Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến vấn đề thi đua yêu nước, coi đó là bộ phận không thể thiếu trong công tác quản lý của Nhà nước, đồng thời là tấm gương mẫu mực trong mọi phong trào thi đua do chính Người khởi xướng. Người nhấn mạnh: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua. Và những người thi đua là những người yêu nước nhất”.
Xác định phong trào thi đua yêu nước có vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng, vì vậy, ngày 21/5/2004, Bộ Chính trị đã ra Chỉ thị số 39-CT/TW về việc tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến. Đặc biệt trong tình hình mới, ngày 7/4/2013, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Chỉ thị số 34-CT/TW về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong tổ chức thực hiện phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và chủ động hội nhập quốc tế.
Trong lịch sử cách mạng nước ta, ở bất cứ hoàn cảnh nào, các phong trào thi đua yêu nước luôn là điều kiện, động lực to lớn, thúc đẩy sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta vượt qua khó khăn, thách thức, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Đặc biệt, trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, sức mạnh của các phong trào thi đua yêu nước tiếp tục được phát huy, thiết thực, hiệu quả. Các phong trào này luôn hiện hữu, gắn mật thiết với cuộc sống và quyền lợi của người dân, chính vì thế đã thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân hưởng ứng tham gia.
Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh và thực hiện Chỉ thị của Bộ Chính trị, những năm qua trên địa bàn Quảng Trị các cấp uỷ đảng, chính quyền, địa phương, mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở đã tuyên truyền sâu rộng về các phong trào thi đua yêu nước, nhờ đó nhiều phong trào thi đua yêu nước được tổ chức triển khai thực hiện một cách đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, mang lại hiệu quả thiết thực. Các phong trào thi đua yêu nước không chỉ tác động tích cực trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế, xoá đói - giảm nghèo, mà đã góp phần quan trọng và làm phong phú, cụ thể hơn việc học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tác động tích cực góp phần nâng cao hiệu lực của bộ máy nhà nước, xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trong sạch vững mạnh; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đẩy lùi tệ nạn quan liêu, tham nhũng; giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội bức xúc, tạo nhiều việc làm, giảm tỉ lệ thất nghiệp, giảm số hộ nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân.
Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền “đi trước một bước” nên thời gian qua, trên địa bàn toàn tỉnh Quảng Trị đã xuất hiện nhiều phong trào thi đua yêu nước sôi nổi gắn với các lĩnh vực của đời sống xã hội như: phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo” của CNVC-LĐ, lĩnh vực giáo dục và đào tạo có phong trào: “Thi đua dạy tốt, học tốt”; lĩnh vực y tế có phong trào “Lương y như từ mẫu, thầy thuốc như mẹ hiền”. Phong trào: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Xóa đói, giảm nghèo”, “Đền ơn, đáp nghĩa”, phong trào “Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi”, “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”; lĩnh vực quốc phòng- an ninh có phong trào: "Giành 3 đỉnh cao quyết thắng", "Xứng danh Bộ đội cụ Hồ", "Vì an ninh Tổ quốc", "Bảo vệ đường biên, cột mốc" …
Điểm nổi bật là các phong trào thi đua được triển khai thực hiện gắn với việc đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã phát huy hiệu quả thiết thực, góp phần tạo nên những giá trị nhân văn sâu sắc, là động lực to lớn để động viên toàn thể cán bộ, hội viên, đoàn viên và tinh thần hưởng ứng của Nhân dân, nêu cao tinh thần trách nhiệm vì cuộc sống cộng đồng, thi đua thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
Nổi bật nhất là phong trào thi đua: “Quảng Trị chung sức xây dựng nông thôn mới” có quy mô toàn tỉnh, với sự vào cuộc rất tích cực của cả hệ thống chính trị, các cơ quan, ban ngành, các địa phương, mục tiêu kêu gọi các tầng lớp nhân dân hưởng ứng và có nhiều đóng góp thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội, tạo sự hài hòa giữa khu vực thành thị và nông thôn, giữa miền núi và miền xuôi. Chính nhờ đó đã làm bộ mặt nông nghiệp, nông thôn không ngừng được đổi mới, đời sống người dân từng bước được cải thiện; cơ sở vật chất, hạ tầng kinh tế xã hội được tăng cường đầu tư phát triển mạnh; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; hệ thống chính trị cơ sở tiếp tục được củng cố và phát triển, nhân dân tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quản lý của chính quyền các cấp.
Nhờ đẩy mạnh và phát huy tốt công tác tuyên truyền về các phong trào thi đua yêu nước, nên đã nâng cao nhận thức, tạo được sự lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân khắp các vùng miền trên địa bàn toàn tỉnh góp phần tích cực vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội đã đề ra.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyên truyền về các phong trào thi đua yêu nước trên địa bàn tỉnh ta vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể là, công tác tuyên truyền chưa thường xuyên, liên tục; nhiều địa phương còn mang tính hình thức do đó không phát huy được hiệu quả; nhiều nơi chưa gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ chính trị địa phương. Công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra, nhất là trong quá trình xây dựng NTM; chưa quan tâm việc bồi dưỡng và tạo điều kiện để các điển hình phát huy tác dụng. Công tác khen thưởng thực hiện chưa thật chặt chẽ, thậm chí thiếu nghiêm túc và mang tính hình thức nên chưa động viên kịp thời những cá nhân, tập thể thi đua thực chất….
Vì vậy, trong thời gian tới, để các phong trào thi đua yêu nước thực sự trở thành động lực, phong trào hành động cách mạng của quần chúng, trước hết, yêu cầu cấp bách đặt ra với các cấp, các ngành là phải nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong việc vận động, tổ chức, động viên nhân dân tham gia mạnh mẽ vào các phong trào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trên tinh thần phát huy truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự lực, tự cường và tinh thần quyết tâm cao độ, vượt khó vươn lên, đảm bảo thiết thực, hiệu quả theo tinh thần Chỉ thị số 34-CT/TW của Bộ Chính trị (Khóa XI) về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng.
Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các phong trào thi đua, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động trong toàn bộ hệ thống chính trị; tuyên truyền sâu rộng những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước và những chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng, để các phong trào thi đua thực sự trở thành động lực to lớn, động viên được sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc vào việc thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, góp phần tích cực vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển đất nước theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn 2016 - 2021.
Tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, sự điều hành của chính quyền và công tác phối hợp của mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị, nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động và các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò, tác dụng của phong trào thi đua yêu nước trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập, qua đó làm chuyển biến sâu rộng trong mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và mỗi cá nhân, tạo thành động lực mạnh mẽ với ý thức tự giác, chủ động, sáng tạo và trách nhiệm tham gia hưởng ứng phong trào thi đua.
Tuyên truyền sâu rộng về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng và nội dung của các phong trào thi đua yêu nước. Trên cơ sở đó động viên và nâng cao tinh thần thi đua yêu nước trong cán bộ, đảng viên, và nhân dân trong toàn tỉnh nhằm phát huy tinh thần đoàn kết, hăng hái thi đua lao động, sản xuất, học tập và công tác, huy động nội lực trong nhân dân, tranh thủ các nguồn lực đầu tư của các thành phần kinh tế và sự giúp đỡ của Nhà nước, khai thác và sử dụng có hiệu quả tiềm năng lợi thế của từng địa phương phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, chung tay xây dựng nông thôn mới theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn.
Tích cực phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, đoàn thể chính trị - xã hội, để tuyên truyền, cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước, các điển hình, nhân tố mới nảy sinh; quan tâm xây dựng phong trào từ cơ sở, phục vụ trực tiếp và trước hết gắn với lợi ích thiết thực của người tham gia thi đua. Đặc biệt vai trò của cơ quan truyền thông, báo chí, công tác tuyên truyền điển hình tiên tiến cần được coi là trọng tâm, thường xuyên, liên tục. Các chuyên trang, chuyên mục cần được tiếp tục mở rộng, tăng thời lượng để tạo sức lan toả mạnh mẽ trong toàn xã hội.
Đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng. Đa dạng hóa các nội dung tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động; phải bám sát nội dung, mục tiêu, chỉ tiêu thi đua với phương châm "chân thực, ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thực hiện", hướng tinh thần thi đua vào những điều cụ thể, thiết thực, đó là thực hiện ngày một tốt hơn những công việc thường xuyên hàng ngày, từ đó động viên khích lệ các tầng lớp nhân dân, cán bộ, chiến sĩ quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ chính trị của từng cấp, từng ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị.
Gắn các phong trào thi đua yêu nước với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ”. Đặc biệt, đẩy mạnh công tác biểu dương, tôn vinh, nhân rộng các điển hình tiên tiến, lấy các gương “người tốt, việc tốt” để hạn chế, đẩy lùi các tiêu cực trong xã hội; tuyên truyền mạnh mẽ, phổ biến rộng rãi các sáng kiến, kinh nghiệm, mô hình tốt, làm cho phong trào thi đua thực sự trở thành ý thức tự giác, trách nhiệm và thường xuyên của mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi đơn vị, cá nhân, tạo thành cao trào hành động cách mạng trong toàn xã hội nhằm góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Trần Văn Toàn, Trường Chính trị Lê Duẩn