Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy rằng: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Thấm nhuần lời căn dặn của Người, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng và quan tâm tới việc xây dựng đội ngũ CBCC nói chung và CBCC chính quyền cấp xã nói riêng. Đây là nhân tố then chốt để thực hiện nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế; thực hiện thành công cải cách nền hành chính nhà nước và Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, góp phần ổn định hệ thống chính trị và chất lượng bộ máy nhà nước. Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX xác định: "Xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở có năng lực tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng, không ức hiếp dân, trẻ hóa đội ngũ, chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở". Đặc biệt, Nghị quyết Trung ương 7 khóa XII đã nhấn mạnh việc xây dựng dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ trong đó có đội ngũ CBCC cấp xã.
Thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về xây dựng đội ngũ CBCC cấp xã và tạo nguồn CBCC cấp xã, trong những năm qua Tỉnh ủy và UBND tỉnh Quảng Trị đã có nhiều chương trình, nghị quyết về nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới, nhất là xây dựng nông thôn mới. Bên cạnh đó, căn cứ các quy định của Trung ương và tình hình thực tế của địa phương, những năm qua, Sở Nội vụ đã tham mưu HĐND và UBND tỉnh ban hành các văn bản quy định về số lượng, chế độ chính sách đối với đội ngũ CBCC cấp xã và những người hoạt động không chuyên trách của cấp xã; phân cấp và quy định cụ thể về công tác tuyển dụng, quản lý, sử dụng CBCC cấp xã; làm cơ sở để các huyện, thành phố chủ động thực hiện việc xây dựng, củng cố chính quyền cơ sở và kiện toàn, chuẩn hóa đội ngũ CBCC ở cơ sở, đảm bảo thực hiện nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới.
Từ sự lãnh đạo, chỉ đạo trên, những năm qua đội ngũ CBCC chính quyền cấp xã trên địa bàn Quảng Trị từng bước phát triển cả số lượng và chất lượng, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của thời kỳ mới, nhất là quá trình xây dựng nông thôn mới. Đa số CBCC cấp xã có phẩm chất đạo đức tốt, trung thành với mục tiêu, lý tưởng của Đảng, tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới; có lối sống giản dị, trong sáng, gần gũi với nhân dân, tâm huyết với công việc; luôn tiên phong, gương mẫu trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là trong việc hiến kế, hiến đất, góp công, góp của trong xây dựng nông thôn mới đã góp phần giúp hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở có chuyển biến tích cực và hiệu quả hơn, nhất là các mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Đến nay cơ bản đội ngũ CBCC cấp xã có trình độ chuyên môn, lý luận chính trị và năng lực để thực hiện các nhiệm vụ được giao, góp phần nâng cao các mặt công tác, khơi dậy được nguồn lực của nhân dân, nâng cao dân trí, phát huy dân chủ ở cơ sở, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng, chính quyền, đảm bảo an ninh, chính trị, quốc phòng ở các địa phương và trên địa bàn cấp xã.
Có thể khẳng định, với trình độ, năng lực, sự tâm huyết, nhiệt tình và trách nhiệm của đội ngũ CBCC cấp xã ngày càng cao vì vậy, trong quá trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn Quảng Trị nhiều vấn đề vướng mắc đã được đội ngũ CBCC giải quyết một cách nhanh chóng, kịp thời, hợp lý, hợp tình tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quản lý của Nhà nước. Nhờ vậy, trong quá trình xây dựng nông thôn mới đã có nhiều CBCC cấp xã thể hiện sự tiên phong, gương mẫu của mình trong việc hiến kế, góp công, góp của để xây dựng nông thôn mới làm cho hiện trạng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh co nhiều khởi sắc. Chính vì vậy, mà hiện trạng tiêu chí tiêu chí NTM của các xã trên địa bàn tỉnh có sự chuyển biến đáng kể, đến nay tổng số tiêu chí đạt bình quân là 14,25 tiêu chí/xã (tăng 2,55 tiêu chí/xã so với đầu năm 2016), tiệm cận với mức tiêu chí bình quân chung của cả nước; đến nay đã có 42/117 xã đạt chuẩn NTM (tăng 24 xã so với đầu năm 2016); các xã miền núi hiện không còn xã dưới 5 tiêu chí.
Tuy nhiên, trước tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, một bộ phận CBCC cấp xã có biểu hiện suy thoái về phẩm chất đạo đức, thái độ quan liêu, hách dịch, chưa thực hiện tốt công tác dân chủ cơ sở; có dấu hiệu, tư tưởng cơ hội, ý thức kỷ luật kém gây mất đoàn kết nội bộ; tinh thần phê bình và tự phê bình còn thấp, gây tổn hại đến uy tín và làm giảm sút lòng tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Mặt khác, tỉ lệ CBCC chưa đạt chuẩn còn cao. Để đảm bảo thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đã đề ra, phấn đấu đến năm 2020 có từ 59 đến 65 xã đạt chuẩn nông thôn mới và có ít nhất 1 huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Để đạt được mục tiêu trên trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần đổi mới công tác quản lý, CBCC phù hợp với quá trình phát triển kinh tế -xã hội và tiến trình cải cách thủ tục hành chính. Tiến hành tổng điều tra, đánh giá CBCC cấp xã. Trên cơ sở đó có thể đưa ra khỏi bộ máy những CBCC kém năng lực, phẩm chất, không đủ tiêu chuẩn, thực hiện trong sạch bộ máy hành chính nhà nước.
Hoàn thiện công tác thu hút, quy hoạch, sử dụng CBCC và tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng. Đẩy mạnh việc tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp cao đẳng, đại học chính quy có chuyên môn phù hợp về công tác tại các xã, phường, thị trấn. Tổ chức thi tuyển công chức đảm bảo khách quan, công bằng và mang tính cạnh tranh cao. Chỉ đưa vào quy hoạch hoặc giới thiệu để bầu vào chức danh cán bộ những người có đủ tiêu chuẩn theo quy định, có điều kiện và khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao; tăng cường bố trí sử dụng cán bộ trẻ, cán bộ nữ được đào tạo cơ bản, đã qua thử thách trong thực tiễn, có triển vọng phát triển; thực hiện tốt công tác luân chuyển cán bộ. Đồng thời, không bố trí những cán bộ không có khả năng hoàn thành nhiệm vụ, xử lý nghiêm khắc đối với những người không chấp hành chủ trương điều động, luân chuyển của cấp có thẩm quyền. Các địa phương cần chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBCC cấp xã trong từng năm và cả nhiệm kỳ; gắn bồi dưỡng về chính trị - chuyên môn với giáo dục phẩm chất, ý thức tinh thần trách nhiệm của CBCC; tăng cường đào tạo theo vị trí việc làm. Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên; đổi mới phương pháp giảng dạy; tăng cường quản lý chất lượng đào tạo và cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho đào tạo; phối hợp với một số cơ sở đào tạo uy tín để nâng cao chất lượng đào tạo.
Mặt khác, cần hoàn thiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ CBCC cấp xã. Chế độ, chính sách đối với CBCC cấp xã trong những năm qua đã từng bước được hoàn thiện theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX của Đảng: "Cán bộ cơ sở xã, phường, thị trấn có chế độ làm việc và được hưởng chính sách về cơ bản như CBCC nhà nước". Tuy nhiên, chế độ đãi ngộ đối với CBCC cấp xã ở nước ta còn thấp, việc trả lương chưa thực sự gắn với vị trí việc làm và hiệu quả công việc. Trong thời gian tới, cần tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện chính sách tiền lương để CBCC yên tâm và tâm huyết trong công tác. Đặc biệt, cần xây dựng một số chế độ, chính sách cụ thể đối với những CBCC cấp xã thôi công tác trước tuổi về hưu do chưa đạt chuẩn và năng lực, trình độ hạn chế, tuổi đời cao; chế độ hỗ trợ cho cán bộ luân chuyển; chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao về công tác tại các xã, phường, thị trấn.
Hoàn thiện công tác kiểm tra, đánh giá, khen thưởng và kỷ luật. Công tác kiểm tra, đánh giá, khen thưởng và kỷ luật có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng CBCC cấp xã. Thông qua hoạt động này nhằm phát hiện những tiêu cực, bất cập nảy sinh từ cán bộ và công tác cán bộ. Qua đó, động viên khen thưởng những nhân tố tích cực, xử lý kịp thời những sai phạm, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và chính quyền. Việc đánh giá CBCC phải đảm bảo nội dung, quy trình theo quy định, công khai, dân chủ với tiêu chuẩn rõ ràng, minh bạch. Gắn đánh giá với công tác tự phê bình, phê bình và thực hiện nghiêm túc việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm với các chức danh chủ chốt; tạo điều kiện để nhân dân tích cực tham gia giám sát, đánh giá và góp ý cho đội ngũ CBCC. Kiên quyết xử lý nghiêm những cán bộ vi phạm, nhiều khuyết điểm, không hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đồng thời có chế độ khen thưởng, động viên kịp thời đối với những CBCC hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Nâng cao tinh thần trách nhiệm, phẩm chất, đạo đức của đội ngũ CBCC cấp xã thực sự là công bộc của nhân dân. Đối với những việc khó khăn, phức tạp liên quan đến quyền và lợi ích của nhân dân, nhất là những vấn đề khó trong xây dựng nông thôn mới đòi hỏi đội ngũ CBCC cấp xã nhất là cán bộ chủ chốt phải có tinh thần trách nhiệm cao, hết lòng, hết sức phục vụ Nhân dân, tận tâm, tận lực đối với Nhân dân. Xử lý nghiêm minh đối với những cán bộ suy thoái về đạo đức lối sống làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân.
Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên góp phần quan trọng vào việc xây dựng đội ngũ CBCC cấp xã có đủ uy tín, phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công cuộc đổi mới, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thành công của Chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh ta. Trần Văn Toàn, Trường Chính trị Lê Duẩn