 |
| Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ những "từ khóa" đối với cộng đồng Start-up Việt Nam. |
Dự Diễn đàn Quỹ đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2020 - Vietnam Venture Summit 2020 (VVS), sáng 25/11, với chủ đề "Going Digital – Dịch chuyển số", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam hoan nghênh Bộ KH&ĐT, các cơ quan liên quan đã tổ chức sự kiện thành công. Năm nay, số lượng các nhà đầu tư, quỹ đầu tư mạo hiểm cam kết đầu tư tăng gấp rưỡi với số tiền cam kết tăng gần gấp đôi. Điều đó cho thấy, lĩnh vực Start-up có những thành công, dù bị ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 nhưng “trong cái khó ló cái khôn”.
Đồng hành với các sự kiện liên quan đến cộng đồng Start-up nhiều năm, Phó Thủ tướng cho rằng Diễn đàn đã nói lên những kết quả đạt được cũng như những khó khăn, mong muốn của các nhà đầu tư, cộng đồng Start-up. Các kiến nghị, góp ý đó sẽ được Bộ KH&ĐT, Bộ KH&CN làm đầu mối tập hợp, từ đó có những giải pháp, cơ chế, chính sách từng bước làm cho môi trường đầu tư kinh doanh nói chung, cho cộng đồng Start-up và các quỹ đầu tư nói riêng, hoạt động hiệu quả hơn.
Sẵn sàng đón nhận, giải pháp thiết thực
Sau 1 năm tăng đột biến của các quỹ đầu tư vào DN Start-up ở Việt Nam, đạt mức 800 triệu USD, thì năm 2020 lượng vốn chỉ khoảng hơn 200 triệu USD. Nhưng trong bức tranh chung, cộng đồng Start-up của Việt Nam có những điểm sáng đáng lưu ý. Đó là việc nhiều DN Start-up của Việt Nam đã nằm trong tốp đầu cùng với các DN nước ngoài khi cung cấp các dịch vụ giao thông vận tải, thương mại điện tử, tạo các không gian làm việc chung…, có những DN, sản phẩm đã bắt đầu bước ra thế giới.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng “mừng nhưng chúng ta cũng không nên quá hài lòng”. Đơn cử, nhiều dự đoán cho rằng đại dịch COVID-19 sẽ làm cho thanh toán không dùng tiền mặt, thương mại điện tử tăng đột biến nhưng ở Việt Nam vẫn chưa được như kỳ vọng.
Từ kinh nghiệm Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19, dù bên ngoài diễn biến rất phức tạp, bằng sự chủ động, sẵn sàng, Phó Thủ tướng đặt câu hỏi: Cộng đồng Start-up đã thực sự sẵn sàng đón nhận thách thức và cơ hội mới trong bối cảnh đại dịch COVID-19 hay chưa? Một ví dụ cụ thể là khi đại dịch COVID-19 bùng phát, người dân hạn chế ít tiếp xúc trực tiếp nhưng các nền tảng dịch vụ thương mại điện tử chưa vận hành suôn sẻ ngay và qua nhiều tháng điều chỉnh, thích ứng vẫn còn nhiều khó khăn.
“Việt Nam không có công nghệ tiên tiến nhất hay hệ thống y tế tốt như nhiều nước nhưng đã chống dịch hiệu quả bằng những giải pháp thiết thực, sát với điều kiện thực tiễn. Cộng đồng Start-up đã như vậy chưa?”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề và dẫn chứng sự vươn lên chiếm lĩnh thị trường trong nước và bước ra bên ngoài của một số DN Start-up là do đã đi vào giải quyết những bài toán rất thiết thực. Công nghệ có thể không bằng nước ngoài nhưng các DN Start-up của Việt Nam đã phát triển mô hình kinh doanh, cách làm mới, từ kinh nghiệm trong nước để vươn ra thế giới.
“Các DN Start-up của Việt Nam đã thiết thực hơn, sát với thực tiễn hơn, dựa vào thị trường lớn ở trong nước, nhu cầu đa dạng, cụ thể của người dân để phát triển”, Phó Thủ tướng đánh giá.
Huy động sức mạnh cộng đồng
Cũng từ kinh nghiệm chống dịch thời gian qua, Phó Thủ tướng cho rằng tính cộng đồng ngày càng quan trọng, nhất là trong một thế giới ngày càng có nhiều biến chuyển khó lường. Điều đó cũng hoàn toàn đúng với cộng đồng Start-up.
Thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo đẩy mạnh triển khai nhiều dự án, chương trình để đón bắt cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp mới, tạo sân chơi, thị trường cho cộng đồng Start-up lớn mạnh. Từ phát triển hạ tầng, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin đến mục tiêu mỗi người dân đều có điện thoại thông minh bằng cách phát huy sức mạnh của DN và cộng đồng để cung cấp điện thoại thông minh giá rẻ. Gần đây, nhiều nền tảng y tế, giáo dục, văn hóa, du lịch, nhân đạo… đã ra đời.
“Chúng ta huy động sức mạnh của cộng đồng để tạo ra những nền tảng, hệ sinh thái, dữ liệu lớn để sau này cộng đồng, trong đó có các DN Start-up tìm thấy cơ hội kinh doanh của mình”, Phó Thủ tướng nói và nêu ví dụ cụ thể về việc xây dựng hệ thống địa chỉ số của tất cả các hộ gia đình, tổ chức, cơ quan ở Việt Nam. Hệ thống này liên tục được cập nhật bởi cộng đồng, được xác nhận bởi cơ quan có thẩm quyền, tạo nên hệ thống địa chỉ chính xác, có thể đáp ứng nhiều nhu cầu sử dụng khác nhau, dễ thấy nhất là thương mại điện tử.
Bên cạnh đó, Chính phủ tập trung đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công, yêu cầu kết nối tất cả các cơ sở, trước hết là trong lĩnh vực y tế, giáo dục với khoảng 14.000 cơ sở y tế, gồm cả các phòng khám tư nhân, hàng chục nghìn nhà thuốc, hơn 50.000 trường học, dữ liệu của hơn 1 triệu giáo viên, hơn 20 triệu học sinh, sinh viên… Công việc này tới đây cần phải đẩy mạnh hơn nữa, mở rộng ra những lĩnh vực khác.
“Tất cả các nỗ lực của Chính phủ, cùng sự góp sức của cộng đồng sẽ tạo nên những nền tảng dữ liệu rất bổ ích cho cộng đồng DN, trong đó có những DN Start-up”, Phó Thủ tướng nói.
 |
| Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo một số bộ ngành và đại diện các DN, quỹ đầu tư mạo hiểm tham dự Diễn đàn. |
Thích ứng linh hoạt, tự tin hơn nữa
Theo Phó Thủ tướng, trong phòng chống dịch COVID-19, mọi hoạt động đều phải điều chỉnh, vấn đề cũng đặt ra đối với cộng đồng Start-up, đầu tư mạo hiểm.
Trong điều kiện thế giới có nhiều biến động, khó dự báo dài hạn, sát thực tế thì từ những công ty lớn đến DN non trẻ phải có khả năng điều chỉnh linh hoạt, ngay lập tức mới có cơ hội phát triển. “Nền kinh tế trong tương lai có tới 70% sản phẩm, dịch vụ phương thức mới mà chưa hình dung được hoặc chưa chắc chắn. Quan trọng là cách thích ứng”, Phó Thủ tướng chia sẻ lại ý kiến của một người làm Start-up có nhiều kinh nghiệm.
Phó Thủ tướng nêu ví dụ, khi chương trình, sách giáo khoa phổ thông mới ban hành đã được cả xã hội quan tâm, chú ý. Trong đó, sách giáo khoa chỉ như một tài liệu tham khảo còn quan trọng nhất là từng bài giảng. Đây chính là cơ hội cho các công ty làm về giáo dục để xây dựng ngay các bài giảng hay của những giáo viên giỏi nhất, từ đó lan tỏa ra toàn hệ thống giáo dục, toàn xã hội. Tuy nhiên, đến khi các bộ sách giáo khoa mới được xuất bản cũng chưa có DN giáo dục hay DN Start-up nào bắt tay vào làm. Việc xây dựng các bài giảng mới triển khai được mấy tháng, vẫn rất chậm.
Khẳng định Chính phủ luôn mong muốn, tạo điều kiện thuận lợi các nhà đầu tư nước ngoài, quỹ đầu tư mạo hiểm hoạt động ở Việt Nam nhưng Phó Thủ tướng cho rằng các DN Start-up trong nước cũng cần tự tin hơn với kinh nghiệm, cách làm của mình.
Từ việc Tổ chức Y tế thế giới, nhiều nước đề nghị Việt Nam đúc kết những kinh nghiệm chống dịch COVID-19 hiệu quả, Phó Thủ tướng mong muốn cộng đồng DN nói chung, cộng đồng Start-up nói riêng sẽ tự tin hơn nữa bởi chúng ta đã có những DN Start-up đã chiếm lĩnh được thị trường gần 100 triệu dân trong nước, có sản phẩm bước ra thế giới,
Tới đây, khi triển khai chương trình chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước, DN, toàn xã hội, Phó Thủ tướng tin tưởng chắc chắn sẽ tạo ra xung lực mới cho cộng đồng DN Start-up.
“Với tất cả các DN, đặc biệt là cộng đồng Start-up, hơn lúc nào hết cần nắm chặt tay nhau tạo thành mạng lưới, có sự kết nối không phân biệt trong nước hay nước ngoài, kết nối cả DN theo mô hình truyền thống và DN Start-up, thì cộng đồng Start-up sẽ có những bước tiến lớn hơn, tạo ra những xung lực mới, cùng góp phần đưa đất nước phát triển nhanh hơn, bền vững hơn; góp phần vào phát triển trong khu vực, giải quyết những vấn đề chung của nhân loại”, Phó Thủ tướng nói.
Đình Nam