Đó là lời ghi nhận, tự hào của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng khi tiếp xúc với cánh nhà báo chúng tôi.Và nhân vật chính được Doanh nghiệp Việt Nam nhắc đến đó là doanh nhân Phan Thị Diễm Lệ - Người đã làm nên kỳ tích thương hiệu “gạo hữu cơ Quảng Trị” qua sử dụng phân bón Ong Biển khiến người Nhật cũng như các nước trên vùng lãnh thổ ngã mũ thán phục.
Khi doanh nhân làm nông nghiệp công nghệ cao
Những ngày giữa tháng 3, chúng tôi cùng đoàn lãnh đạo tỉnh Quảng Trị kiểm tra tình hình sản xuất lúa vụ Đông Xuân 2020-2021 ở hai huyện Triệu Phong và Hải Lăng, cùng đi trong đoàn có Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng. Khi tiếp cận với cánh đồng huyện lúa Hải Lăng, đồng chí trưởng phòng nông nghiệp huyện nói: “đây là cánh đồng hữu cơ rộng nhất huyện, tính đến nay, cũng đã được 5 năm rồi”. Nhìn những cánh đồng lúa xanh ngát, Chủ tịch tỉnh Võ Văn Hưng, người từng được nông dân Quảng Trị “phong tặng danh hiệu” là tư lệnh ngành nông nghiệp Quảng Trị cười, nói: “Lúa hữu cơ Quảng Trị không có công chị Lệ chắc không thể có ngày hôm nay”.
Kể cũng đúng thôi, bởi gạo hữu cơ Quảng Trị thương hiệu nổi tiếng đạt cả 545 chỉ tiêu về chất lượng mà chưa có loại gạo nào có được. Đặc biệt trong đó, có được 2 hợp chất Molecules A và Molecules B (MA và MB) là các hợp chất chống tiểu đường, chống béo phì, gút thông qua khả năng ức chế hoạt động của các enzymes liên quan đến các bệnh này.
Chia sẻ với Doanh nghiệp Việt Nam, doanh nhân Phan Thị Diễm Lệ nói: “Nếu nói đến chặng đường 5 năm làm nên thương hiệu “gạo hữu cơ Quảng Trị” tôi phải nói đến hai chữ “Hữu duyên” bởi tôi sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Quảng Bình “khoai khoai rành khoai”, quanh năm bão lũ, thiên tai nên thấu hiểu được sự cơ cực của người nông dân, bao nhiêu vốn liếng, công lao chăm bón gần đến ngày thu hoạch chỉ cần một cơn bão, lũ đi qua là gần như mất trắng. Những nỗi khổ đó, luôn đau đáu trong tôi và tôi mong muốn sau này sẽ làm nên được điều gì đó đẻ đền đáp cho quê hương. Có lẽ đó chính là cái duyên đưa tôi hướng đến với ngành nông nghiệp chất lượng cao – nông nghiệp sạch – nông nghiệp hữu cơ.
Cũng theo Diễm Lệ, cơ hội cũng đã đến với tôi, khi Chủ tịch tỉnh Võ Văn Hưng đang là “Tư lệnh” ngành nông nghiệp Quảng Trị 3 lần trực tiếp và mời chào Công ty Đại Nam về đầu tư.
Những lần “ghé thăm” của lãnh đạo tỉnh Quảng Trị tại trụ sở Công ty đã làm lãnh đạo doanh nghiệp “mềm lòng” trước khó khăn của vùng “đất lửa”. Bởi đầu tư để làm nông nghiệp hữu cơ trên đất Quảng Trị lại cực kì khó khăn nhưng với tinh thần sẵn sàng chia sẻ những khó khăn, vất vả với nông dân, vì thế lãnh đạo Công ty Đại Nam đã đồng ý cho Công ty cổ phần Nông sản Hữu cơ Quảng Trị (QTOrganic), đơn vị thành viên của Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Đại Nam liên kết với Quảng Trị làm lúa hữu cơ. Và từ đó, câu chuyện làm nông nghiệp hữu cơ Quảng Trị đã mở ra những trang đầu tiên.
Từ gian nan đổi lấy những mùa vàng bội thu
Để có được thương hiệu sản phẩm gạo hữu cơ Quảng Trị, vào năm 2017, công ty bước vào giai đoạn sản xuất, yêu cầu nông dân phải dùng phân bón O Bi Ong Biển; tuyệt đối không dùng phân hóa học, không thuốc bảo vệ thực vật, trong quá trình canh tác. Ngoài ra, nông dân luôn phải tuân thủ kỹ thuật thâm canh đúng với sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật Công ty, của Sở NN-PTNT.
Sau khi được nông dân góp đất, đổi lại, công ty sẽ bao tiêu sản phẩm, cam kết mua thóc tươi, trả tiền ngay tại chân ruộng. “Nếu đến kỳ thu hoạch, diện tích nào có sản lượng dưới 2,5 tạ/sào (50 tạ/ha), Công ty sẽ bù phần lỗ mất mùa đó cho bà con”, đại diện Công ty chia sẻ.
Tiếp đến, QTOrganic đã chọn một số địa phương ở các huyện Gio Linh, Vĩnh Linh, Hải Lăng, Triệu Phong… làm mô hình gạo hữu cơ theo chuỗi liên kết với bà con nông dân.
Niềm vui khi cá, tôm về đầy đồng khi đồng ruộng không còn thuốc bảo vệ thực vật.
Nhưng lúc đầu khó khăn vô cùng, vì người dân đã quen với truyền thống sản xuất cũ không muốn thay đổi. Sau một thời gian họp dân, kêu gọi làm lúa hữu cơ dự án cũng được triển khai với diện tích ban đầu 20 ha, năng suất tầm 40 tạ/ha. Khi những hạt thóc đầu tiên thành phẩm thì mọi người mới nhẹ nhõm trong lòng. “Cho dù lúc đó, năng suất cũng chỉ đạt 40 tạ/ha, nhưng chúng tôi và bà con nông dân đã kết nối được lòng tin ban đầu”.
Có được những kinh nghiệm từ vụ đầu tiên, các HTX xuống vụ thứ hai trong khí thế mới. Cây lúa trên đồng cứ cứng cáp lên trong nắng gió khắc nghiệt. Năng suất thu hoạch mỗi vụ cứ tăng dần lên 50 tạ/ha, rồi 60 tạ/ha. Cho đến vụ Đông Xuân năm 2020, khi sản lượng trên từng cánh đồng được xác định trung bình đạt 70 tạ/ha, có thửa ruộng đạt đến 80 tạ/ha.
Đến nay, Quảng Trị đã thực hiện gần 600ha lúa hữu cơ tại các địa phương sản xuất lúa trọng điểm của tỉnh. Sản lượng lúa tươi thu được gần 4.000 tấn/năm. Tổng thu của mô hình gần 24 tỉ đồng, lãi toàn mô hình là 16 tỉ đồng. Doanh nhân Diễm Lệ cho hay, với giá bán 45.000 đồng/kg gạo, sản lượng gạo hữu cơ Quảng Trị bán ra đạt 40 tấn/tháng, tập trung ở các thị trường lớn trong nước như Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Cần Thơ...
Ông Nguyễn Ngọc Thành, một nông dân có 1,5 ha diện tích làm lúa hữu cơ hồ hởi: “Đúng là như trong lúc nằm ngủ mơ thấy. Cây lúa khi vào canh tác thì cũng dễ chứ không phải khó khăn như lúc đầu tưởng tượng. Sâu bệnh càng ngày càng ít thấy. Năng suất thì hiếm có lúa nào chạy theo kịp, hạt lúa đẹp lắm. Đó là chưa kể đến nông dân chúng tôi còn có thêm nguồn thu lớn trên ruộng cá tôm về đầy khi không còn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nữa ”
Thương hiệu là trên hết
Dự án đến nay đã bước sang năm thứ 5. Diện tích canh tác của chúng tôi chưa được nhiều nhưng lại mang lại lợi ích rất lớn cho bà con nông dân và nền nông nghiệp tỉnh Quảng Trị. Dự án gạo hữu cơ Quảng trị đã xoá bỏ định kiến của người tiêu dùng đối với vùng đất Quảng Trị rằng “đây là vùng đất bom đạn làm sao có thể canh tác nông nghiệp hữu cơ” bằng các kết quả kiểm nghiệm khoa học tiên tiến nhất.
Giờ đây khi nói đến gạo hữu cơ Quảng Trị, người tiêu dùng trên toàn quốc không chỉ biết đến loại gạo quý hiếm nổi tiếng mà còn biết đến mảnh đất tâm linh, mảnh đất thân thương hiền lành giản dị đã cho ra đời các sản phẩm nông sản đặc, đặc biệt dâng cho đời.
Dẫu biết rằng, làm nông nghiệp vốn đã vất vả, ngược lại làm nông nghiệp tại miền Trung còn vất vả gấp nhiều lần. Chính thời tiết khắc nghiệt bão, lũ thất thường nên từ khi triển khai dự án đến nay, cũng đã nhiều mùa gặp bão, lụt về sớm chúng tôi chưa gặt kịp thu hoạch thì mất trắng, hoặc lúa trổ bông đúng đợt hạn hán hoặc rét đậm rét hại là vụ đó lại mất mùa nặng, rồi thời tiết đỏng đảnh nắng mưa thất thường dẫn đến sâu bệnh mò đến. "Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn kiên quyết hướng dẫn nông dân tuyệt đối không dùng thuốc bảo vệ thực vật có khi mất trắng cả mấy chục hecta vì mục đích của dự án Gạo hữu cơ Quảng Trị là hỗ trợ người nông dân ổn định kinh tế bằng việc canh tác Nông nghiệp chất lượng cao, xây dụng cho tỉnh Quảng Trị những thương hiệu nông sản sạch, hữu cơ", Doanh nhân Diễm Lệ khẳng định.
Cất cánh bay ra thế giới
Nói về những dự định trong tương lai, nữ doanh nhân Diễm Lệ chia sẻ: “Vùng đất Quảng Trị hoàn toàn đủ điều kiện để sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Vùng đất ấy đã hồi sinh và cho ra những loài hoa thơm trái ngọt, góp phần nâng tầm vị thế của nông sản Việt Nam.
Hiện nay, sản phẩm gạo hữu cơ Quảng Trị xuất hiện tại các siêu thị trong nước. Tiến tới, doanh nghiệp còn đang đàm phán để xuất khẩu gạo sang Mỹ, châu Âu, Nhật Bản. QTOrganic cũng đã thực hiện quảng bá sản phẩm tại Hội chợ Thương mại ASEAN - Trung Quốc (CAEXPO 2019) lần thứ 16 tại thành phố Nam Ninh với sản phẩm chủ lực là gạo hữu cơ Quảng Trị. Tại Hội chợ, lượng gạo mang đi tham gia đã được khách hàng mua hết trong những ngày đầu.
Ngoài sản phẩm gạo hữu cơ, theo bà Diễm Lệ, doanh nghiệp cũng sẽ lồng ghép quảng bá thêm các sản phẩm cà phê, tiêu, cà gai leo, trà lá vằng, muối đậu sả, tinh bột cám gạo, các loại đậu lạc, đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen… Đó là những sản vật đặc trưng của vùng đất Quảng Trị được sản xuất theo phương pháp hữu cơ đến với khách hàng thế giới.
Đến thời điểm hiện tại, gạo hữu cơ Quảng Trị đã có mặt tại hơn 100 nhà phân phối, các siêu thị, cửa hàng thực phẩm cao cấp trên cả nước. Đây được xem là bước tăng trưởng đáng kể, là động lực để gạo hữu cơ Quảng Trị tiến đến chinh phục các thị trường khác trên thế giới.
Anh Bình