Ngày 09/7, tại Hà Nội, Kiểm toán nhà nước (KTNN) tổ chức Hội thảo quốc tế “Vai trò của các cơ quan kiểm toán tối cao (SAI) trong phòng, chống tham nhũng, góp phần tăng cường tính minh bạch, liêm chính công và quản trị tốt”. Hội thảo nằm trong chuỗi các hoạt động nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập KTNN (11/7/1994 - 11/7/2024).
Hội thảo có sự tham dự của khoảng 100 khách mời, gồm các đại biểu quốc tế (đại diện 26 SAI, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, các Đại sứ quán tại Việt Nam) và đại biểu trong nước (đại biểu thuộc khối các cơ quan của Quốc hội, các Bộ, ngành, địa phương, các trường, học viện, viện nghiên cứu…).
Thúc đẩy nền tài chính, quản trị lành mạnh
Phát biểu chào mừng hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định, KTNN Việt Nam được hiến định là "cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật", phù hợp với Tuyên bố Lima và Nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về vai trò, vị thế của các cơ quan kiểm toán tối cao.
Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá, sau ba thập niên phát triển, KTNN Việt Nam đã chứng tỏ vai trò và vị trí quan trọng trong hệ thống chính trị của Nhà nước Việt Nam, trở thành công cụ hữu hiệu trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đồng thời có những đóng góp nhất định cho cộng đồng các cơ quan kiểm toán tối cao của các quốc gia trên thế giới và hoạt động của tổ chức các cơ quan kiểm toán tối cao (INTOSAI).
 |
| Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu |
30 năm qua, KTNN đã xây dựng, phát triển và trưởng thành vượt bậc, thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược trong phát triển KTNN thành công cụ quan trọng của Đảng và Nhà nước trong quản lý tài chính công, tài sản công; cung cấp kịp thời thông tin, báo cáo kiểm toán cho Quốc hội phục vụ chức năng lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; đóng góp quan trọng vào việc kiểm tra, kiểm soát tài chính, tài sản công và phê chuẩn quyết toán cho các địa phương; đồng thời trong cuộc chiến phòng, chống tham nhũng, các SAI nắm giữ vai trò thúc đẩy sự minh bạch và trách nhiệm giải trình ở khu vực công vì một môi trường quản trị nhà nước tốt, góp phần tăng cường tính minh bạch, liêm chính công và quản trị tốt.
KTNN đã phát huy được các giá trị truyền thống trong việc: bảo đảm sự minh bạch và trách nhiệm giải trình; phát hiện và ngăn ngừa tham nhũng; thúc đẩy nền tài chính, quản trị lành mạnh và nâng cao chất lượng hệ thống kiểm soát nội bộ; kiến nghị, cảnh báo nhằm ngăn ngừa, phát hiện tham nhũng, gian lận và hỗ trợ các cơ quan tư pháp trong điều tra, xét xử.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, cùng với các hoạt động kỷ niệm 30 năm thành lập KTNN, KTNN Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế để có thêm kiến thức, kinh nghiệm quý báu về vai trò, vị trí và kinh nghiệm thực tiễn của các SAI trong phòng, chống tham nhũng làm cơ sở định hướng cho hoạt động KTNN trong thời gian tới. Với sự tham gia đông đảo của các SAI; các chuyên gia, nhà khoa học đến từ các SAI, các tổ chức quốc tế và các chuyên gia, nhà khoa học trong nước, Phó Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, hội thảo sẽ thu được nhiều ý kiến đóng góp hữu ích cho KTNN Việt Nam, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến “Vai trò của các SAI trong phòng, chống tham nhũng, góp phần tăng cường tính minh bạch, liêm chính công và quản trị tốt.
Đóng góp quan trọng vào các chương trình phòng, chống tham nhũng quốc gia
Hội thảo được tổ chức nhằm nhìn nhận, đánh giá vai trò của các SAI trong phòng, chống tham nhũng, nhất là trong bối cảnh nạn tham nhũng đã trở thành một hiện tượng xã hội tồn tại ở tất cả các quốc gia, mang tính toàn cầu. Tham nhũng được xác định là một trở ngại đối với tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững, làm giảm hiệu lực của nền hành chính công và làm cho việc sử dụng tài chính, tài sản công kém hiệu quả.
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo |
Phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ rất quan trọng, nhưng cũng rất khó khăn và phức tạp, bởi tham nhũng gắn liền với quyền lực của những người có chức, có quyền và liên quan đến cả lợi ích vật chất và phi vật chất. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp 4.0, cùng nhiều vấn đề mới nổi trong thời đại ngày nay, hợp tác quốc tế vì hòa bình, phát triển nói chung và trong chống tham nhũng nói riêng là một yêu cầu thiết thực.
Trong cuộc chiến phòng, chống tham nhũng, các SAI nắm giữ vai trò thúc đẩy sự minh bạch và trách nhiệm giải trình ở khu vực công vì một môi trường quản trị nhà nước tốt. Trước hết đó là vai trò gián tiếp tập trung vào ngăn chặn, răn đe và phòng ngừa. Tuy nhiên, xuất phát từ yêu cầu chống tham nhũng của các quốc gia, yêu cầu bảo vệ công quỹ, hiệu lực hoạt động và uy tín của các SAI ngày càng tăng. Các SAI có vai trò chủ động hơn trong chống tham nhũng, gồm cả phát hiện và công bố những lĩnh vực có rủi ro tham nhũng, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan khác trong chống tham nhũng và công khai kết luận, kiến nghị kiểm toán rộng rãi hơn.
Theo Ngân hàng Thế giới, mặc dù các SAI không phải là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong chống tham nhũng và gian lận, nhưng do bản chất công việc là kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, đánh giá tính tuân thủ pháp luật của các cơ quan chính phủ nên SAI có những đóng góp quan trọng vào các hoạt động, chương trình phòng, chống tham nhũng quốc gia.
Vai trò đó của SAI thể hiện trên 4 nội dung: Đảm bảo sự minh bạch và trách nhiệm giải trình; Phát hiện và ngăn ngừa tham nhũng; Thúc đẩy quản trị tài chính lành mạnh và kiểm soát nội bộ mạnh; Đưa ra các khuyến cáo, cảnh báo giúp ngăn ngừa và phát hiện tham nhũng, gian lận, hỗ trợ các cơ quan tư pháp trong điều tra, xét xử. Trên thế giới, một số SAI có thêm chức năng, nhiệm vụ trực tiếp chống tham nhũng như kiểm toán điều tra, kết luận, xét xử, xử phạt… hành vi gian lận, tham nhũng.
Tại Hội thảo, các đại biểu cùng trao đổi, thảo luận, làm rõ về: Chức năng, nhiệm vụ của SAI trong chống tham nhũng; vị trí, sự phối hợp của SAI với các cơ quan khác trong chống tham nhũng; Những điều kiện, cơ sở pháp lý, nhân lực và phương tiện, kỹ thuật cần thiết để SAI thực hiện nhiệm vụ chống tham nhũng. Đồng thời chia sẻ kinh nghiệm của SAI trong việc phát hiện gian lận và tham nhũng; chuyển thông tin, hồ sơ vụ việc tham nhũng cho các cơ quan chức năng điều tra, xử lý và đề xuất các phương pháp, kỹ thuật kiểm toán điều tra nhằm phát hiện gian lận và tham nhũng. Qua đó, các SAI cùng nâng cao kiến thức, kinh nghiệm triển khai nhiệm vụ nhằm góp phần phòng, chống tham nhũng, cũng như định hướng hoạt động của SAI trong thời gian tới.
 |
| Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn phát biểu |
Phát biểu bế mạc Hội thảo, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, Hội thảo đã đề xuất, kiến nghị các giải pháp để nâng cao hiệu quả phòng, chống tham nhũng của Cơ quan kiểm toán tối cao, qua đó góp phần quan trọng nâng cao tính công khai, minh bạch, liêm chính công và quản trị tốt trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công.
Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn khẳng định, trải qua 30 năm xây dựng và phát triển, KTNN Việt Nam ngày càng khẳng định là cơ quan hữu hiệu của Nhà nước Việt Nam trong việc nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công và góp phần phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. “So với các SAI, KTNN Việt Nam còn rất non trẻ. 30 năm không phải dài nhưng KTNN Việt Nam có được kết quả như vậy, bên cạnh sự quan tâm, lãnh đạo của các cấp, sự cố gắng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của KTNN không thể thiếu sự hỗ trợ của các SAI, đặc biệt là INTOSAI, ASOSAI và ASEANSAI” - Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn bày tỏ.
Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn đặc biệt nhấn mạnh: “Thời gian tới, để giúp KTNN Việt Nam ngày càng lớn mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ, chúng tôi mong tiếp tục nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ từ các đồng nghiệp, từ các SAI, các tổ chức quốc tế"./.