 |
| Đội EOD đến hiện trường sau cuộc gọi khẩn cấp của người dân. Ảnh: NPA-RENEW |
Trong tuần này, đội xử lý bom mìn lưu động (EOD) số 3 của Tổ chức Viện trợ Nhân dân Na Uy - Dự án RENEW (NPA-RENEW) khi tiếp ứng hai cuộc gọi khẩn cấp của người dân đã phá hủy an toàn một quả rocket của Mỹ và hai mô-tơ rocket của Liên Xô cũ sau khi di dời chúng từ hai khu vực dân cư ở huyện Vĩnh Linh.
Trước đó, nhóm thợ xây ở thị trấn Cửa Tùng bất ngờ đào thấy vật liệu nổ khi đang lắp đặt cáp viễn thông trước một nhà văn hóa khu phố. Vật liệu nổ được phát hiện ở độ sâu 1m.
 |
| Đội EOD xác định đây là rocket 240mm của Mỹ. Ảnh: NPA-RENEW |
Khi đến hiện trường, đội EOD số 3 xác định đây là rocket 240mm của hải quân - lục quân Mỹ còn sót lại từ sau chiến tranh. Khu đất này trước đây là hố bom và đã bị vùi lấp do quá trình xây dựng. Mặc dù không còn ngòi nổ, quả rocket cực kỳ nguy hiểm và do vậy cần được di chuyển.
Cùng ngày, một giáo viên ở thị trấn Bến Quan gọi điện báo anh tìm thấy hai vật liệu nổ trong vườn. Đội tiếp ứng và xác định chúng là hai mô-tơ rocket 122mm của Liên Xô cũ sản xuất, thoạt nhìn có thể nhầm đó là ống sắt thông thường.
Vật liệu nổ sau khi được phát hiện, đã được đội EOD nhanh chóng vận chuyển quả bom khủng về bãi nổ tập trung của NPA-RENEW ở xã Triệu Trạch, huyện Triệu Phong để phá hủy.
Việc di chuyển vật liệu nổ cũng được làm với tốc độ chậm, nhẹ nhàng để tránh xung đột; nếu di chuyển nhanh thì đều có thể tạo ra những lực lớn vừa đủ để có thể kích nổ.
 |
|
Vật liệu nổ phải được kê, chèn ở đầu và đáy, để ngòi nổ không va chạm với bất kỳ vật thể nào. Ảnh: NPA-RENEW
|
 |
| Khi đến khu vực hủy nổ, đội EOD chuẩn bị bãi hủy, hố hủy nổ, hầm ẩn nấp, lượng nổ và hệ thống điểm hỏa. Ảnh: NPA-RENEW |
 |
| Ảnh: NPA-RENEW |
 |
| Hủy nổ lộ thiên thành công. Ảnh: NPA-RENEW |
Chương trình Khảo sát và Rà phá của NPA thực hiện tại Dự án RENEW do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Bộ Phát triển Quốc tế Vương quốc Anh tài trợ và là dự án hợp tác giữa NPA và Sở Ngoại vụ Quảng Trị.
Bên cạnh hoạt động Khảo sát kỹ thuật và Rà phá hiện trường, NPA-RENEW triển khai 4 đội EOD để tiếp nhận xử lý nhanh các phát hiện bom mìn do người dân báo, bảo đảm an toàn cho cộng đồng khi họ gặp phải bom mìn trong hoạt động hàng ngày.
Việt Nam là một trong số những nước có tình trạng ô nhiễm bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh nặng nề nhất thế giới. Hàng chục triệu tấn bom, đạn được sử dụng trong các cuộc chiến tranh và xung đột biên giới kéo dài từ những năm 1946 đến 1989 đã để lại trong lòng đất một khối lượng bom, mìn vật nổ khổng lồ, đặc biệt Quảng Trị, nơi có diện tích ô nhiễm chiếm hơn 81% tổng diện tích toàn tỉnh.
Năm 1996, Quảng Trị trở thành tỉnh đầu tiên ở Việt Nam tiếp nhận nguồn lực quốc tế để giải quyết vấn đề bom mìn chưa nổ. Kể từ đó, với sự hỗ trợ của các tổ chức phi chính phủ quốc tế như Dự án rà phá bom mìn MAG (nhóm cố vấn bom mìn Vương quốc Anh), tổ chức PeaceTrees Vietnam, 9.714 hecta đất bị ô nhiễm bom mìn đã được rà phá. Tổng cộng 528,571 vật liệu nổ được phát hiện và phá hủy an toàn. Từ trung bình mỗi năm có 70 nạn nhân bom mìn giai đoạn 2001-2005, tỉ lệ tai nạn ở Quảng Trị đã giảm xuống chỉ ba vụ năm 2017, có ba người bị thươg. Đặc biệt đáng chú ý là kỷ lục an toàn năm 2018: năm đó là năm đầu tiên kể từ khi chiến tranh kết thúc tỉnh Quảng Trị không có tai nạn./.
Xuân Hiền