Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chăm lo đến công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bởi tư tưởng là bộ phận trọng yếu của công tác xây dựng Đảng, là nhân tố cấu thành quan trọng hàng đầu trong sự lãnh đạo của Đảng đối với xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Giáo dục tư tưởng và lãnh đạo tư tưởng là việc quan trọng nhất của Đảng, phải kiên quyết chống cái thói xem nhẹ tư tưởng” . Theo đó, cán bộ lãnh đạo và cán bộ các ngành, tư tưởng phải thông, phải thật thông. Phải có quyết tâm khắc phục khó khăn, làm tròn nhiệm vụ” ; đồng thời, “phải đánh thông tư tưởng và động viên sáng kiến và lực lượng của toàn Đảng, toàn dân. Mọi người quyết tâm làm cho được và tin tưởng làm nhất định được” .
Người từng nói: “Công tác lãnh đạo tư tưởng là quan trọng nhất. Trong Đảng và ngoài Đảng có nhận rõ tình hình mới, hiểu rõ nhiệm vụ mới, thì tư tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống nhất. Nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều tư tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi”. Trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào, công tác tư tưởng luôn giữ vị trí quan trọng hàng đầu, phục vụ công tác lãnh đạo của Đảng, góp phần to lớn trong việc truyền bá Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến quần chúng nhân dân, động viên và khích lệ nhân dân đấu tranh chống kẻ thù, ngoại xâm, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác tư tưởng là “đi trước mở đường”, các cấp ủy Đảng trong toàn tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trên các mặt công tác tư tưởng. Tăng cường giáo dục, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; nắm chắc tình hình, định hướng tư tưởng, dư luận xã hội; đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chức học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; phòng, chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; trong nội bộ. Hệ thống tuyên giáo các cấp đã bám sát chỉ đạo, định hướng của Trung ương, của Tỉnh ủy và nhiệm vụ chính trị của địa phương; đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ công tác tư tưởng, bước đầu đã đạt nhiều kết quả nổi bật.
Bên cạnh đó, công tác tổ chức quán triệt, học tập, tuyên truyền nghị quyết của Đảng được đổi mới, đảm bảo nghiêm túc, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả; tăng cường hội nghị trực tuyến, truyền hình trực tiếp đến cơ sở, chú trọng quán triệt, học tập chuyên sâu. Tỷ lệ đảng viên tham gia học tập bình quân đạt 96%, qua đó góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, Nhân dân, để tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng hiệu quả, thiết thực. Công tác giáo dục lý luận chính trị tiếp tục có sự đổi mới về nội dung, phương pháp dạy và học, gắn lý luận với thực tiễn; hầu hết các cơ sở đào tạo đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Thông qua các phương tiện thông tin như Báo Quảng Trị, Đài Phát thanh -Truyền hình tỉnh, Trang Thông tin điện tử Tỉnh ủy, các ấn phẩm mang tính báo chí đã bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của Đảng; thường xuyên đổi mới về nội dung, hình thức, tăng thời lượng phát sóng, lượng thông tin, tính thời sự, mở thêm nhiều chuyên mục tăng tính hấp dẫn, thuyết phục từng bước nâng cao chất lượng công tác thông tin, tuyên truyền. đã góp phần làm cán bộ, đảng viên và Nhân dân nhận thức sâu sắc hơn, từ đó chuyển thành ý thức, trách nhiệm và tình cảm trong hành động.
Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn được quan tâm triển khai thực hiện, nhất là việc xây dựng, ban hành các nghị quyết, đề án, chương trình, kế hoạch hành động của cấp ủy các cấp đảm bảo tính sát thực, khả thi cao. Công tác nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng, tuyên truyền, giáo dục lịch sử truyền thống được quan tâm, góp phần nâng cao tinh thần tự hào dân tộc, yêu quê hương, đất nước cho cán bộ, đảng viên và quần chúng Nhân dân. Hoạt động văn hoá, văn nghệ được đẩy mạnh, đảm bảo đúng định hướng, thiết thực, phục vụ các sự kiện chính trị của đất nước, của tỉnh như ngày lễ thành lập Đảng 3/2; ngày giải phóng miền Nam 30/4…; chất lượng thực hiện phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư được nâng lên, nhất là thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo văn hóa tinh thần của người dân.
Công tác nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội được tăng cường, qua đó kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, đảng viên và các Nhân dân để giải quyết những khó khăn, vướng mắc nảy sinh, không để hình thành điểm nóng ở cơ sở. Cấp ủy, chính quyền các cấp chủ động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch theo Nghị quyết số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, từng bước làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Kịp thời phát hiện, xử lý những thông tin, bài viết phản ánh sai sự thật trên các trang mạng xã hội; quản lý chặt chẽ không để xảy ra tình trạng lộ, lọt thông tin, phát tán, truyền bá các quan điểm sai trái, phản động. Phát huy vai trò của báo cáo viên, tuyên truyền viên, người có uy tín trong cộng đồng dân cư trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác không để các quan điểm sai trái, thù địch, thông tin xấu, độc xâm nhập vào địa bàn, nhất là vùng đồng bào các dân tộc ít người. Cán bộ lãnh đạo chủ chốt, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm nêu gương, nói đi đôi với làm; đa số cán bộ, công chức, viên chức tận tụy, liêm khiết, vì Nhân dân phục vụ; tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc, dư luận quan tâm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên; tạo sự đồng thuận, tin tưởng, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tư tưởng của các cấp uỷ Đảng thời gian qua vẫn còn những hạn chế cần khắc phục như: Công tác tham mưu cho cấp ủy về công tác tư tưởng có lúc còn chưa kịp thời. Việc đổi mới, quán triệt học tập, triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng ở một số tổ chức đảng còn chậm, chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu. Một số ít cán bộ, đảng viên chưa nghiêm túc trong việc nêu gương, còn vi phạm những điều đảng viên không được làm. Nhiều chi bộ chưa chú trọng tổ chức sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt tư tưởng; chất lượng, hiệu quả chưa cao. Một số địa phương, ngành chưa coi trọng làm tốt công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII ở một số địa phương, cơ sở chưa đi vào chiều sâu, nên chưa tạo được sức lan toả.
Trước những yêu cầu mới, công tác chính trị, tư tưởng cần tập trung vào thực hiện một số những nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, cần chủ động phát huy vai trò của bí thư cấp ủy, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị đối với công tác tư tưởng, phải có kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, phải gắn “xây” đi đôi với “chống”, lấy “xây” làm chính, lấy tư tưởng tiến bộ, tích cực để đẩy lùi tư tưởng sai trái, lạc hậu. Chú ý lắng nghe, chủ động nắm bắt, đánh giá, dự báo diễn biến tình hình tư tưởng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân, để cấp ủy có chủ trương, biện pháp lãnh đạo về tư tưởng và triển khai thực hiện thống nhất trong đơn vị. Đồng thời, trong sinh hoạt đảng cần thường xuyên nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình.
Thứ hai, tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; nghiên cứu xây dựng kế hoạch, chương trình hành động thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, của tỉnh. Quan tâm củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng các cấp đủ về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng, cơ bản đáp ứng yêu cầu công tác tư tưởng của Đảng bộ; hàng năm xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác tuyên giáo và đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên; nâng cao chất lượng các thông tin, tài liệu, đảm bảo tính thời sự, phục vụ tốt cho hoạt động tuyên truyền trong toàn Đảng bộ.
Thứ ba, chú trọng đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, đẩy mạnh học tập lý luận chính trị và cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, khắc phục tình trạng lười học, ngại học lý luận chính trị trong cán bộ, đảng viên, gắn với tăng cường các biện pháp đấu tranh, ngăn chăn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng. Thực hiện nghiêm túc và hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay và Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, kết hợp với việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đưa việc học tập ngày càng đi vào chiều sâu. Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tệ quan liêu, lối sống cơ hội, thực dụng, bè phái, nói không đi đôi với làm trong cán bộ, đảng viên.
Thứ tư, chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, kiên quyết, kịp thời phê phán các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, của các thế lực thù địch. Thường xuyên đối thoại trực tiếp với nhân dân; tôn trọng, lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của nhân dân, chủ động dự báo, kịp thời giải quyết những diễn biến tư tưởng, tâm trạng của nhân dân định hướng dư luận xã hội. Tập trung xử lý những khiếu nại, tố cáo của nhân dân, nhất là những vấn đề liên quan đến tham nhũng, lãng phí, quan liêu, mất dân chủ, thiếu kỷ cương của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Xuân Minh