Cụ thể, vào cuối năm 2020, các thửa đất Khu đô thị Bắc sông Hiếu (TP. Đông Hà) dọc các tuyến đường nhựa 15,5 m được bán với giá chỉ từ 7-8 triệu đồng/m2, nhưng từ sau Tết Nguyên đán đến nay, mỗi m2 đất ở đây đã tăng lên trên 10 triệu đồng/m2. Tại khu đô thị Nam Đông Hà (TP. Đông Hà), cũng các lô đất dọc tuyến đường 15,5 m, nếu cuối năm 2020 giá chỉ từ 5-5,5 triệu đồng/m2 thì nay đã tăng lên 6,5-8triệu đồng/m2. Tình trạng mua bán đất ở khu vực dự kiến làm sân bay Quảng Trị cũng trở nên rầm rộ từ khoảng giữa tháng 2/2021.
Vậy nguyên nhân do đâu? Trước hết, người môi giới bất động sản lợi dụng các thông tin về quy hoạch, việc ban hành bảng giá đất mới, việc sáp nhập thành lập, nâng cấp đơn vị hành chính, nâng cấp hệ thống hạ tầng và việc triển khai các dự án lớn tại các địa phương…để tung tin đồn thổi, mua đi bán lại bất động sản, lôi kéo người dân tham gia theo tâm lý đám đông vào các giao dịch bất động sản gây nhiễu loạn thông tin nhằm đẩy giá bất động sản lên cao để lợi dụng trục lợi. Là thời điểm năm đầu của một kỳ quy hoạch mới, nhiều ý tưởng về quy hoạch đô thị, quy hoạch hạ tầng đã được đưa ra.
Cộng với các chủ trương lớn đã được lãnh đạo tỉnh thông qua và được thông tin rộng rãi đến với Nhân dân, tạo ra sự tin tưởng về bước phát triển nhảy vọt trên lĩnh vực kinh tế - xã hội của tỉnh. Cụ thể là Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị đang phát triển đúng lộ trình và đang thu hút nhiều dự án trọng điểm có vốn đầu tư lớn; việc quy hoạch đầu tư sân bay Quảng Trị đang được triển khai, đặc biệt một số dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư làm tăng tiềm năng của các khu đô thị có đất đấu giá như Khu đô thị sinh thái Nam Đông Hà, công viên Hùng Vương, đường Hùng Vương nối dài phía Nam cầu Vĩnh Phước, đường Trần Bình Trọng nối dài đến đập ngăn mặn trên sông Hiếu, dự án Khu đô thị phía Đông thành phố Đông Hà. Bên cạnh đó, thông tin các nhà đầu tư như Vingroup, FLC, BigC Market, Phúc Anh, Hải Phát quan tâm đến thị trường bất động sản và nghiên cứu đầu tư phát triển các khu thương mại tại Quảng Trị. Sự phục hồi mạnh mẽ của Quốc lộ 9 trong hoạt động giao thương hàng hóa trên trục Hành lang Kinh tế Đông - Tây; Quảng Trị đang phấn đấu trở thành trung tâm năng lượng của miền Trung với nhiều dự án năng lượng đã và đang triển khai, đặc biệt là năng lượng tái tạo. Chính vì vậy, nhu cầu đất ở trong tương lai gần là rất cao.
Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khách quan như: Nhu cầu đầu tư, gửi tiền vào đất tăng mạnh, đột biến do đầu tư các ngành kinh tế khác không hiệu quả bởi ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19. Trong khi lợi nhuận từ tiền gửi ngân hàng chỉ ở mức 4%, gần ngang với tỷ lệ lạm phát cơ bản được phép, do đó nhiều người nghĩ tới giải pháp đầu tư bất động sản để tăng thu nhập. Nhu cầu tăng cao mà cung thấp cũng là nguyên nhân khiến cho những cơn sốt đất càng bùng lên cao hơn. Một phần nguyên nhân do lãi suất ở mức thấp, dòng tiền đang có xu hướng đầu tư vào thị trường bất động sản, một phần do công tác quản lý đất đai, quy hoạch và việc thổi giá của đối tượng môi giới, tạo nên các cơn sốt đất, khiến giá bất động sản nhiều khu vực tăng mạnh trong những tháng đầu năm, bất chấp diễn biến của dịch bệnh.
Hậu quả của tình trạng sốt đất ảo không bắt nguồn từ những nhu cầu thật, sẽ khiến thị trường bất động sản rơi vào cảnh lộn xộn. Một nhóm người đầu tư lướt sóng, nhanh nhạy, mua tranh bán cướp thì hưởng lợi không nhỏ.
Thì những thiệt hại lớn, nguy cơ chôn vốn cũng luôn luôn rình rập. Đặc biệt là các nhà đầu tư non trẻ, thiếu kinh nghiệm, đầu tư theo số đông. Việc giá đất tăng chóng mặt đã hút nguồn lực lớn của cả nước vào vòng xoáy này, làm giảm đầu tư vào sản xuất, kinh doanh ở nhiều ngành, lĩnh vực khác. Không những vậy, làn sóng sốt đất còn cản trở rất mạnh việc kêu gọi, thu hút đầu tư chính thống vào các địa phương, cụ thể ở tỉnh Quảng Trị, bởi tăng giá đất kéo theo hàng loạt các chi phí khác tăng theo, đặc biệt là chi phí đền bù giải phóng mặt bằng…
Nhằm chỉ đạo thực hiện nghiêm việc giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua phương thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Có biện pháp ngăn chặn tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép. Kiểm soát chặt chẽ và công khai, minh bạch trong việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, bảo đảm quyền lợi hợp pháp, hoạt động sản xuất và đời sống của người có đất thu hồi. Trong thời gian tới, UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, các địa phương tiến hành rà soát các quỹ đất; tuyên truyền cho tổ chức, cá nhân về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, đặc biệt là điều kiện, thủ tục chuyển nhượng, nhận chuyển nhượng; các trường hợp được Nhà nước thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; các hành vi vi phạm bị xử lý trong công tác quản lý, sử dụng đất; đặc biệt là tuyên truyền cho Nhân dân địa phương đề cao cảnh giác về các hành vi lừa đảo, mua bán không lành mạnh, các thông tin sai sự thật…
UBND tỉnh tổ chức công bố công khai thông tin về quy hoạch, tiến độ triển khai các dự án phát triển cơ sở hạ tầng, các dự án bất động sản đặc biệt là các dự án lớn và việc sáp nhập thành lập, nâng cấp đơn vị hành chính… tại địa phương để minh bạch thông tin, ngăn chặn hiện tượng tung tin đồn thổi, đầu cơ nhằm đẩy giá để trục lợi bất hợp pháp. Sở Tài nguyên và Môi trường cần quản lý chặt chẽ, hiệu quả việc sử dụng và khai thác tài nguyên, nhất là tài nguyên đất; phải thực sự tiết kiệm, quản lý chặt chẽ, hiệu quả việc cấp đất, sử dụng đất cho các dự án; cấp đất phải căn cứ vào nhu cầu, khả năng thực tế triển khai gắn với các điều kiện nhất định về tiến độ, kết quả thực hiện dự án, nghĩa vụ với Nhà nước và giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Việc cấp và giao đất phải được thực hiện hiệu quả, công khai, minh bạch thông qua các hình thức đấu thầu, đấu giá theo đúng quy định và bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Các ngành chức năng liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, có văn bản hướng dẫn về chuyên môn, cung cấp thông tin về quy hoạch, dự án đầu tư…cho UBND các huyện, thị xã, thành phố; theo dõi, nắm bắt tình hình để xử lý kịp thời các vướng mắc, bất cập…Về phía người dân và các nhà đầu tư cần tìm hiểu thông tin từ các cơ quan quản lý nhà nước về đất đai trước khi quyết định đầu tư để tránh rủi ro. Có như vậy, thị trường bất động sản mới có cơ hội phát triển bền vững, đúng pháp luật, góp phần phát triển kinh tế- xã hội địa phương./. Quốc Thanh