Ngày 5/4, tại Hà Nội, Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) phối hợp Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), Hiệp hội Xuất khẩu lao động Việt Nam và Hiệp hội Thân thiện Quốc tế Nhật Bản (JIFA) tổ chức Diễn đàn giao lưu phát triển nguồn nhân lực Việt Nam - Nhật Bản năm 2023 tại Hà Nội với chủ đề: Tối ưu hóa giao lưu nhân lực - Hướng đến tuyển dụng nhân sự theo tiêu chuẩn quốc tế.
Nhằm tăng cường trao đổi nguồn nhân lực Việt Nam - Nhật Bản, Diễn đàn tập trung thảo luận về những nỗ lực hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này. Trong đó, có hợp tác không thu phí giữa hai nước (nỗ lực đưa chi phí thực tập sinh kỹ năng đến Nhật Bản bằng 0), hướng tới tuyển dụng nhân sự theo tiêu chuẩn quốc tế, tuân thủ tiêu chuẩn lao động quốc tế của ILO và Nguyên tắc Hướng dẫn về kinh doanh và quyền con người của Liên hợp quốc.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Shishido Kenichi, Cố vấn đặc biệt của Chủ tịch JICA, cho biết quan hệ Việt Nam - Nhật Bản được thiết lập cách đây 50 năm và hiện hai nước đã xây dựng một mối quan hệ hợp tác hữu nghị, chiến lược trong tất cả các lĩnh vực kinh tế-chính trị-văn hóa, không chỉ ở cấp độ Chính phủ mà còn ở cấp độ doanh nghiệp, người dân.
 |
| Ông Shishido Kenichi, Cố vấn đặc biệt của Chủ tịch JICA phát biểu tại Diễn đàn. |
Trong bối cảnh đó, hiện nay, có rất nhiều người Việt Nam sang Nhật Bản với tư cách là thực tập sinh để học hỏi, tiếp cận công nghệ-kỹ thuật của Nhật Bản. Hằng năm, có khoảng hơn 100.000 các bạn trẻ Việt Nam ưu tú, xuất sắc sang Nhật Bản tu nghiệp và đã đóng góp rất tích cực cho sự phát triển kinh tế của Nhật Bản thời gian vừa qua.
Theo ông Shishido Kenichi, kết quả một cuộc khảo sát mới đây của JICA cho thấy, hơn 70% các lao động Việt Nam tại Nhật Bản có chung đánh giá, nhận định rất hài lòng với cuộc sống cũng như công việc hiện nay. Cùng với đó, JICA cũng nhận được rất nhiều mong muốn, nguyện vọng của các bạn trẻ ở Việt Nam được sang Nhật Bản học tập, làm việc, học hỏi thêm những kỹ năng, kinh nghiệm, công nghệ của Nhật Bản.
Tuy nhiên, ông Shishido Kenichi nhấn mạnh, tất cả mọi việc không phải diễn ra suôn sẻ và thực tế đã xảy ra nhiều vụ việc đau lòng, đáng tiếc trong quá trình tuyển dụng lao động Việt Nam sang Nhật Bản. Cố vấn đặc biệt của Chủ tịch JICA chia sẻ, hiện nay, Chính phủ hai nước cũng như các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp đang rất nỗ lực thảo luận để tìm ra giải pháp giải quyết những vấn đề vướng mắc còn tồn tại trong tuyển dụng lao động Việt Nam sang Nhật Bản, đặc biệt là vấn đề người lao động Việt Nam phải chi trả những khoản chi phí rất lớn và không đúng nguyên tắc, hướng dẫn của Tổ chức Lao động quốc tế khi tham gia thi tuyển xuất khẩu lao động.
 |
| Bà Ingrid Christensen, Giám đốc ILO Việt Nam, phát biểu tại Diễn đàn. |
“Chính vì vậy, năm 2023, nhân 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Nhật Bản, chúng tôi mong muốn đây là cơ hội để hai nước sẽ có những thảo luận liên quan đến việc cải thiện môi trường làm việc cũng như cải thiện chế độ thực tập sinh, để làm sao có thể đóng góp tích cực hơn nữa cho các hoạt động giao lưu này với mục tiêu hướng tới thiết lập tuyển dụng theo các tiêu chuẩn quốc tế”, ông Shishido Kenichi phát biểu.
Tại Diễn đàn, bà Ingrid Christensen, Giám đốc ILO Việt Nam, cho biết người Việt Nam chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số lao động nước ngoài của Nhật Bản, chiếm 25,4% trong tổng số 1,82 triệu lao động nước ngoài đang làm việc tại Nhật Bản. Lao động di cư đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam thông qua kiều hối và trao đổi kỹ năng (nguồn kiều hối gửi về Việt Nam là khoảng hơn 3 tỷ USD/năm). Tuy nhiên, chi phí mà người lao động Việt Nam phải trả để đi làm việc tại Nhật Bản ở mức cao hàng đầu trong số các nước phái cử, khoảng 192 triệu đồng (tương đương 8.000 USD). Do vậy, bà Ingrid Chriestensen cho rằng, Việt Nam và Nhật Bản cần phải nỗ lực xóa bỏ chi phí phải trả liên quan đến hợp tác lao động.
Các tham luận tại Diễn đàn cho thấy, thời gian qua, các cơ quan chức năng hai nước Việt Nam, Nhật Bản đã tích cực phối hợp thực hiện các giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề phát sinh đối với chương trình phái cử thực tập sinh kỹ năng, lao động đặc định Việt Nam sang Nhật Bản.
 |
| Ông Phạm Viết Hương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Lao động ngoài nước (Bộ Lao động, - Thương binh và Xã hội) phát biểu tại Diễn đàn. |
Theo ông Phạm Viết Hương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Lao động ngoài nước (Bộ Lao động, - Thương binh và Xã hội), về phía Việt Nam, các cơ quan chức năng đã thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Đáng chú ý, vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài (Luật số 69 năm 2020), Chính phủ và các bộ, ngành liên quan đã ban hành các văn bản hướng dẫn Luật, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động này.
Ông Phạm Viết Hương cho biết, so với Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài năm 2006 (Luật số 72 năm 2006), Luật số 69 năm 2020 đã điều chỉnh, bổ sung các nội dung mới phù hợp với thực tế và sự phát triển của lĩnh vực lao động di cư như bổ sung chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, các hành vi bị nghiêm cấm và mở rộng đối tượng áp dụng của Luật, bổ sung quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.../.