Trạm y tế xã đặc biệt khó khăn Sơn Phú, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang được xây dựng bán kiên cố.
Theo báo cáo, đến cuối năm 2018, tỷ lệ người dân tộc thiểu số có thẻ bảo hiểm y tế đạt 93,68%.
Tuy kết quả cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí đạt tỷ lệ cao nhưng số người khám, chữa bệnh và chất lượng khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế ở cơ sở vùng dân tộc thiểu số và miền núi lại đạt thấp. Năm 2016, tỷ lệ khám, chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế ở tuyến xã là 21,9%; năm 2017 là 19,9%; năm 2018 là 18,5%. Tương ứng với đó, chi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế cũng rất thấp. Năm 2016 là 2,5%; năm 2017 và 2018 là 2,6%/năm. Nếu tính cả tuyến huyện, xã thì chi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2016 đạt 30,3%; năm 2017 đạt 32,6%; năm 2018 đạt 31%.
Đồng bào dân tộc thiểu số chủ yếu khám, chữa bệnh tại các tuyến y tế cơ sở. Điều này đồng nghĩa với việc phần lớn kinh phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tuyến cơ sở vùng dân tộc thiểu số và miền núi không sử dụng hết, phải điều tiết cho các vùng phát triển - nơi có điều kiện khám, chữa bệnh tốt hơn.
Thực hiện Luật Khám, chữa bệnh, trong thời gian qua, chính sách y tế, chăm sóc sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số nước ta được thực hiện theo hướng: ưu tiên giải quyết các vấn đề sức khỏe; tăng cường khả năng tiếp cận cũng như cung cấp dịch vụ y tế có chất lượng; giảm gánh nặng chi phí sức khỏe. Nhà nước đã bố trí ngân sách thực hiện chương trình mục tiêu và các chương trình, dự án để đầu tư xây dựng, nâng cấp, phát triển hệ thống cơ sở khám, chữa bệnh và trang thiết bị y tế, nhất là đầu tư cho bệnh viện tuyến huyện, trạm y tế xã. Toàn vùng dân tộc thiểu số, miền núi có 4.113 trạm y tế xã, trong đó có 2.788 trạm được đầu tư xây dựng kiên cố; 2.845 trạm có bác sĩ.
Nguồn nhân lực khám, chữa bệnh cho đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng được đảm bảo về số lượng và chất lượng. Từ năm 2016 đến nay, 410 trạm y tế, phòng khám quân, dân y thuộc các xã vùng sâu, vùng xa đã tích cực tham gia khám chữa bệnh cho nhân dân, tuyên truyền, vận động nhân dân xây dựng “Làng văn hóa sức khỏe”, thực hiện nếp sống vệ sinh khoa học, bài trừ hủ tục, tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS, thực hiện chương trình dân số, kế hoạch hóa gia đình…
Theo đánh giá của Ủy ban Dân tộc, hiện nay, công tác khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe đồng bào dân tộc thiểu số vẫn gặp nhiều khó khăn: tỷ lệ bác sĩ/1 vạn dân còn thấp, thiếu cán bộ y tế có chuyên môn sâu, cán bộ người địa phương; cơ sở vật chất thiếu, chưa đồng bộ. Theo kết quả Điều tra thực trạng kinh tế - xã hội 53 dân tộc thiểu số năm 2015, mới chỉ có khoảng 80% số trạm y tế đủ điều kiện khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế; còn 1.276 trạm y tế bán kiên cố, cá biệt có 49 trạm chất lượng rất kém, trong tình trạng tạm bợ. Trong tổng số 26.557 nhân viên trạm y tế xã thì chỉ có 12,3% là bác sĩ. Một số tỉnh có tỷ lệ bác sĩ/trạm y tế rất thấp như: Lai Châu 15,9%, Điện Biên 33,9%, Khánh Hòa 23,5%...
Từ thực trạng trên, Ủy ban Dân tộc kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Khám, chữa bệnh theo hướng quy định rõ trách nhiệm của Nhà nước trong việc đảm bảo kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, dịch vụ khám, chữa bệnh cho đồng bào dân tộc thiểu số để người dân được thụ hưởng đầy đủ quyền được khám, chữa bệnh và chính sách theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế. Tiếp tục tăng cường bác sĩ về công tác tại bệnh viện tuyến huyện, trạm y tế xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn./.
Phương Liên