Tại vùng biển Quảng Trị, tình trạng khai thác tận diệt nguồn lợi thủy sản đang có nhiều diễn biến phức tạp, đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh thái biển và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của ngư dân tại các xã bãi ngang ven biển.
Ông Lê Văn Lợi, ở thôn Hà Tây, xã Triệu An (Triệu Phong) cho biết: “Từ tháng Giêng đến tháng 3 hằng năm, một số tàu ngoài tỉnh kéo đến vùng biển Quảng Trị, dùng bộc phá đánh bắt cá nên cá chết trôi dạt vào bờ rất nhiều. Ngư dân bãi ngang chúng tôi rất bức xúc vì họ đánh bắt theo kiểu tận diệt thủy sản như vậy thì chúng tôi chẳng còn gì nữa để khai thác”.
Cá biển chết trôi dạt trên biển được ngư dân xã Gio Hải, huyện Gio Linh (Quảng Trị) vớt lên thuyền.
Thời điểm tháng 3 và 4 hằng năm là vụ khai thác cá trích, cá lẹp của người dân các xã bãi ngang ở tỉnh Quảng Trị. Tuy nhiên, cứ vào thời gian này, hàng chục tàu cá công suất lớn lại tập trung về vùng biển Cửa Tùng và Cửa Việt để khai thác bằng nhiều hình thức tận diệt như thuốc nổ, đèn cao áp, xung điện, giã cào. Việc khai thác trái quy đinh của pháp luật diễn ra ngay tại vùng biển bãi ngang, chỉ cách bờ từ ba đến bốn hải lý.
Dây điện sử dụng đánh bắt hải sản tầng đáy Bộ đội Biên phòng thu giữ.
Ngày 4-4, Công an huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị) đã triệt phá thành công chuyên án mua bán, tàng trữ vật liệu nổ, bắt giữ Trần Hải Tuấn, 56 tuổi, trú tại trú tại thôn Lê Xá, xã Vĩnh Sơn, thu giữ hơn 176 kg thuốc nổ. Qua đấu tranh khai thác, đối tượng khai nhận chuyên cung cấp thuốc nổ cho một số ngư dân ở các tỉnh miền trung sử dụng vào đánh bắt thủy, hải sản trái phép. Trước đó, người dân các xã bãi ngang của huyện Gio Linh và Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị rất hoang mang khi phát hiện hàng chục kg cá biển chết trôi dạt vào bờ. Theo ngư dân địa phương, tình trạng cá chết là do các tàu thuyền ngoài tỉnh thường xuyên sử dụng thuốc nổ, mìn tự tạo để đánh bắt cá tại các vùng biển gần bờ.
Theo Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Triệu An Hoàng Cộng Hòa thì tình tình trạng khai thác tận diệt thủy sản như hiện nay là rất nguy hiểm, việc dùng mìn, dùng bộc phá vẫn được ngư dân sử dụng để đánh cá. Bên cạnh đó, các tàu giã cào có công suất lớn khai thác quá gần bờ gây ảnh hưởng đến cuộc sống của ngư dân ven biển.
Không chỉ tận diệt nguồn lợi thủy sản, làm ảnh hưởng lớn đến môi trường, một số tàu giã cào còn gây mất an ninh, trật tự vùng biển. Theo quy định, các tàu giã cào công suất lớn chỉ được cấp phép đánh bắt ở ngoài khơi và một số vùng biển nhất định. Thế nhưng, vào mùa cá hằng năm, khi mà các loại thủy, hải sản vào gần bờ để sinh sản thì nhiều tàu giã cào đã bất chấp quy định, ép sát bờ để tận thu các nguồn lợi thủy sản. Chỉ cần một chuyến đi biển trong ngày, có tàu thu được vài chục triệu đồng.
Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị tuyên truyền pháp luật về đánh bắt thủy sản trên biển cho ngư dân.
Thời gian qua, lực lượng Bộ đội Biên phòng và các tàu kiểm ngư tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý các trường hợp làm nghề giã cào gần bờ. Bên cạnh đó, Chi cục Thủy sản Quảng Trị phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng chức năng truy quét các tàu giã cào, xử lý nhiều tàu giã cào ngoài tỉnh vi phạm vùng, tuyến khai thác. Điển hình là vụ, lực lượng Hải đội 2 phối hợp với các Đồn Biên phòng tuyến biển trên địa bàn tỉnh bắt hai tàu cá của ngư dân tỉnh Kiên Giang hành nghề giã cào trái với quy định của pháp luật. Qua điều tra làm rõ, cả hai thuyền trưởng đều thừa nhận hành vi vi phạm pháp luật của mình khi cho tàu khai thác không đúng tuyến quy định tại Nghị định 33/2010/NĐ-CP về quản lý hoạt động khai thác thủy sản. Cụ thể, tàu có công suất máy chính từ 20 CV trở lên không được khai thác hải sản tại vùng biển ven bờ.
Năm 2017 và đầu năm 2018, lực lượng chức năng ở tỉnh Quảng Trị đã tổ chức kiểm tra hơn 600 lượt tàu, thuyền hoạt động trên biển, bắt giữ 30 trường hợp vi phạm về đánh bắt theo hình thức nghề giã cào, xung điện và thuốc nổ..., xử phạt hơn 100 triệu đồng. Tuy nhiên, tình trạng khai thác tận diệt vẫn tiếp diễn và ngày càng tinh vi như hiện nay đòi hỏi các lực lượng chức năng phải tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát trên biển.
Trung tá Nguyễn Công Trình, Đồn trường Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Cửa Việt (Gio Linh) cho biết: “Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tăng cường công tác tuần tra kiểm soát, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật”.