Sáng 24/10, tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp 6 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận tại tổ về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.
Nỗ lực vượt bậc để có nguồn thực hiện cải cách tiền lương
Phát biểu tại tổ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, tại kỳ họp này Quốc hội xem xét thông qua cải cách tiền lương là “một điểm nhấn và một dấu ấn vừa mang tính lịch sử vừa mang tính thời sự và tạo ra một tâm trạng xã hội phấn khởi”.
Theo Bộ trưởng, để thực hiện cải cách chính sách tiền lương là một sự nỗ lực vượt bậc của tất cả các cấp, các địa phương trong thời gian qua, nếu không không thể có được nguồn lực để cải cách tiền lương.
 |
| Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà (Ảnh: PT) |
Nêu rõ những việc đã làm được, Bộ trưởng nhấn mạnh, chúng ta đã rất nỗ lực để tạo nguồn cho cải cách chính sách tiền lương. Đồng thời chỉ rõ, trong bối cảnh những năm qua khi bắt đầu ban hành Nghị quyết 27 thì tình hình đất nước rất khó khăn, phải “thắt lưng buộc bụng”. Còn trong những năm qua, do tác động của đại dịch COVID-19, rồi hệ lụy từ sự tác động kép của tình hình thế giới cũng như trong nước thì nền kinh tế đất nước vô cùng khó khăn.
“Chúng ta phải quyết tâm, thắt lưng buộc bụng để có đủ nguồn cho cải cách chính sách tiền lương như Thủ tướng đã báo cáo là 560.000 tỷ đồng để phục vụ cho cải cách tiền lương đến năm 2026” - Bộ trưởng nói, đồng thời khẳng định, đây là sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị.
Vấn đề khác được người đứng đầu ngành Nội vụ nhấn mạnh là chúng ta cũng đã rất nỗ lực trong việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy và tinh gọn biên chế. Đây là một cuộc cách mạng trong việc sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế từ trước đến nay. “Vừa qua, chúng ta phải quyết tâm và chúng ta làm được. Như vậy, đã tạo ra được một nguồn lực rất quan trọng để phục vụ cho cải cách chính sách tiền lương” - Bộ trưởng cho biết.
Cũng theo Bộ trưởng, chúng ta đã tập trung hoàn thiện hệ thống thể chế về công vụ, từ những quy định sửa đổi luật, nghị quyết của Quốc hội, cho đến việc ban hành các nghị định để cơ cấu lại và xây dựng một nền công vụ phù hợp với yêu cầu của tình hình mới.
Chính sách lương mới rất tiến bộ, công bằng, thực sự hài hòa và hợp lý
Bộ trưởng nhấn mạnh, cải cách chính sách tiền lương không những nhằm mục tiêu nâng cao được đời sống của người hưởng lương mà còn nhằm thực hiện mục tiêu vô cùng quan trọng là nâng cao năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Mặt khác, đây chính là động lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đồng thời cũng nhằm mục tiêu cơ cấu lại và nâng cao đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; sắp xếp lại đầu mối tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
“Cải cách chính sách tiền lương là một tư duy đột phá hoàn toàn, phù hợp với xu thế của thế giới hiện nay và phù hợp với kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa Việt Nam của chúng ta” - Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng cũng phân tích cụ thể những điểm mới trong cải cách tiền lương.
Cụ thể, xác định và trả lương theo vị trí việc làm, theo chức danh lãnh đạo, quản lý. Đây là một vấn đề mới và thay thế hoàn toàn bảng lương theo hệ số lương đã tồn tại từ năm 2004. Theo Bộ trưởng, từ khi thành lập nước đến nay, qua 4 lần cải cách chính sách tiền lương nhưng chưa lần nào đồng bộ, toàn diện, căn bản như lần này. "Lần này, chính sách lương mới rất tiến bộ, rất công bằng, thực sự hài hòa và hợp lý" - Bộ trưởng phát biểu.
Điểm mới tiếp theo trong cải cách chính sách tiền lương là cơ cấu lại để tính tỷ lệ lương cơ bản, tính tỷ lệ cho phần phụ cấp và loại hết tất cả những cơ chế chính sách tiền lương đặc thù. Bộ trưởng nhấn mạnh, sẽ chỉ còn lại thứ nhất bảng lương cơ bản và thứ hai là lương phụ cấp. Đồng thời bổ sung thêm 10% mức lương cơ bản để cho thủ trưởng cơ quan, đơn vị thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ là thưởng cho cán bộ, công chức, viên chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Theo Bộ trưởng, đây là một vấn đề rất mới phù hợp với xu thế công bằng, tiến bộ.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng cũng sẽ dẫn đến một vấn đề có khoảng 36 các đơn vị, ngành không còn được hưởng lương đặc thù. "Nếu làm bảng lương chạy ngang thì có những cơ quan giảm sút khoảng 50% song theo tinh thần Nghị quyết 27 thì chúng ta sẽ bảo lưu" - Bộ trưởng cho biết. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, cần hướng tới sự công bằng cho tất cả những người được hưởng lương công chức, viên chức.
Vấn đề đặt ra, theo Bộ trưởng, hiện nay mới chuẩn bị nguồn đến năm 2026, còn sau năm 2026 nếu không nỗ lực thì sẽ khó có thể thực hiện được. Để thực hiện được mục tiêu có được nguồn để thực hiện cải cách chính sách tiền lương một cách bền vững và đảm bảo được tốc độ tăng trưởng hàng năm thì phải tập trung một số nhiệm vụ chính.
Theo đó, nhiệm vụ hàng đầu là tập trung để tạo ra được một nguồn lực về mặt tài chính thật sự bền vững. Theo Bộ trưởng, bắt đầu từ 2026 trở đi nếu không tính đến việc tăng thu, tiết kiệm chi thì rất khó khăn để tiếp tục thực hiện việc trả lương.
Bộ trưởng cũng lưu ý việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức, bởi vì có những vấn đề không thể đồng bộ hết, sẽ có những bất cập nảy sinh, ví dụ như với 36 đơn vị đang được hưởng chính sách lương đặc thù tới đây chỉ hưởng lương bảo lưu như hiện hưởng, không tăng thêm nữa.
Ngoài ra, theo Bộ trưởng, cần tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh gọn, giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước để có thêm nguồn cho thực hiện cải cách tiền lương./.