Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan vừa có trao đổi với phóng viên báo chí về vấn đề gỡ khó cho tiêu thụ nông sản trong bối cảnh ảnh hưởng của dịch COVID-19.

 Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan (Ảnh: Giang Văn)

Phóng viên (PV): Dịch COVID-19 hiện nay đang diễn biến rất phức tạp, vậy ngành Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã có những giải pháp như thế nào để gỡ khó cho tiêu thụ nông sản, nhất là tại các vùng dịch, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Thực ra gần đây có nhiều điểm giải cứu, nhưng nên bỏ từ “giải cứu”, bởi nghe rất thương cảm thương xót mà chúng ta cần hành động cụ thể hơn.

Tại những điểm của người dân tự phát để hỗ trợ bà con nông dân vùng dịch tiêu thụ nông sản, tôi có cảm nhận được lòng thương người của bà con chúng ta rất lớn. Song có lẽ chúng ta cần có hành động nhất quán hơn để đảm bảo cho công tác phòng chống dịch. Trong đó, tại nhiều điểm giải cứu, người chen chúc mua hoặc mua về bỏ đó, dùng không hết. Có lẽ mọi sản phẩm nông nghiệp cần nâng niu hơn để tạo ra giá trị. Đó là công sức của bà con chúng ta, chúng ta thương cảm nhưng chúng ta cũng cần có cách để làm cho tốt hơn.

Bộ NN&PTNT có cả một kế hoạch trong dài hạn. Thật ra mỗi câu chuyện đó dù có COVID-19 hay không thì lâu lâu vẫn thường xảy ra hiện tượng cung vượt cầu.

Tôi nói trong ngắn hạn, Bộ sẽ cùng với Trung ương Hội phụ nữ Việt Nam và Trung ương Đoàn cùng xây dựng mô hình tiêu thụ nông sản cho bà con vùng dịch một cách chính quy hơn. Để từ đó vừa tiêu thụ được nông sản, vừa đảm bảo được công tác phòng chống dịch bệnh. Có những quy định để từ mô hình 3 đơn vị phối hợp như thế để tạo thành hệ thống từ trung ương xuống tới địa phương, thậm chí xuống tới các xã.

Tôi được biết nhiều lúc có việc không khớp về thông tin. Ví dụ như vừa rồi hành tím tại Vĩnh Châu rớt giá xuống 5-6 nghìn đồng/kg thì trên mạng nhiều ý kiến của người dân nói ở Đắk Lắk chúng tôi phải mua tới 45 nghìn đồng/kg, sao không có hành tím. Như vậy rõ ràng là câu chuyện kết nối thị trường nội địa cũng có vấn đề. Có những chỗ cần thì không có, do việc nông sản không vận chuyển được và không có thông tin.

Đầu tháng 6 này Bộ sẽ cùng với Trung ương Hội Phụ nữ, Trung ương Đoàn ra mắt các điểm chuẩn hoá một mô hình hỗ trợ tiêu thụ nông sản trong mùa dịch. Từ mô hình đó kêu gọi xã hội áp dụng mô hình này để hỗ trợ tiêu thụ nông sản và chính chúng ta cũng phải là người bảo vệ mình trong phòng chống dịch bệnh bởi dịch bệnh này diễn biến rất khó lường.

Chúng ta hãy giúp cho bản thân mình an toàn trước để tiếp tục giúp cho bà con tiêu thụ nông sản. Những điểm chúng tôi đã lựa chọn kể cả ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương để làm sao kiến nghị Chính phủ có chương trình hỗ trợ hơn nữa cho những đơn vị vận tải nông sản trong nước, không làm khó thêm cho phương tiện vận chuyển. Bởi nông sản của chúng ta nếu vận chuyển chậm sẽ mau hư hỏng.

Đây là những giải pháp trong ngắn hạn mà tháng 6 này phải thiết lập được. Tiến tới trong dài hạn chúng ta thiết lập được kênh thông tin 2 chiều, chúng ta không thể để đợi đến nông sản thu hoạch rồi mới biết nó thừa hay thiếu, mà trước khi thua hoạch 15-20 ngày thì các cơ sở tại các địa phương chủ động thông tin về Bộ để Bộ chủ động thông tin tới hệ thống phân phối. Đừng để lúa tràn đồng rồi, xoài chín đầy cây rồi, chúng ta mới truyền thông, chúng ta mới đi kêu “giải cứu”. Như thế nền nông nghiệp sẽ không ổn định.

PV: Thưa Bộ trưởng, khi nông sản có sản lượng lớn, ví như quả vải, các địa phương cũng đặt ra kịch bản, trong đó có phương án 90% tiêu thụ nội địa, theo Bộ trưởng kịch bản này liệu có khả thi hay không?

Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Thực ra trước diễn biến như này, chúng ta cũng ko biết 1 tuần sau dịch bệnh sẽ như thế nào. Chúng ta sẽ làm tốt nhất những gì có thể để khơi thông thị trường. Một số đồng chí Thứ trưởng của Bộ đang chuẩn bị trực tiếp tới những cửa khẩu phía Bắc để cùng làm việc với các cơ quan đối tác của mình ở các cửa khẩu và các cơ quan thương mại phía Trung Quốc.

Tôi sẽ cùng họp với các hệ thống phân phối trong nước để làm sao quả vải của chúng ta đỡ rủi ro nhất. Tại Bắc Giang, vải mới đầu vụ, chưa phải chính vụ. Chúng ta cần thống kê số đầu vải và ước được lượng tiêu thụ của thị trường Trung Quốc và nước ngoài và số còn lại của thị trường trong nước khoảng bao nhiêu. Lúc đó sẽ cân đối lại cùng với các hệ thống phân phối.

Tôi cho rằng đây chính là lúc tổng lực ra quân, tình hình cấp bách, bà con rất nóng ruột. Đây là lúc đòi hỏi Bộ NN&PTNT phải có lời giải mang tính chất dài hạn, bền vững hơn hơn là chúng ta cứ đợi đến khi dư thừa rồi chúng ta mới ra quân thì đã muộn, giá trị nông sản đã xuống rồi.

PV: Để không phải giải cứu nông sản, vậy theo Bộ trưởng, đâu là những giải pháp căn cơ để không còn tình trạng này?

Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Một là chúng ta cần có thông tin về sản xuất với tiêu thụ. Như tôi đã nói, không phải chờ đến lúc rộ vụ rồi, dưa thừa rồi chúng ta mới ra quân thì đã muộn. Mỗi Sở NN&PTNT cần xác định trách nhiệm của ngành nông nghiệp không chỉ là giúp bà con sản xuất sản lượng nhiều. Chúng ta cần chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, làm sao kết nối được thị trường. Không kết nối được thị trường trong nước và thị trường nước ngoài thì chúng ta sẽ bị động trong tiêu thụ nông sản.

Do vậy, cần có cả 1 hệ thống giải pháp, từ thiết lập hệ thống chuyển đổi số để chúng ta nắm bắt được thông tin thị trường giữa các hợp tác xã với các đơn vị phân phối. Bộ NN&PTNT sẽ xây dựng kho dữ liệu, cập nhật thường xuyên thông tin để các hệ thống phân phối biết rằng ở tỉnh đó đang chuẩn bị thu hoạch lượng nông sản lớn để các hệ thống phân phối này chủ động kho bãi, vận chuyển. Chúng ta cũng sẽ thông qua bưu điện để vận chuyển nông sản theo phương thức từ đồng ruộng, từ vườn tới hệ thống phân phối. Lúc đó tôi nghĩ chúng ta sẽ hạn chế rủi ro trong phòng chống COVID-19, kết nối nhanh hơn.

PV: Thưa Bộ trưởng, thời điểm này thành phố Hồ Chí Minh cũng đã thực hiện giãn cách xã hội, ví dụ như với quả vải thì thị trường này khá lớn, vậy chúng ta cần có những giải pháp như thế nào để tiêu thụ vải tại thị trường này?

Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Chúng tôi sẽ làm việc với thành phố Hồ Chí Minh về vấn đề này. Như những đợt ảnh hưởng khác của dịch COVID-19, chúng ta có những phương thức vận chuyển là bán và ship thẳng tới nhà. Lúc đó chúng ta sẽ làm chủ lượng thông tin cầu để đáp ứng đủ cung, không để bà con phải chen chúc mua hàng.

PV: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!./.

 
BT (ghi)