Thời gian qua, tại các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, việc xả thải gây ô nhiễm môi trường liên tiếp xảy ra, cuộc sống của người dân xung quanh khu công nghiệp mất ổn định.
Đặc biệt, căng thẳng giữa người dân xã Hải Thọ, huyện Hải Lăng và Công ty Dệt may Vinatex Quốc tế Toms (Công ty Vinatex) tại Cụm công nghiệp Diên Sanh liên quan đến việc xả thải gây ô nhiễm kéo dài từ gần 1 tháng nay nhưng chưa được giải quyết ổn thỏa.
Trước những bức xúc, căng thẳng kéo dài giữa người dân với doanh nghiệp xả thải được cho là gây ô nhiễm dẫn đến tình trạng cá chết hàng loạt ở khu vực hồ Khe Chè, ngày 12/10, phóng viên đã tìm gặp ông Nguyễn Giáp, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng.
Theo ông Giáp, Công ty Vinatex xả thải ra môi trường là trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi Trường. Nước thải sau xử lý của Công ty Vinatex đã đảm bảo cột A nên cơ quan chức năng cho họ xả. Thấy cá chết, huyện không thể biết được thế nào là cột A, cột B hay cột C.
Trả lời về trách nhiệm quản lý tài nguyên và môi trường của huyện, ông Giáp giải thích, cán bộ chức năng của huyện thực hiện đầy đủ việc kiểm tra, giám sát, tuy nhiên không thể nắm rõ Công ty Vinatex lắp đặt những thiết bị, máy móc gì trong nhà máy của họ và chỉ kiểm tra bằng mắt thường.
Công ty Vinatex đặt nhà máy sản xuất trong Cụm công nghiệp Diên Sanh nên trách nhiệm quản lý, giám sát còn thuộc Ban Quản lý Khu công nghiệp. Trong hai ngày 3 và 4/10, tại hồ nước Chè Thượng, xuất hiện cá chết với khối lượng lớn làm người dân lo lắng và huyện đã có báo cáo gửi UBND tỉnh để xin chỉ đạo. Địa phương hiện vẫn đang chờ tỉnh công bố kết quả phân tích mẫu nước, mẫu cá chết ở hồ Khe Chè Thượng.
Ông Nguyễn Chí Trực, Phó Tổng Giám đốc Công ty Vinatex cho biết: Công ty đã bỏ ra 25 tỷ/243 tỷ tổng vốn đầu tư để xây dựng hệ thống xử lý xả thải đảm bảo cột A ra môi trường.
Công ty cũng đã có thiện ý xây dựng thêm 1 hồ điều hòa dung tích 7.000 m3 nên không thể quy kết ô nhiễm môi trường làm cá chết hàng loạt ở hồ nước Khe Chè Thượng có nguyên nhân từ quá trình sản xuất của Công ty.
"Khi thực hiện đầu tư xây dựng nhà máy dệt – nhuộm ở Cụm công nghiệp Diên Sanh, phía Công ty không được địa phương và Ban Quản lý khu công nghiệp thông báo Cụm công nghiệp chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung nên buộc phải xả nước thải qua xử lý ra môi trường canh tác và sản xuất của người dân, dẫn đến xung đột ngoài ý muốn". Ông Nguyễn Chí Trực nhấn mạnh.
Theo tìm hiểu của phóng viên, hàng chục năm nay tại các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Trị hầu như chưa có một nhà máy xử lý chất thải tập trung nào; chỉ duy nhất tại Khu Công nghiệp Quán Ngang ngày 11/10 vừa qua mới khởi công xây dựng nhà máy xử lý nước thải tập trung tại khu công nghiệp với công suất 3.000 m3/ngày đêm.
Được biết, căng thẳng giữa người dân địa phương và Công ty Vinatex lên đến đỉnh điểm vào những ngày trung tuần tháng 9/2017. Chiều 25/9, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Quảng Trị cùng Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã tổ chức cuộc đối thoại với người dân.
Thông tin từ cuộc đối thoại cho thấy, Công ty Vinatex đóng tại Cụm Công nghiệp Diên Sanh của huyện Hải Lăng, được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định số 2510 ngày 14/10/2016, Quyết định số 3118 ngày 8/12/2016 của UBND tỉnh và đang trong giai đoạn vận hành thử nghiệm từ tháng 4-10/2017.
Ban đầu, Công ty thiết kế hệ thống xả thải ra khu vực đầu nguồn sông đang có nhà máy nước cung cấp cho người dân thị trấn Hải Lăng cùng một số xã khác trên địa bàn Hải Lăng. Do địa phương và người dân địa phương phản ứng, Công ty Vinatex chuyển hướng xả thải ra hồ Khe Chè nằm ở khu vực trung tâm thị trấn Hải Lăng. Tháng 8/2017, Công ty Vinatex đã hai lần xả thải ra hồ Khe Chè gây ô nhiễm.
Ông Phạm Đình Lợi, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng cho biết, địa phương và ngành chức năng của huyện đã hai lần bắt quả tang Công ty Vinatex xả thải ra hồ Khe Chè khi nguồn xả thải chưa được kiểm tra, kết luận đảm bảo theo đúng quy định.
Theo giải thích của ông Nguyễn Chí Trực, Phó Tổng Giám đốc Công ty Vinatex, trong quá trình vận hành sản xuất, Công ty thông báo có 6.000m3 nước thải của nhà máy dệt nhuộm là không đạt tiêu chuẩn đến Sở Tài nguyên và Môi trường và được yêu cầu phải xử lý đạt tiêu chuẩn mới được thải ra môi trường. Do hiểu nhầm chỉ đạo của Sở Tài nguyên và Môi trường, Công ty đã xả thải ra môi trường 4.000m3 nước.
Sau sự việc này, Công ty Vinatex bị ngành chức năng cấm xả thải ra hồ Khe Chè, phải dời đường ống xả thải về cầu Hải Thọ 2, xả nước thải ra đồng ruộng 7 xã của huyện Hải Lăng. Việc chuyển hướng xả thải này đã vấp phải sự phản ứng dữ dội của người dân các xã nói trên.
Tại cuộc đối thoại, ông Nguyễn Trường Khoa, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Trị cam kết: “Nguồn nước thải sau xử lý của Công ty Vinatex đã đạt cột A theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) nên được phép xả thải ra môi trường. Nước thải sau xử lý của Công ty Vinatex không ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân và sẽ chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh về việc này.
Ý kiến cùng cam kết của người đứng đầu Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Trị không nhận được sự đồng tình của người dân tham gia đối thoại. Căng thẳng tiếp tục tái diễn và bùng phát trở lại vào những ngày đầu tháng 10 khi xảy ra hiện tượng cá chết không rõ nguyên nhân ở hồ Khe Chè – nơi nước thải trong quá trình sản xuất của Công ty Vinatex thải ra./.