Cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt phát hiện, xử lý một tàu giã cào hoạt động trái phép trên vùng biển đơn vị quản lý. Ảnh: Lê Đồng
Theo nhiều ngư dân ở các xã ven biển huyện Triệu Phong và Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, thời gian gần đây, nhiều tàu cá đánh bắt hải sản theo kiểu tận diệt bằng giã cào, xung kích điện, thuốc nổ vẫn lén lút hoạt động. Phương thức đánh bắt này khiến các ngư dân vùng ven biển rất bức xúc trước nguy cơ ô nhiễm môi trường biển, mất nguồn lợi thủy sản dồi dào và hơn thế nữa, ngư lưới cụ của bà con đánh bắt ven bờ bị các tàu giã cào phá hủy, gây thiệt hại rất lớn về kinh tế.
Ngư dân Bùi Đình Thủy, Tổ trưởng Tổ tàu thuyền an toàn trên biển thôn 4, huyện Gio Linh, cho biết: “Thời gian qua, hàng chục tàu cá công suất lớn của các tỉnh lân cận tập trung về vùng biển Cửa Tùng và Cửa Việt để khai thác thủy sản theo hình thức “tận diệt” khiến cho ngư dân bãi ngang chúng tôi rất bức xúc. Họ đánh bắt hải sản như vậy sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn lợi thủy hải sản, chẳng mấy chốc nguồn lợi thủy hải sản sẽ bị “tận diệt”.
Với tinh thần không để bị động, bất ngờ trong công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh trật tự trên vùng biển đơn vị phụ trách, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt đã tổ chức nhiều đợt tuần tra, kiểm soát các tàu thuyền hoạt động trên địa bàn... Qua đó, đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn nhiều vụ tàu cá đánh bắt sai tuyến, dùng chất nổ, xung kích điện để khai thác thủy hải sản, cũng như các hoạt động vi phạm pháp luật khác.
Trung tá Nguyễn Công Trình, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt cho biết: “Thời gian qua, hoạt động của các tàu, thuyền đánh bắt bằng thuốc nổ, xung kích điện, đánh bắt sai tuyến trên vùng biển đơn vị quản lý vẫn diễn ra rất phức tạp. Các tàu, thuyền này hoạt động rất tinh vi như: Lấy thuốc nổ từ địa bàn khác mang vào vùng biển đơn vị quản lý để đánh bắt hoặc thuốc nổ để ngoài biển đánh dấu vị trí rồi khi cần đến lấy lên sử dụng. Khi bị phát hiện, họ tìm cách tẩu tán tang vật xuống biển nên khó bắt quả tang để xử lý. Không ít lần, đơn vị nhận được tin báo có trường hợp ngư dân sử dụng thuốc nổ, xung kích điện đánh bắt hải sản, nhưng khi lực lượng chức năng cơ động ra kiểm tra thì họ đã tẩu tán tang vật. Tuy nhiên, bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ, từ năm 2018 đến nay, đơn vị đã phát hiện, xử lý 19 vụ/23 đối tượng vi phạm pháp luật trong khi khai thác thủy, hải sản trên vùng biển đơn vị quản lý”.
Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, nguyên nhân sâu xa của những vụ đánh bắt thủy sản theo kiểu tận diệt bắt nguồn từ điều kiện kinh tế khó khăn, ngư dân không có đủ vốn để chuyển đổi nghề cũng như đầu tư phương tiện có công suất lớn để vươn khơi xa đánh bắt. Trong khi đó, chỉ cần bỏ ra vài chục đến vài trăm nghìn đồng là họ đã có thể mua thuốc nổ, dây điện để sử dụng. Bên cạnh đó, chế tài xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản còn chưa đủ sức răn đe và thiếu kiên quyết, đôi khi còn mang tính hình thức.
Việc tuần tra, kiểm soát ngăn ngừa các tàu khai thác hải sản bằng hình thức tận diệt được xem là công tác đấu tranh thường xuyên, lâu dài. Tuy nhiên, các đối tượng vi phạm hoạt động ngày càng tinh vi, manh động, chống trả quyết liệt lực lượng chức năng. Để hạn chế, tiến tới chấm dứt hoàn toàn hình thức đánh bắt thủy sản theo kiểu “tận diệt”, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để bảo vệ sinh kế lâu dài cho ngư dân vùng ven biển. Trong đó, tiếp tục tăng cường tuần tra, kiểm soát, gắn với tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao ý thức, nhận thức của ngư dân, nhằm khuyến khích ngư dân vươn khơi bám biển, đánh bắt hải sản theo đúng quy định của pháp luật.
Thực tế cho thấy, hoạt động của các tàu khai thác hải sản bằng giã cào, thuốc nổ, xung kích điện đã tạo nhiều hệ lụy hết sức nghiêm trọng. Trong lúc chờ bổ sung các quy định mới thì việc đấu tranh ngăn chặn kiểu đánh bắt hủy diệt này cần được tăng cường cả về phương tiện, lực lượng và thời gian. Đồng thời, vận động ngư dân cùng chung tay bảo vệ nguồn lợi thủy sản gần bờ; tích cực tố giác những đối tượng có hành động vi phạm. Bên cạnh đó, triển khai nhiều giải pháp nhằm cải thiện đời sống cho ngư dân, xây dựng phương án chuyển đổi nghề đối với các tàu thuyền công suất nhỏ hoạt động ven bờ. Nếu ngư dân không chuyển đổi nghề sẽ hướng dẫn và tạo điều kiện chuyển đổi ngư cụ đánh bắt để đảm bảo đời sống lâu dài cho bà con.
Nguyễn Ân