hộ gia đình nghèo khó đang cư trú tại những khu vực bị ảnh hưởng bão, lụt trên địa bàn tỉnh Quảng Trị là được Nhà nước tiếp tục ban hành và triển khai các chương trình, chính sách hỗ trợ người dân đang có nhu cầu nâng cấp, xây mới nhà ở phòng, tránh lũ để yên tâm hơn khi mùa mưa bão về.